Νέα Ελληνικά Γ´ ΕΠΑΛ: Ναυαγισμένη ευαισθησία (Κριτήριο αξιολόγησης)
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ΄ ΤΑΞΗ ΕΠΑΛ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Α. Μη λογοτεχνικό κείμενο
Ναυαγισμένη ευαισθησία
Το ομότιτλο άρθρο γνώμης του Παντελή Μπουκάλα δημοσιεύτηκε στις 08.10.2022 στην εφημερίδα «Καθημερινή»: https://www.kathimerini.gr/opinion/562081921/nayagismeni-eyaisthisia/
Στην εικοσιπενταετία 1993-2018, σύμφωνα μ’ έναν κατάλογο της United for Intercultural Action, η οποία αποτελείται από 550 οργανώσεις κατά του ρατσισμού σε 48 χώρες του κόσμου, έχασαν τη ζωή τους 34.361 πρόσφυγες και μετανάστες. Οι περισσότεροι πνίγηκαν στη Μεσόγειο: 14.000 μόνο την πενταετία 2013-2018. Σε έναν από τους φονικότερους μήνες, τον Σεπτέμβριο του 2018, πνίγονταν οι δύο στους δέκα ανθρώπους που έφευγαν από τη Λιβύη προς την Ιταλία, πάνω σε σαπιοκάραβα συνήθως. Ο θάνατος όμως έχει κι άλλες μεθόδους: ασφυξία σε φορτηγά, πυρά αστυνομικών δυνάμεων, απάνθρωπες συνθήκες στα κέντρα υποδοχής, αυτοκτονία από απόγνωση, εκτέλεση στην πατρίδα, αν είσαι πολιτικός φυγάς και σε απελάσουν οι χορτασμένοι δημοκρατία Ευρωπαίοι.
Η Μεσόγειος, ωστόσο, δεν έχει την αποκλειστικότητα της προσφυγοκτονίας. Στις 29 του περασμένου Ιουλίου, τουλάχιστον πέντε άνθρωποι πνίγηκαν ανάμεσα στη Δομινικανή Δημοκρατία και στο Πουέρτο Ρίκο. Οι στυγνόψυχοι προπληρωμένοι διακινητές τούς πέταξαν στο νερό. Και επειδή και τα ποτάμια έχουν το θανάσιμο μερτικό τους, όπως ξέρουμε και από τον Έβρο, στις 3 Σεπτεμβρίου πνίγηκαν στον Ρίο Γκράντε οκτώ άνθρωποι που προσπαθούσαν να περάσουν από το Μεξικό στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ελάχιστες στεγνές ειδήσεις υγρού θανάτου: Στις 18 Μαρτίου ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης γνωστοποίησε ότι τουλάχιστον 70 μετανάστες πνίγηκαν το πρώτο μισό του μήνα στ’ ανοιχτά της Λιβύης. Άλλοι δεκαπέντε, ανάμεσά τους κι ένα μωρό, είχαν ανασυρθεί νεκροί στα τέλη του Φλεβάρη. Στις 9 Μαΐου πνίγονται 44 μετανάστες, όταν ναυαγεί το πλεούμενό τους στ’ ανοιχτά της Δυτικής Σαχάρας, στο νότιο Μαρόκο. Και τώρα η Λέσβος και τα Κύθηρα. Δεκάδες οι νεκροί και οι αγνοούμενοι.
Οι πρώτοι που ξέρουν ότι θα χάσει τη ζωή του ο ένας στους δέκα ή στους είκοσι είναι όσοι αποφασίζουν να ριψοκινδυνέψουν, γιατί δεν αντέχουν άλλο τη φτώχεια ή την ανελευθερία ή, συνήθως, και τα δυο μαζί. Οι στατιστικές δεν τους πτοούν, δεν τους αφορούν καν. Η επιδείνωση της κλιματικής κρίσης διογκώνει ήδη τα μεταναστευτικά ρεύματα. Όσα αυτοκρατορικά έθνη «μεγαλούργησαν» αρπάζοντας τον πλούτο των χωρών της Ασίας, της Αφρικής, της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, τώρα απαιτούν ησυχία, για να απολαύσουν το υψηλό τους επίπεδο. «Ας πνίγονται οι φυγάδες. Δικαίωμά τους. Ας πνίγονται αθορύβως όμως. Δικαίωμά μας.». Και κάπου εκεί εξατμίζεται η ευαισθησία Ευρωπαίων και Αμερικανών.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Α1. (μονάδες 15)
α) Να αντιστοιχίσεις τα στοιχεία της Στήλης Α με τα στοιχεία της Στήλης Β, λαμβάνοντας υπόψη ότι δύο στοιχεία της Στήλης Β περισσεύουν (μονάδες 5):
|
Στήλη Α |
Στήλη Β |
|
1. …σύμφωνα μ’ έναν κατάλογο της United for Intercultural Action, η οποία αποτελείται από 550 οργανώσεις κατά του ρατσισμού σε 48 χώρες του κόσμου… |
α. προσωπική μαρτυρία |
|
2. …πνίγονταν οι δύο στους δέκα ανθρώπους |
β. γενική αλήθεια |
|
3. Ο θάνατος όμως έχει κι άλλες μεθόδους: ασφυξία σε φορτηγά, πυρά αστυνομικών δυνάμεων, απάνθρωπες συνθήκες στα κέντρα υποδοχής, αυτοκτονία από απόγνωση, εκτέλεση στην πατρίδα… |
γ. πόρισμα έρευνας |
|
4. Στις 29 του περασμένου Ιουλίου, τουλάχιστον πέντε άνθρωποι πνίγηκαν ανάμεσα στη Δομινικανή Δημοκρατία και στο Πουέρτο Ρίκο. |
δ. στατιστικά στοιχεία |
|
5. Η επιδείνωση της κλιματικής κρίσης διογκώνει ήδη τα μεταναστευτικά ρεύματα. |
ε. αφήγηση |
|
|
στ. γεγονός |
|
ζ. παραδείγματα |
Να προσδιορίσεις τι μέσο πειθούς αποτελούν τα παραπάνω στοιχεία (μονάδα 1) και τον τρόπο πειθούς που αξιοποιείται με τη χρήση τους (μονάδα 1).
