Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Ολοκληρώθηκε, αισίως, η πρώτη εβδομάδα των πανελλαδικών εξετάσεων και ομολογουμένως -δεδομένων των συνθηκών- αφήνουν σε γενικές γραμμές ένα θετικό «αποτύπωμα» από τη στιγμή που δεν αναφέρθηκαν ιδιαίτερα προβλήματα τόσο ως προς τη διεξαγωγή τους όσο και ως προς τα θέματα που τέθηκαν. Σε κάθε περίπτωση, ανεξαρτήτως βαθμού δυσκολίας, η πιο βασική διαφορά των φετινών θεμάτων σε σύγκριση με τα περσινά, εντοπίζεται στη σαφήνεια αυτών αφού δεν υπήρξαν εκφωνήσεις που να επιδέχονταν «παρερμηνείας» ώστε να προκαλέσουν σύγχυση.
Η αρχή, λοιπόν, έγινε τη Δευτέρα με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας για τους υποψηφίους των γενικών λυκείων. Τα κείμενα αναφοράς που δόθηκαν ήταν διασκευασμένα και δημοσιευμένα στον ημερήσιο Τύπο και είχαν ως θεματικό κέντρο τις προσδοκίες, τις φιλοδοξίες και τις επαγγελματικές προοπτικές των νέων, με το θέμα ανάπτυξης να αναφέρεται στα εφόδια που απαιτούνται στη νέα πραγματικότητα και στις δράσεις των νέων με στόχο τη βελτίωση του κόσμου.
Ειδικότερα, στο πρώτο ερώτημα ζητήθηκε να αποδοθεί περιληπτικά η δεύτερη παράγραφος του κειμένου ΙΙ, μία άσκηση που κατά τη γνώμη μας δεν πρέπει να δυσκόλεψε σε μεγάλο βαθμό τους υποψηφίους, που έπρεπε να συμπυκνώσουν και να αναδιηγηθούν το νόημα των απόψεων που αναφέρονται μέσα σε 60 – 70 λέξεις. Στη συνέχεια, δόθηκε μία ερώτηση κλειστού τύπου με βάση το κείμενο Ι που δεν είχε κάποια ιδιαίτερη δυσκολία από τη στιγμή που οι υποψήφιοι όφειλαν να επιβεβαιώσουν τον ισχυρισμό «Σωστό» ή «Λάθος» σε πέντε περιόδους λόγου και παράλληλα να αιτιολογήσουν την απάντησή τους με κειμενικές αναφορές. Παράλληλα, και τα υπόλοιπα ερωτήματα που τέθηκαν στο δεύτερο θέμα θεωρούνται βατά και σε καμία περίπτωση εξεζητημένα. Κατά συνέπεια ένας καλά προετοιμασμένος μαθητής κατά τη διάρκεια της χρονιάς είχε όλα τα φόντα να ανταποκριθεί επαρκώς στα ζητούμενα.
Όσον αφορά το λογοτεχνικό κείμενο, φέτος δόθηκε το ποίημα του Ν. Γκάτσου με τίτλο «Στον Σείριο» με βάση το οποίο οι υποψήφιοι έπρεπε στο πρώτο ερώτημα να τεκμηριώσουν την απάντησή τους βασισμένοι σε τρεις διαφορετικούς κειμενικούς δείκτες. Επιπρόσθετα, στο δεύτερο και τελευταίο ερώτημα που αφορά στην αναγνωστική ανταπόκριση των μαθητών, έπρεπε να απαντήσουν στην ερώτηση αν «θα ήσαστε ικανοποιημένοι/ες ή δυσαρεστημένοι/ες, αν ζούσατε, όπως τα παιδιά στον Σείριο και γιατί;». Σε κάθε περίπτωση, η απάντηση έπρεπε να δοθεί με καθαρά προσωπική και τεκμηριωμένη άποψη, δίχως κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση.
Στο τελευταίο θέμα, τώρα, και πιο συγκεκριμένα αυτό της έκθεσης, ο
διαχωρισμός των ζητουμένων καθιστά σαφή και ασφαλή την προσέγγιση από πλευράς των υποψηφίων, η οποία και απαιτεί τη γενική γνώση και δεν περιορίζεται σε μια συγκεκριμένη θεματική ενότητα. Ειδικότερα, οι υποψήφιοι έπρεπε να παραθέσουν την προσωπική τους γνώμη για τα εφόδια που απαιτούνται ώστε να αντιμετωπιστούν οι δυσμενείς επιπτώσεις του μέλλοντος καθώς και ορισμένες δράσεις με τις οποίες θα μπορούσαν να βελτιώσουν έναν διαρκώς εξελισσόμενο κόσμο.
