Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Οι διακοπές του Πάσχα οδεύουν στο τέλος τους και η αντίστροφη μέτρηση τόσο για την επιστροφή στα θρανία όσο και για τις πανελλαδικές και ενδοσχολικές εξετάσεις έχει ήδη αρχίσει… Από την ερχόμενη Τρίτη, λοιπόν, οι μαθητές και οι μαθήτριες θα εισέρχονται στα σχολεία χωρίς να έχουν προβεί στη διενέργεια αυτοδιαγνωστικού τεστ, την ώρα που το μέτρο της συστηματικής χρήσης μάσκας παραμένει κανονικά…
Επιπρόσθετα, πρέπει να τονιστεί ότι ο έλεγχος για κορωνοϊό στα σχολεία θα επικεντρώνεται πλέον στα άτομα με συμπτώματα, ενώ στην περίπτωση που ένα παιδί διαγνωστεί με τον ιό, θα εφαρμόζεται άμεσα έλεγχος σε όλους τους συμμαθητές με δύο αυτοδιαγνωστικά τεστ στην πρώτη και την τέταρτη ημέρα μετά τη διάγνωση του κρούσματος και το παιδί θα επιστρέφει στο σχολείο μετά την πάροδο τουλάχιστον 24 ωρών από την πλήρη υποχώρηση του πυρετού.
Κλειδί η σωστή επανάληψη (2)
Η αντίστροφη μέτρηση, όμως, δεν αφορά μόνο την επιστροφή των μαθητών στα θρανία αλλά και τις επαναλήψεις που γίνονται το διάστημα αυτό από εκείνους προκειμένου η έναρξη των εξετάσεων να τους βρει όσο το δυνατό πιο έτοιμους. Κι αν την προηγούμενη εβδομάδα μέσα από την πάντα φιλόξενη στήλη του «www.filologikos–istotopos.gr» αναφερθήκαμε σε όλα όσα πρέπει να έχουν στο μυαλό τους οι μαθητές των Γυμνασίων, σήμερα θα επικεντρωθούμε σ’ αυτούς των Λυκείων και ειδικότερα στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα.
Αρχικά, στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας το οποίο και αφορά όλους τους υποψηφίους ανεξαρτήτως ομάδας προσανατολισμού πρώτη και πολύ σημαντική κίνηση για τους μαθητές είναι η επανάληψη της θεωρίας τόσο της Γλώσσας όσο και της Λογοτεχνίας. Παράλληλα με τη μελέτη αυτής οι υποψήφιοι σκόπιμο κρίνεται να μην εστιάσουν μόνο στην «κλασική» θεματολογία αλλά να ασχοληθούν και με ζητήματα επίκαιρα, που πολλές φορές απασχολούν την καθημερινότητά μας.
Επίσης, είναι σημαντικό να εργαστούν με βάση τους νέους τύπους ασκήσεων που έχει δώσει το Ι.Ε.Π., ενώ έμφαση πρέπει να δοθεί στην κατανόηση των κειμένων και στο γεγονός ότι οι απαντήσεις οφείλουν να είναι κειμενοκεντρικές. Επιπλέον, στη Λογοτεχνία χρειάζεται αρκετή εξάσκηση σε λογοτεχνικά κείμενα για να μπορούν να κατανοούν το περιεχόμενο, να εντοπίζουν το κεντρικό θέμα αλλά και να το αναδεικνύουν με κειμενικούς δείκτες. Τέλος, οι υποψήφιοι πρέπει να μελετήσουν, πέρα από τις σημειώσεις και τα βιβλία τους, διαγωνίσματα και ασκήσεις που έχουν κάνει στο παρελθόν προκειμένου να παρατηρήσουν τα λάθη τους ώστε να τα αποφύγουν στις εξετάσεις.
Τη σκυτάλη παίρνει το μάθημα των «Αρχαίων Ελληνικών» της ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών, για το οποίο και πρέπει να τονίσουμε ότι εκτός από μελέτη χρειάζεται και σωστή μεθοδολογία. Όπως είναι γνωστό τα θέματα στα Αρχαία είναι πολλά και διαφορετικής φύσεως. Συνεπώς, για να κατορθώσει ο υποψήφιος να απαντήσει επαρκώς αλλά και μέσα στα χρονικά περιθώρια των εξετάσεων οφείλει να είναι πάρα πολύ καλά προετοιμασμένος.
Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι μαθητές στο συγκεκριμένο μάθημα αγωνιούν για την επίδοση που θα έχουν στο λεγόμενο «αδίδακτο κείμενο», βασική προϋπόθεση για να επιτύχουν υψηλή βαθμολογία είναι να έχουν πάρει αρχικά όλες τις διαθέσιμες μονάδες του διδαγμένου κειμένου… Για το λόγο αυτό χρειάζεται διαρκής μελέτη των αρχαίων κειμένων, εμβάθυνση στα ερμηνευτικά και λεξιλογικά σχόλια κάθε ενότητας του σχολικού εγχειριδίου, άριστη γνώση της εισαγωγής και μεγάλη δουλειά στο πρακτικό σκέλος των ασκήσεων με επεξεργασία ερωτήσεων προσομοίωσης και παράλληλων κειμένων.
