Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Συμπληρώνοντας μια εβδομάδα με ανοιχτά τα Γυμνάσια και τα Λύκεια σε όλη τη χώρα (εκτός από αυτά στις λεγόμενες «κόκκινες» περιοχές) ήδη άρχισαν τα σενάρια για εκ νέου αναστολή λειτουργίας τους… Την ίδια ώρα τα διαγωνίσματα και τα τεστ δίνουν και παίρνουν καθημερινά στις σχολικές αίθουσες προκειμένου να καλυφθεί (;) το χαμένο έδαφος λόγω της τηλεκπαίδευσης…
Γίνεται, όμως, να καλυφθούν όλα αυτά τα κενά που δημιουργήθηκαν το διάστημα αυτό από τη στιγμή που δεν υπήρχε εξαρχής μια ενιαία γραμμή κατά τη διάρκεια της τηλεκπαίδευσης για όλες τις σχολικές μονάδες; Ήδη, τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης αρχίζουν και φαίνονται καθημερινά με καθηγητές να βάζουν άρον – άρον διαγωνίσματα και τεστ, άλλους να σκέφτονται αν πρέπει να παραδώσουν βαθμολογία ή όχι και μέσα σ’ όλα αυτά η ύλη να προχωράει τυπικά αλλά όχι ουσιαστικά…
Δεν χρειάζεται κάποιος να έχει μαντικές ικανότητες για να προβλέψει ότι οι μαθητές θα χρειαστούν αρκετό διάστημα για να καταφέρουν να βρουν ξανά τα πατήματά τους και να προχωρήσουν ουσιαστικά… Αν δεν υπάρξει ένα συνεχόμενο διάστημα διά ζώσης εκπαίδευσης για να μπορέσουν να συνέλθουν, να μπουν σε ρυθμό και να κάνουν επαναλήψεις, δυστυχώς θα δούμε πάρα πολλές χαμηλές βαθμολογίες στο τέλος. Κάποιοι λίγοι θα αριστεύσουν και οι υπόλοιποι θα κινηθούν κάτω του μετρίου. Οι μέτριες βαθμολογίες που θεωρητικά θα έπρεπε να επικρατούν, νομίζω ότι θα είναι πολύ λίγες και εύχομαι να διαψευστώ. Το ότι μειώθηκε η ύλη δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι θα είναι πιο εύκολα τα θέματα των πανελλαδικών.
Τα παιδιά είναι εξαντλημένα, όπως και όλοι μας φυσικά, γι’ αυτό και κρίνεται αναγκαίο να δοθούν οι απαραίτητες κατευθύνσεις από το υπουργείο, ουσιαστικές και συγκεκριμένες, όχι γενικόλογες, ως συνήθως. Στην κατεύθυνση αυτή απαιτείται να γίνει άμεση αναπροσαρμογή της ύλης σε όλες τις τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με έμφαση στην κάλυψη των κενών που έχουν δημιουργηθεί, να μειωθούν τα διαγωνίσματα προκειμένου να γίνει δουλειά με φόντο την εμπέδωση και όχι τη βαθμοθηρία, και επίσης να πάρει παράταση η εφαρμογή της τράπεζας θεμάτων για την επόμενη σχολική χρονιά. Ακόμη, τώρα που τα σχολεία παραμένουν ανοιχτά, έπρεπε να υπάρξει η πρόβλεψη για ένα μεταβατικό στάδιο όπου πρώτιστα θα δινόταν βάρος στην ουσιαστική επανάληψη αλλά και κάλυψη σε αρκετές περιπτώσεις όσων διδαχτήκαν μέσω της τηλεκπαίδευσης, κι έπειτα να προχωρήσει η ύλη με κανονικούς ρυθμούς, όσο μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο…
Το να προχωράμε παρακάτω δίχως οι μαθητές να μπορούν να ακολουθήσουν, δεν νομίζω ότι βοηθάει… Κι αυτό θα φανεί περισσότερο τις επόμενες χρονιές όταν και οι απαιτήσεις θα αυξάνονται την ώρα που μεγάλη μερίδα των παιδιών θα έχει συσσωρευμένα κενά από τις προηγούμενες τάξεις… Η εκπαίδευση είναι μια αλυσίδα, κι έστω ένας κρίκος να σπάσει, αυτόματα σταματάμε να μιλάμε για «ποιότητα και αριστεία».