Σε ένα γενικό σχόλιο θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα φετινά θέματα στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας σε γενικές γραμμές χαρακτηρίζονται βατά και κλιμακούμενης δυσκολίας και η πλειοψηφία των υποψηφίων θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στο βαθμό που έχουν καλλιεργήσει την ικανότητα παραγωγής λόγου. Στα θετικά μπορούμε να προσθέσουμε ότι τα θέματα ήταν πολύ εύστοχα και σύγχρονα αφού αφορούν πραγματικά τους νέους και δεν περιστρέφονταν γύρω από συνεχώς «ανακυκλώσιμες» έννοιες, όπως συνέβαινε σε μεγάλο βαθμό τα προηγούμενα χρόνια. Τέλος, θα ήταν παράλειψη να μην τονίσουμε και το γεγονός ότι ενδεχομένως οι υποψήφιοι που έχουν καλλιεργήσει σε σημαντικό βαθμό την κριτική τους σκέψη και γενικότερα εκφράζονται μ’ έναν περισσότερο «φρέσκο» και όχι τόσο «στημένο» λόγο, να έχουν ένα προβάδισμα για καλύτερες βαθμολογίες.
Νεοελληνική Γλώσσα
και Λογοτεχνία (ΕΠΑΛ)
Στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας κλήθηκαν να εξεταστούν, όμως, και οι υποψήφιοι των ΕΠΑΛ και πιο συγκεκριμένα την Τρίτη. Ειδικότερα, όσον αφορά το μη λογοτεχνικό κείμενο, δόθηκε ένα άρθρο δημοσιευμένο στον ηλεκτρονικό Τύπο, το οποίο αναφέρεται στις δυσκολίες που έχουν να αντιμετωπίσουν οι επιτυχημένοι επαγγελματίες αθλητές, δίνοντας πρόσφατα παραδείγματα από την επικαιρότητα. Με βάση, λοιπόν, αυτό τα ζητούμενα στο θέμα της έκθεσης είναι αφενός τα εμπόδια των αθλητών για την κατάκτηση των υψηλών στόχων και προσδοκιών και αφετέρου τα εφόδια και τα προσόντα για την επιτυχία.
Σχετικά με το λογοτεχνικό δόθηκε ένα ποίημα του Νίκου Μοσχοβάκου με τίτλο «Τελευταία κούρσα», το οποίο σχετίζεται με την προσπάθεια και τη δύσκολη πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν οι αθλητές. Με βάση αυτό ζητήθηκε η αναδιήγησή του και η απάντηση σε ερωτήματα για τη συναισθηματική κατάσταση του ήρωα καθώς και την προσωπική ανταπόκριση του μαθητή απέναντι σε αυτή. Σε κάθε περίπτωση τα θέματα χαρακτηρίζονται και εδώ στο σύνολό τους βατά, δίχως ιδιαίτερες δυσκολίες.
Τα Αρχαία Ελληνικά
Το δεύτερο στη σειρά μάθημα στο οποίο εξετάστηκαν οι υποψήφιοι των γενικών λυκείων ήταν τα Αρχαία Ελληνικά. Σε ένα γενικό σχόλιο μπορούμε να πούμε ότι τα φετινά θέματα ήταν σαφή ως προς τη διατύπωση και σε μεγάλο βαθμό προσεγγίσιμα για τους υποψηφίους, με κάποια από αυτά -βέβαια- (τόσο στο διδαγμένο όσο και στο αδίδακτο κείμενο) να απευθύνονται σε πολύ καλά προετοιμασμένους μαθητές. Το διδαγμένο κείμενο που τέθηκε, όπως και το παράλληλο, προέρχονται από τον Πλάτωνα, ενώ το αδίδακτο κείμενο είναι του Ξενοφώντα.
Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι οι κρίσεις που γίνονται κάθε χρόνο για τα θέματα είναι πολλές και διαφορετικές. Για το λόγο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι ο χαρακτηρισμός «βατά» θέματα που κυριαρχεί αυτές τις ημέρες, σε καμία περίπτωση δεν έρχεται να μειώσει την προσπάθεια κάθε υποψηφίου που για κάποιους λόγους μπορεί να μην ανταποκρίθηκε επαρκώς στις εξετάσεις. Εύχομαι ολόψυχα καλά αποτελέσματα και καλή συνέχεια σε όλους τους υποψηφίους καθώς η προσπάθειά τους θα συνεχιστεί και την ερχόμενη εβδομάδα. (Σε επόμενο άρθρο μας θα γίνει αποτίμηση των θεμάτων τόσο της Ιστορίας όσο και της Κοινωνιολογίας.)
