Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Κάθε χρόνο ο τρόπος αξιολόγησης των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων δεδομένα κρύβει τα δικά του «μυστικά», τα οποία αν δεν τα γνωρίζει κάθε υποψήφιος από νωρίς, ελλοχεύει ο κίνδυνος να βρεθεί εκτός στόχων αν δεν προετοιμαστεί με το «σωστό» τρόπο και με βάση τα συγκεκριμένα δεδομένα. Για το λόγο αυτό, για ακόμη μια χρονιά, μέσα από την πάντα φιλόξενη στήλη του «www.filologikos–istotopos.gr» θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε αναλυτικά το φετινό τρόπο εξέτασης των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων καθότι υπάρχουν ορισμένες αλλαγές σε σχέση με πέρσι, σύμφωνα πάντα με όσα ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Παιδείας…
Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία
Αρχικά, στο μάθημα της «Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας» Γενικής Παιδείας, οι υποψήφιοι αξιολογούνται σε ενιαία τρίωρη εξέταση στην κατανόηση και παραγωγή λόγου. Δίνονται στους υποψηφίους δύο ή τρία κείμενα, τα οποία δεν εμπεριέχονται στα διδακτικά βιβλία που περιλαμβάνονται στην εξεταστέα ύλη του μαθήματος, ένα εκ των οποίων
είναι λογοτεχνικό. Για τα κείμενα αυτά τίθενται τέσσερα συνολικά θέματα τα οποία προτείνεται να είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας και να τίθενται περιορισμοί στην έκταση των απαντήσεων (όπου φυσικά χρειάζεται).
Ειδικότερα, το πρώτο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αφορά στη συνοπτική νοηματική απόδοση μέρους ενός κειμένου ή τη συνοπτική απόδοση των απόψεων που διατυπώνονται σε ένα κείμενο για κάποιο ζήτημα και βαθμολογείται με είκοσι μονάδες, εν αντιθέσει με πέρσι που βαθμολογούνταν με δεκαπέντε. Το δεύτερο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αναλύεται σε τρία ερωτήματα, διαφορετικά μεταξύ τους, με δυνατότητα κάποιο ή κάποια από αυτά να είναι κλειστού τύπου και με ενδεχόμενη αιτιολόγηση της απάντησης. Επίσης, ένα από αυτά μπορεί να διαιρείται σε δύο υποερωτήματα. Το δεύτερο θέμα βαθμολογείται με τριάντα πέντε μονάδες, που επιμερίζονται σε κάθε ερώτημα ανάλογα με τη βαρύτητά τους (15+10+10). Τα υποερωτήματα, επίσης, βαθμολογούνται ανάλογα με τη βαρύτητά τους.
Το τρίτο θέμα σχετίζεται με το λογοτεχνικό κείμενο και αφορά στην παραγωγή ερμηνευτικού σχολίου, με το οποίο επιδιώκεται οι υποψήφιοι, αφενός να αναπτύσσουν κρίσιμα θέματα που πραγματεύεται το λογοτεχνικό κείμενο, αξιοποιώντας συνδυαστικά κειμενικούς δείκτες ή και στοιχεία συγκειμένου, αφετέρου να τοποθετούνται στα ερωτήματα αυτά, τεκμηριώνοντας τις προσωπικές τους θέσεις. Η προβλεπόμενη έκταση της απάντησης μπορεί να κυμαίνεται από 100 έως 200 λέξεις. Το τρίτο θέμα βαθμολογείται με δεκαπέντε μονάδες.
Τέλος, το τέταρτο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αφορά στη γραπτή παραγωγή κριτικού λόγου, 300 έως 400 λέξεις (ανάλογα με τη βαρύτητα του θέματος), το οποίο ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο και ζητεί από τους υποψηφίους την ανάπτυξη τεκμηριωμένης προσωπικής γνώμης, τη συμφωνία ή τη διαφωνία τους με προβλήματα, θέσεις, στάσεις, στερεότυπα, προκαταλήψεις κ.ά. που θέτει το κείμενο/θέτουν τα κείμενα αναφοράς. Το τέταρτο θέμα βαθμολογείται με τριάντα μονάδες.
