Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Όπως κάθε ιστορική επέτειος, έχει τη δική της ξεχωριστή σημασία, έτσι και η 25η Μαρτίου για το Ελληνικό Έθνος δεν μπορεί να αποτελέσει την εξαίρεση. Η Ελληνική Επανάσταση, συνέπεια ως ένα βαθμό της μακράς ιδεολογικής προετοιμασίας, που οδήγησε στην αφύπνιση της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων θεωρείται το σημαντικότερο και ενδοξότερο ιστορικό γεγονός του Νεότερου Ελληνισμού. Ένα γεγονός που πάντα θα μας συγκινεί και θα μας κάνει περήφανους!
Αναντίρρητα, η Ελληνική Επανάσταση του 1821 είναι ένα μεγάλο επιμέρους κεφάλαιο της μακραίωνης πορείας του ελληνικού έθνους. Η δράση των ηρώων της, η προσφορά της ναυτοσύνης, η συμμετοχή σπουδαίων γυναικών στον αγώνα για ελευθερία, η καθοριστική συμβολή της Φιλικής Εταιρείας, το παγκόσμιο κίνημα του φιλελληνισμού δεν είναι απλώς ιστορίες που προκαλούν εύκολα εθνική ανάταση και που ενισχύουν το εθνικό φρόνημα αλλά μία δεξαμενή αστείρευτης γνώσης για όλους μας.
Η ιστορία της επανάστασης συνιστά μια πορεία σταδιακής αποδυνάμωσης των τοπικισμών και ενίσχυσης της ενιαίας ελληνικής ταυτότητας αφού ο αγώνας για απελευθέρωση από τον οθωμανικό ζυγό προκάλεσε μια πρωτοφανή κινητικότητα και ανάγκη για συνεργασία ανθρώπων από μακρινές περιοχές. Η νίκη στις μάχες αλλά και η ζωή των πολεμιστών εξαρτιόταν από τη συνεργασία και την αλληλεγγύη, πολλές φορές με άγνωστους συμπολεμιστές από άλλες περιοχές.
Η βούληση της Ελλάδας για ελευθερία υπήρξε και παραμένει σημείο αναφοράς, ένα καθοριστικό σημείο, ένα φως για όλη την ανθρωπότητα. Ποιός λαός στον κόσμο, ύστερα από τόσους αιώνες σκλαβιάς, κατατρεγμών και καταπιέσεων, θα μπορούσε να κρατήσει άφθαρτα και αμείωτα τα εθνικά του ιδανικά, ταυτότητα, παιδεία και γλώσσα; Οι Έλληνες, όχι μόνο διατήρησαν τη συνείδηση της εθνικής τους υπόστασης αλλά συσσώρευσαν μέσα τους ανυπολόγιστες ηθικές και πνευματικές δυνάμεις.
Σε μια εποχή που η Δυτική Ευρώπη επηρεαζόταν από το πνεύμα της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού και τα γράμματα, οι επιστήμες και οι τέχνες σημείωναν εκπληκτική πρόοδο, ο Ελληνισμός αγωνιζόταν για την επιβίωσή του. Ενώ όμως η παγίωση της κυριαρχίας των Οθωμανών στον ελληνικό χώρο είχε οδυνηρές συνέπειες, οι υπόδουλοι έδειξαν αξιοθαύμαστη αντοχή και κατόρθωσαν υπό δυσμενέστατες συνθήκες να διατηρήσουν όλα τα στοιχεία της εθνικής τους υπόστασης και να προχωρήσουν προς τη δική τους αναγέννηση.
Η Ελληνική Επανάσταση υπήρξε γεγονός κορυφαίο όσον αφορά τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία του κόσμου μας. Στην πραγματικότητα, η σημασία της ήταν μεγαλύτερη από εκείνη της Γαλλικής Επανάστασης. Και το λέμε αυτό διότι η πτώση της γαλλικής μοναρχίας δεν επέφερε καμία ευρύτερης σημασίας αλλαγή στον χάρτη της Ευρώπης, ενώ, αντίθετα, η Ελληνική Επανάσταση προξένησε αλλαγές ο αντίκτυπος των οποίων συνεχίζεται ακόμη και σήμερα, 200 χρόνια μετά!