Δεν γίνεται από τη μία να «παινευόμαστε» ότι η τηλεκπαίδευση λειτούργησε άψογα και η ύλη προχωράει κανονικά, αλλά τώρα ξαφνικά να θέλουμε να καλυφθεί η ύλη από τους μαθητές στις αργίες και τις διακοπές! Κάπου αυτά τα δυο δε συμβιβάζονται… Σαφώς και πρέπει να καλυφθεί η ύλη σε όσα σχολεία έχασαν μαθήματα λόγω κακοκαιρίας ή καταλήψεων, αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο… Το πρόβλημα, όμως, δεν μόνο είναι η αναπλήρωση αυτής, αλλά και η σωστή διαχείριση τώρα που η διά ζώσης εκπαίδευση έχει επιστρέψει…
Ούτε επίσης είναι λύση είναι να ανοιγοκλείνουν τα σχολεία κάθε λίγο και λιγάκι… Από τη στιγμή που τα πράγματα είναι τόσο δύσκολα στο μέτωπο της πανδημίας, πριν φτάσουμε να αποφασίσουμε εκ νέου το κλείσιμο των σχολείων, μία λύση θα ήταν να δοκιμάσουμε την εκ περιτροπής διδασκαλία σε όσες περιοχές έχουν υγειονομική επιβάρυνση, με λιγότερους μαθητές στην τάξη και μεγαλύτερες φυσικές αποστάσεις…
Είναι αναγκαίο, ακόμη και υπό αυτές τις συνθήκες, να εξαντληθεί κάθε πιθανότητα ώστε οι μαθητές να έχουν τουλάχιστον μια ασφαλή -πάνω απ’ όλα- παρουσία στο σχολείο μέχρι το τέλος της χρονιάς, ώστε να μην πάει άλλο πίσω η ύλη στα βασικά μαθήματα και σε όσα θεωρούνται δεύτερης ταχύτητας ας δοθούν για παράδειγμα μηνιαίες εργασίες… Λύσεις υπάρχουν και πάντα θα υπάρχουν… Ασφαλώς και προέχει η δημόσια υγεία, κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό, όμως οι περισσότεροι γνωρίζουμε καλά πόσο σημαντικές είναι για τα παιδιά και τους εφήβους η συνέπεια και η συνέχεια, όπως και πόσο τα αποδομεί και τα διαλύει το χάος! Ο εγκλεισμός διαλύει τους νέους που επείγονται να ζήσουν το παρόν για να χτίσουν το μέλλον τους. Κάθε περιορισμός είναι σωματικός, ψυχικός, κοινωνικός ακρωτηριασμός. Ο ακρωτηριασμός των νέων που συντελείται στις μέρες μας είναι επίσης πάρα πολύ επικίνδυνος, μόνο που οι συνέπειές του θα καταγραφούν αργότερα…
Αν πάλι η συνέχιση της διά ζώσης διδασκαλίας δεν καταστεί εφικτή το επόμενο διάστημα, και η εξέλιξη της πανδημίας είναι τέτοια που επιβάλλει την τηλεκπαίδευση εκ νέου, πάλι θα πρέπει να γίνουν στοχευμένες παρεμβάσεις με γνώμονα τα λάθη του παρελθόντος προκειμένου το μαθησιακό αποτέλεσμα να είναι καλύτερο αυτή τη φορά… Ειδικότερα, σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρέπει η εκπαιδευτική διαδικασία να προχωρήσει έχοντας πρώτιστα εξασφαλιστεί στην πράξη αυτή τη φορά και όχι στα λόγια, ότι σε κάθε σπίτι θα υπάρχει ο απαραίτητος εξοπλισμός για να διεξάγεται το μάθημα απρόσκοπτα.
Παράλληλα, ωφέλιμο θα ήταν να υπάρχει ενημέρωση των γονέων ανά τακτά χρονικά διαστήματα προκειμένου να έχουν όσο το δυνατόν καλύτερη εικόνα για την πρόοδο των παιδιών και να παρεμβαίνουν αν χρειάζεται, και φυσικά η ύλη να προχωράει στοχευμένα και με σταθερά βήματα με στόχο την ουσιαστική εμπέδωση…
Τέλος, σε ένα υποθετικό σενάριο επιστροφής της τηλεκπαίδευσης για μεγάλο χρονικό διάστημα, σίγουρα θα σήκωνε μεγάλη συζήτηση και το ζήτημα των τελικών εξετάσεων. Όπως κι αν έρθουν τα πράγματα από εδώ και πέρα, έπειτα από ένα χρόνο συμβίωσης με τον ιό, οφείλουμε να προχωρήσουμε έχοντας μέλημα να προασπίσουμε τη σωματική και ψυχική υγεία όλων, διότι η ζωή συνεχίζεται… Για να συμβεί, όμως, κάτι τέτοιο, δεν πρέπει να επαναλαμβάνουμε λάθη του παρελθόντος αλλά να τα διορθώνουμε!
