Λυσίας, Υπέρ Μαντιθέου: Λεξιλογικές ασκήσεις από την Τράπεζα Θεμάτων (§§ 1-3)

1.Να συμπληρώσετε τις παρακάτω περιόδους λόγου της Νέας Ελληνικής με ομόρριζα (απλά ή σύνθετα) του ρηματικού τύπου φαίνωμαι, ώστε να ολοκληρωθεί ορθά το νόημά τους (§§ 2-3):

  • Ο ποδοσφαιρικός αγώνας είχε πολλές ενδιαφέρουσες …………………….
  • Στην Επανάσταση του 1821, εκτός από τους επιφανείς ήρωες, υπήρχε και ένα πλήθος ……………………….. ηρώων.
  • Δεν τον βρίσκω πουθενά, είναι …………………………… εδώ και μέρες.
  • Έκανε εντυπωσιακή …………………………… και τράβηξε αμέσως όλα τα βλέμματα.
  • ………………………………. δεν είσαι καλά ενημερωμένος, για αυτό προβάλλεις αυτές τις αντιρρήσεις.Να επιλέξετε από τη στήλη Β για καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α την ορθή σημασία της σύμφωνα με το αρχαίο διδαγμένο κείμενο: (§§1-3)

Α

Β

1.     βουλομένοις

α. σκέφτομαι

β. θέλω

2.     αἰτίους

α. υπεύθυνοι

β. ανεύθυνοι

3.     ἐπιδείξω

α. επιδεικνύομαι

β. αποδεικνύω

4.     Ἀξιῶ

α. είμαι άξιος

β. έχω την αξίωση

5.     δέομαι

α. παρακαλώ

β. φοβάμαι

 

 

2.Να συμπληρώσετε τις παρακάτω περιόδους λόγου της Νέας Ελληνικής με το κατάλληλο ομόρριζο (απλό ή σύνθετο) της λέξης του αρχαίου διδαγμένου κειμένου που σας δίνεται, ώστε να ολοκληρωθεί ορθά το νόημά τους: (§§1-3)

  • κατηγόροις: Συνήθως ψωνίζει φρούτα και λαχανικά από τη λαϊκή …………………. .
  • ἀναγκάζωσιν: Το αεροπλάνο έκανε ………………………….. προσγείωση.
  • πεπραγμένων: Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της έκανε την …………………….. της άσκηση στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός».
  • λόγους: Είναι ……………………… το αίτημά σου και δεν θα ικανοποιηθεί!
  • ἵππευον: Επισκεφθήκαμε τον…………………… όμιλο της πόλης μας.

 

 

3.Να επιλέξετε για καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α την ετυμολογικά συγγενή της νεοελληνική λέξη της στήλης Β: (§§2-3)

Α 

Β 

  1. πεπραγμένων

α. απραξία

β. πέρασμα

  1. μετέχειν

α. εξοχή 

β. μετόπη

  1. εἶναι

α. περιουσία 

β. ανάσα

  1. φαίνωμαι

α. φανατικός

β. αφανής 

  1. δέομαι

α. αδελφός

β. δέηση 

 

 

4.Να επιλέξετε από τη στήλη Β για καθεμία αρχαιοελληνική λέξη ή φράση της στήλης Α την ορθή σημασία της σύμφωνα με το αρχαίο διδαγμένο κείμενο: (§§1-3.7)

Α

Β

6.     εἰς ἔλεγχον καταστῆναι

α. ελέγχομαι

β. λογοδοτώ

7.     τῶν βεβιωμένων

α. τα βιώματα

β. οι ζωντανοί

8.     κακῶς διακείμενος

α. φέρομαι εχθρικά

β. κακοποιώ

9.     ἐπιδείξω

α. αποδεικνύω

β. επιδεικνύω

10.  ἐπεδήμουν

α. είμαι ασθενής

β. διαμένω στην πατρίδα

 

 

5.Να βρείτε στο αρχαίο διδαγμένο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: είδηση, αχάριστος, νοημοσύνη, αιωνόβιος, ένδεια. (§§1-3.7)

 

6.Να αντιστοιχίσετε καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή νεοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Β περισσεύουν. (§§1-3)

 Α 

Β 

1.     πολλὴν 

2.     διαβεβλημένοις 

3.     βεβιωκὼς 

4.     δόξαν 

5.     ἐπεδήμουν 

α. αιωνόβιος 

β. δοκίμιο  

γ. δημοσκόπηση 

δ. διαβόητος 

ε. πλειονότητα 

ζ. επίπεδο 

η. βολή 

 

7.Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του αρχαίου διδαγμένου κειμένου, να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό ή επίθετο της Νέας Ελληνικής, απλό ή σύνθετο: ποιεῖν, ἡγοῦμαι, φαίνωμαι, μετρίως,  πολιτείας. (§§1-3)

 

8.Να γράψετε μία σύνθετη ομόρριζη λέξη της Νέας Ελληνικής, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του αρχαίου διδαγμένου κειμένου: πολιτείας, ἡμέραις, καιρὸν, γνώμην, δῆμον. (§§1-3)

 