Ιστορία
Το μάθημα «Ιστορία» της ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών, πρέπει να τονίσουμε ότι εξετάζεται με συνδυασμό ερωτήσεων, οι οποίες ταξινομούνται σε δύο ομάδες. Ειδικότερα, στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται δύο θέματα που μπορούν να αναλύονται σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των υποψηφίων, ενώ στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο τουλάχιστον θέματα που απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεων και κριτική ικανότητα. Στην περίπτωση αυτή μπορούν να χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίνεται στους υποψηφίους σε φωτοτυπία. Τέλος, η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές, ενώ πρέπει να τονιστεί ότι η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους υποψηφίους γραπτώς.
Λατινικά
Για την εξέταση στο μάθημα των Λατινικών της ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών δίνεται στους υποψηφίους διδαγμένο κείμενο 14 – 16 στίχων από ένα ή περισσότερα κείμενα και ζητείται από αυτούς να μεταφράσουν από αυτό στη Νέα Ελληνική 10 – 12 στίχους (20 μονάδες) καθώς και να απαντήσουν σε μία παρατήρηση ανοικτού ή κλειστού τύπου από την εισαγωγή του σχολικού βιβλίου (10 μονάδες), μία παρατήρηση ετυμολογική με συσχέτιση λέξεων της Λατινικής με λέξεις που χρησιμοποιούνται στη Ν.Ε. (10 μονάδες), δύο παρατηρήσεις γραμματικής (30 μονάδες) και τέλος δύο παρατηρήσεις συντακτικού (30 μονάδες). Καθεμία από τις παρατηρήσεις γραμματικής και συντακτικού μπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήματα.
Αρχαία Ελληνικά
Στα «Αρχαία Ελληνικά» της ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών δίνονται στους υποψηφίους αποσπάσματα διδαγμένου κειμένου από το πρωτότυπο 12 – 20 στίχων με νοηματική συνοχή και παράλληλο κείμενο στη Νέα Ελληνική από την αρχαία ή νεότερη γραμματεία, ελληνική ή παγκόσμια, και τους ζητείται να απαντήσουν σε κάποιες ερωτήσεις. Αρχικά, σε μία ερώτηση κατανόησης με την οποία ζητείται να αποκωδικοποιήσουν σημεία του κειμένου από το πρωτότυπο και να αντλήσουν βασικές πληροφορίες που εντοπίζονται στο κείμενο. Παράλληλα, καλούνται να απαντήσουν σε δύο ερωτήσεις ερμηνευτικές με τη δεύτερη να αναφέρεται στο παράλληλο κείμενο σε συσχετισμό με το εξεταζόμενο κείμενο από το πρωτότυπο. Ακόμη, οι υποψήφιοι θα εξεταστούν σε μία ερώτηση κλειστού τύπου που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει το κείμενο από το πρωτότυπο, στον συγγραφέα ή στο έργο του καθώς και σε μία ερώτηση λεξιλογική – σημασιολογική.
Τέλος, δίνεται αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου 12 – 20 στίχων στερεότυπης έκδοσης με νοηματική συνοχή στο οποίο οι υποψήφιοι καλούνται να μεταφράσουν στα νέα ελληνικά μέρος του κειμένου από οκτώ έως δέκα στίχους, να απαντήσουν σε μια ερώτηση κατανόησης, σε μία ερώτηση γραμματικής καθώς και σε μία ερώτηση συντακτικού. Κάθε ζητούμενη ερώτηση – δραστηριότητα που τίθεται για το διδαγμένο ή το παράλληλο ή το αδίδακτο κείμενο βαθμολογείται με δέκα μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας εκτός από τη μετάφραση του αδίδακτου κειμένου που βαθμολογείται με είκοσι μονάδες, εν αντιθέσει με πέρσι.