Όσον αφορά το αδίδακτο κείμενο, απαραίτητη κρίνεται η πολύ καλή γνώση της γραμματικής και των συντακτικών φαινομένων της αρχαίας ελληνικής, η επεξεργασία πολλών κειμένων της αττικής πεζογραφίας κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας και φυσικά ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών προκειμένου να μπορούν να ανταποκριθούν στη μετάφραση και την ερμηνευτική ερώτηση.
Ένα ακόμη μάθημα που παραδοσιακά κάθε χρόνο δυσκολεύει τους υποψηφίους των ανθρωπιστικών σπουδών είναι αυτό της Ιστορίας. Αναντίρρητα Ιστορία δεν είναι μόνο τα κείμενα, τα ονόματα και οι χρονολογίες του σχολικού βιβλίου. Οι μαθητές πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή σε παραθέματα, γελοιογραφίες, φωτογραφίες και ζωγραφικούς πίνακες, στατιστικά δεδομένα και εισαγωγές, αν θέλουν να κατανοήσουν πραγματικά την ιστορική συνέχεια και, συνεπώς, να αποδώσουν σωστά στις εξετάσεις. Η κριτική σκέψη είναι απόλυτο όπλο στο μάθημα αυτό, Ιστορία και «παπαγαλία» είναι απλά έννοιες ασύμβατες, παρότι χρειάζεται απομνημόνευση σε βασικές χρονολογίες, ονόματα και συνθήκες. Επίσης, η όσο το δυνατόν περισσότερη εξάσκηση στον τρόπο επεξεργασίας των ιστορικών παραθεμάτων σίγουρα καθίσταται αναγκαία, λίγο πριν τις εξετάσεις…
Τέταρτο και τελευταίο μάθημα για τους υποψήφιους της ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών είναι τα Λατινικά τα οποία και επιστρέφουν φέτος στη θέση της Κοινωνιολογίας. Δεδομένα, λοιπόν, κι επειδή η ύλη είναι ιδιαίτερα μεγάλη και δύσκολη, όλοι οι υποψήφιοι οφείλουν πρώτιστα να γνωρίζουν πάρα πολύ καλά τις μεταφράσεις των κειμένων καθώς και την εισαγωγή… Και μιας και περί εισαγωγής ο λόγος πρέπει να τονιστεί ένα σημαντικό λάθος που υπάρχει σ’ αυτή.
Αναντίρρητα, η πλειοψηφία των διδασκόντων του μαθήματος των Λατινικών της Γ’ Λυκείου της ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών σίγουρα έχουν αντιληφθεί και επισημάνει στους μαθητές το λάθος αυτό που υπάρχει στην εισαγωγή του βιβλίου. Παρόλα αυτά οι ιθύνοντες «θυμήθηκαν» να μας «μιλήσουν» γι’ αυτό στο τέλος του Απριλίου και πιο συγκεκριμένα με απόφασή τους διευκρινίζουν ότι «στη σελίδα 23 του εν λόγω βιβλίου εκ παραδρομής αναφέρεται ότι «Οι δεκαέξι εκτενείς σάτιρες του Μαρτιάλη εμφανίζουν ανάγλυφα την αθλιότητα της ρωμαϊκής πόλης και των κατοίκων της», ενώ το ορθό είναι «Οι δεκαέξι εκτενείς σάτιρες του Ιουβενάλη εμφανίζουν ανάγλυφα την αθλιότητα της ρωμαϊκής πόλης και των κατοίκων της». Κάλλιο αργά, παρά ποτέ λέει ο θυμόσοφος λαός μας, άλλωστε!
Στα της επανάληψης εκ νέου, απαραίτητη κρίνεται η πολύ καλή γνώση της γραμματικής και των συντακτικών φαινομένων της αρχαίας ελληνικής, η εμβάθυνση στη μεθοδολογία που αφορά τις ασκήσεις «μετατροπών» και φυσικά ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου των μαθητών προκειμένου να μπορούν να ανταποκριθούν στην ετυμολογική παρατήρηση που αφορά τη συσχέτιση λέξεων της Λατινικής με λέξεις που χρησιμοποιούνται στη Νέα Ελληνική.
Ο χρόνος που απομένει είναι μικρός, σίγουρα, όμως, δεν είναι αμελητέος… Διαβάστε με πρόγραμμα, οργανώστε το χρόνο σας, συγκεντρώστε τις τελευταίες απορίες, επικεντρώστε στην ουσία, διαβάστε ποιοτικά και διώξτε το άγχος… Με τον άλφα ή βήτα τρόπο η χρονιά φτάνει στο τέλος, όπως επίσης και ο δικός σας δύσκολος αγώνας… Να σκέφτεστε ότι όλα θα πάνε καλά! Κι αν δεν πάνε, θα τα διορθώσουμε!