β) Να ενημερώσεις τους/τις συμμαθητές/-τριές σου σε 50-60 λέξεις για τις αιτίες διόγκωσης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ρευμάτων, σύμφωνα με την τελευταία παράγραφο του κειμένου (μονάδες 8).
Μονάδες 15
Α2. (μονάδες 10)
α) Να αποδώσεις το νόημα της 2ης παραγράφου του κειμένου «Η Μεσόγειος ωστόσο… στις Ηνωμένες Πολιτείες.» με έναν πλαγιότιτλο στον οποίο θα αξιοποιείς την ποιητική λειτουργία της γλώσσας. (μονάδες 4)
β) Να εντοπίσεις δύο (2) σημεία του κειμένου, στα οποία υπάρχει ειρωνική χροιά (μονάδες 4) και ναεξηγήσεις ποια πρόθεση του συγγραφέα εξυπηρετούν (μονάδες 2).
Μονάδες 10
Α3. (μονάδες 25)
Καθώς τα προσφυγικά ρεύματα διογκώνονται, αναδεικνύεται μία πραγματικότητα ιδιαίτερα σκληρή, κυρίως για τα παιδιά – πρόσφυγες. Σε ομιλία 200-250 λέξεων που εκφωνείς ως εκπρόσωπος της μαθητικής κοινότητας σε συνέδριο που διοργανώνει το Υπουργείο Παιδείας με θέμα «Ανθρώπινα δικαιώματα των παιδιών στην εποχή μας», αναφέρεσαι στις δυσκολίες των παιδιών-προσφύγων και στους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να συμβάλλουμε στην αντιμετώπισή τους.
Μονάδες 25
Β. Λογοτεχνικό κείμενο
ΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ (1966 – )
Σονέτο του κυνηγημένου
Το ποίημα του Νίκου Γεωργόπουλου περιλαμβάνεται στη συλλογή «Δεμένα Σώματα» (εκδ. ΑΩ, 2019).
Πίσω φωτιά, χαλάσματα και τρόμος
μπόχα θανάτου γύρω τους καμένα
κυνηγημένους γέμισε ο δρόμος
χάσκουνε σώματα παρατημένα.
Οι μωρομάνες μπρος και πίσω γέροι
οι άντρες να προσέχουν τα πλευρά τους
συρματοπλέγματα ματώσανε το χέρι
του αγοριού που ξέφυγε μπροστά τους.
Μαζί του ο αέρας φέρνει τους πνιγμένους
π’ ουρλιάζουνε σαν χάνονται στο κύμα
κι άλλους πολλούς στα γρήγορα θαμμένους
μ’ ένα σημάδι αντίδωρο στο μνήμα,
κι η μυρωδιά του φόβου στους διωγμένους
με αγρίμια κι ερημιά σε κάθε βήμα.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Β1. (μονάδες 15)
Ποιες είναι οι συνθήκες που διώχνουν τους ανθρώπους από τον τόπο τους, σύμφωνα με το κείμενο; Να απαντήσεις σε μία παράγραφο 50-60 λέξεων.
Μονάδες 15
Β2. (μονάδες 10)
Να εντοπίσεις δύο (2)εκφραστικές επιλογές που προσδίδουν διαχρονικότητα στο ποίημα και να εξηγήσεις το επικοινωνιακό τους αποτέλεσμα.
Μονάδες 10
Β3. (μονάδες 25)
Τα πρόσωπα των οποίων τις περιπέτειες αφηγείται το ποιητικό υποκείμενο χαρακτηρίζονται ως «κυνηγημένοι» και «διωγμένοι». Σε ποιες ομάδες ανθρώπων αναφέρεται και ποια είναι, κατά τη γνώμη σου, τα συναισθήματα που βιώνουν; Να απαντήσεις σε 100-150 λέξεις, αντλώντας στοιχεία από το κείμενο.
Μονάδες 25