Η Επανάσταση του 1821 ήταν ένας καθολικός αγώνας και απέδειξε ότι η πίστη στην ελευθερία, η αγωνιστικότητα και η ισχυρή θέληση ενός λαού, μπορούν να αλλάξουν την ιστορική του μοίρα. Τα βαθύτερα διδάγματα της Ελληνικής Επανάστασης είναι διαχρονικά και οικουμενικής αξίας και σημασίας: ελευθερία, ανεξαρτησία, ειρήνη, δημοκρατία, δικαιοσύνη, αξιοκρατία, ευημερία, πρόοδος, ενότητα, ομόνοια, σύμπνοια και αλληλεγγύη.
Όλα τα παραπάνω είναι αναγκαίο περισσότερο από ποτέ να τα λάβουμε σοβαρά υπόψη μας, αυτές τις δύσκολες ώρες που ζούμε. Ειδικά, τώρα, που πολλαπλασιάζονται οι φόβοι μας για το μέλλον, επιβάλλεται να αφήσουμε στην άκρη τις διχόνοιες και να προχωρήσουμε ενωμένοι, με σχέδιο και όραμα! Να προσπαθήσουμε για ένα καλύτερο αύριο όποιο κι αν είναι το κόστος! Πρέπει να θυμίσουμε στον εαυτό μας και στη νέα γενιά ότι είμαστε απόγονοι όλων εκείνων αγωνιστών του 1821.
Ο εορτασμός των 200 χρόνων συνέπεσε με μία περίοδο τεράστιων προκλήσεων και αυξημένης αβεβαιότητας για όλο τον κόσμο, αλλά, παράλληλα, και με μια περίοδο ιστορικών αλλαγών για όλη την ανθρωπότητα. Σε αυτό το περιβάλλον της σύγχρονης αποξένωσης, μέσα στο διαδικτυακό καταιγισμό πληροφοριών, όπου περισσότερο από ποτέ ο άνθρωπος αισθάνεται πραγματικά μόνος, θα αναρωτηθεί κανείς τι νόημα έχουν οι έννοιες τις εθνικής ελευθερίας και των αγώνων ενάντια σε κάθε είδους σκλαβιά και εξάρτηση; Είναι η εποχή όπου οι «πολτοποιημένες» συνειδήσεις μας καλούν να διαγράψουμε την ιστορία μας, να αποκοπούμε από τις ρίζες μας και να περάσουμε στον παγκόσμιο λήθαργο. Εμείς, όμως, πρέπει να αντισταθούμε για ακόμη μια φορά σθεναρά! Και είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρουμε!
Η Επανάσταση ήταν μια απίστευτη επιτυχία του έθνους μας όπου ετερόκλητα στοιχεία, πληθυσμοί και άνθρωποι πάσης φύσεως συγχωνεύτηκαν και μέσα από τον αγώνα βγήκαν από αυτήν ως ένα μοντέρνο έθνος που θέλησε να οικοδομήσει το δικό του κράτος. Δεν είναι τυχαίες, στα χρόνια του ξεσηκωμού, οι εθνοσυνελεύσεις, τα Συντάγματα, οι θεσμοί της διοίκησης και οπωσδήποτε η κυκλοφορία εφημερίδων! Η Ελληνική Επανάσταση όχι μόνο οδήγησε στη σύσταση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, αλλά και διαμόρφωσε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο μέχρι και σήμερα.
Κάθε 25η Μαρτίου η Ελλάδα μας γιορτάζει και όλοι οι Έλληνες έχουμε λόγο να είμαστε περήφανοι. Μέσα στην πανδημία, την οικονομική κρίση, στους καημούς μας, στα ανεκπλήρωτα όνειρα, στις καθημερινές μας σκοτούρες, δεν παύουμε να είμαστε περήφανοι. Τέλος, ας μην λησμονούμε ότι το «θαύμα» του 1821 έθεσε τις βάσεις για να μπορεί κάθε πολίτης του έθνους μας να δρα και να σκέφτεται ελεύθερα, γιατί όπως είπε και ο σπουδαίος Ρήγας Βελεστινλής, «όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά»!