9.Να γράψετε μία σύνθετη λέξη της Νέας Ελληνικής, με πρώτο συνθετικό καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του αρχαίου διδαγμένου κειμένου: χρόνον, μόνον, πράγμασι, πλέον, λόγους. (§§2-3)

 

10.Να επιλέξετε για καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α την ετυμολογικά συγγενή της νεοελληνική λέξη της στήλης Β.(§§1-3.7)

Α 

Β 

1.     διαβεβλημένοις  

α. βουλή  

β. βολή 

2.     βεβιωμένων  

α. βιοτικός 

β. βιαστικός  

3.     εὔνους 

α. ανόητος  

β. έξυπνος  

4.     πλέον 

α. πλοίο  

β. πολύ  

5.     χείρους 

α. χέρι  

β. χειρότερος 

 

11.Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου να γράψετε μία περίοδο λόγου στη Νέα Ελληνική, όπου η συγκεκριμένη λέξη να χρησιμοποιείται με διαφορετική σημασία από αυτήν που έχει στο αρχαίο κείμενο: ἀηδῶς,μετρίως, δοκιμάζειν, ἐπεδήμουν, πολιτείας. Μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε σε οποιαδήποτε μορφή της (μέρος του λόγου, πτώση, αριθμό, γένος, έγκλιση, χρόνο). (§§2-3)

 

12.Να αντιστοιχίσετε καθεμία αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή νεοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Β περισσεύουν. 

 Α 

Β 

1.     πολλὴν 

2.     διαβεβλημένοις 

3.     βεβιωκὼς 

4.     δόξαν 

5.     ἐπεδήμουν 

α. αιωνόβιος 

β. δοκίμιο  

γ. δημοσκόπηση 

δ. διαβόητος 

ε. πλειονότητα 

ζ. επίπεδο 

η. βολή 

 

 

 

13.Να βρείτε στο αρχαίο διδαγμένο κείμενο που σας δίνεται μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: κατάσχεση, πολιτισμός, παραπομπή, παραστατικότητα, εικόνα. (§§3.8-5)

 

 

14.Να συμπληρώσετε τις παρακάτω περιόδους λόγου της Νέας Ελληνικής με ομόρριζα (απλά ή σύνθετα) του ρήματος ἐπεδήμουν, ώστε να ολοκληρωθεί ορθά το νόημά τους: (§§3.8-5)

  • Μερικοί πολιτικοί συμπεριφέρονται σαν τους αρχαίους …………………………· παραπλανούν και παρασύρουν τον λαό με απατηλές υποσχέσεις.
  • Ανακοινώθηκαν τα επίσημα αποτελέσματα των ……………………… εκλογών.
  • Τα χελιδόνια είναι ………………………………… πουλιά, γιατί μεταναστεύουν το φθινόπωρο για πιο ζεστές χώρες.
  • Έρευνα για τη σχέση των παιδιών με το διαδίκτυο είδε πρόσφατα το φως της …………………………..…. .
  • Εργάζεται ως ……………………………….. σε εφημερίδα.

 

 

15.Να βρείτε στο αρχαίο διδαγμένο κείμενο που σας δίνεται μία ομόρριζη λέξη για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις της Νέας Ελληνικής: κείμενο, ηγεμονία, διαβολή, φάντασμα, ενδεής. (§§1-3.7)

 

 

16.Να γράψετε ένα σύνθετο ομόρριζο ουσιαστικό της Νέας Ελληνικής, για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του αρχαίου διδαγμένου κειμένου: ποιεῖν, εἶχον, λέγοντος, εἰμί, ἡγεῖσθαι. (§§1-3.7)

 

17.Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του αρχαίου διδαγμένου κειμένου, να γράψετε ένα ομόρριζο ουσιαστικό ή επίθετο της Νέας Ελληνικής, απλό ή σύνθετο: συνῄδη, διαβεβλημένοις, βεβιωμένων, καταστῆναι, ἐλπίζω. (§§1-3)

 

 

18.Να συμπληρώσετε τις παρακάτω περιόδους λόγου της Νέας Ελληνικής με το κατάλληλο ομόρριζο (απλό ή σύνθετο) της λέξης του κειμένου που σας δίνεται, ώστε να ολοκληρωθεί ορθά το νόημά τους: (§§2-3)

  • τυγχάνει: Η ……………………. των στόχων μας είναι βασική προϋπόθεση για να προοδεύσουμε.
  • διακείμενος: Αυτό το δαχτυλίδι είναι οικογενειακό μας ……………………. .
  • πλέον: Η ……………………. των κατοίκων της περιοχής είναι αγρότες.
  • φαίνομαι: Στην …………………… της θάλασσας υπήρχαν πολλά φύκια.
  • πολιτείας: Ο Αθηναίος ………………… συνδύαζε τη θεωρία με την πράξη, σύμφωνα με τον Περικλή.

 

Τράπεζα Θεμάτων-Αρχαία Προσανατολισμού Β´ Λυκείου (Λυσίας Υπέρ Μαντιθέου, Αδίδακτο κείμενο)

«Το/τα θέμα/τα προέρχεται και αντλήθηκε/αν από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida)».

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.