Νέα Ελληνικά ΕΠΑΛ: Επαναληπτικές ασκήσεις από Θέματα Πανελλαδικών Εξετάσεων
- Να εντοπίσετε και να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τα μέρη της δομής της πρώτης παραγράφου.
Για τα παιδιά της ψηφιακής εποχής το κινητό τηλέφωνο ήλθε σαν μια φυσιολογική εξέλιξη. Συνηθισμένα να πληκτρολογούν με τα δύο χέρια σε παιχνιδομηχανές, πήραν στη χούφτα τους το κινητό και ξανάστησαν τη χαμένη γειτονιά. Οι αποστάσεις μέσα από τους κατακλυσμένους με αυτοκίνητα δρόμους εκμηδενίστηκαν, οι φίλοι βρέθηκαν δίπλα και οι ξένοι «κρατιούνται σε απόσταση» με το να μιλούν σε κάποιον άλλο, όταν δε θέλουν την προσέγγισή τους. Όσο για το τι λένε; ∆εν χρειάζεται κανείς να το ξέρει, οσοδήποτε επιπόλαιο, ερωτικό ή χυδαίο είναι. Το πληκτρολογούν σε γραπτά μηνύματα, χρησιμοποιώντας συντομογραφίες που μόνο οι ίδιοι γνωρίζουν.
∆ημοσίευμα από τον ημερήσιο Τύπο σε διασκευή
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2009
- Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο για τη δεύτερη παράγραφο.
Κοινωνιοψυχολόγοι που προσπάθησαν να αποκρυπτογραφήσουν αυτόν τον επικοινωνιακό κυβερνοχώρο, ανακάλυψαν ότι τα γραπτά μηνύματα των κινητών είναι πολύ πιο εύγλωττα από ό,τι νομίζουμε και χαρακτηρίζουν τους κατόχους τους. Οι δημιουργικοί τύποι παιδιών χρησιμοποιούν καινοτόμες συντμήσεις λέξεων και αργκό, διαμορφώνουν ειδικά τις ρυθμίσεις και τους ήχους του κινητού τους με μεγάλη ευκολία. Τα παιδιά που έχουν μέλλον ως δάσκαλοι και υπάλληλοι είναι ορθογράφοι, γνωρίζουν πάντα πού έχουν το κινητό τους και συνηθίζουν να το μαγκώνουν μεταξύ σαγονιού και ώμου. Όσα έχουν μέλλον σε επαγγέλματα εξουσίας (στρατιωτικοί, νομικοί), χρησιμοποιούν πάντα κεφαλαία γράμματα, δεν κόβουν τις λέξεις, γράφουν με συντομία, έχουν ηχηρά μηνύματα και μιλούν δυνατά στο κινητό μέσα στο λεωφορείο ή στο μετρό. Τέλος, όσα προδιαγράφονται για κοινωνικό έργο (νοσοκόμοι, βρεφοκόμοι), χρησιμοποιούν πάντα μικρά γράμματα, χαμηλώνουν την ένταση του ήχου ή ενεργοποιούν τη δόνηση για να μην ενοχλούν και προσθέτουν στα μηνύματά τους πολλά γραφιστικά συμπληρώματα – όπως χαμογελαστά προσωπάκια.
∆ημοσίευμα από τον ημερήσιο Τύπο σε διασκευή
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2009
- Να γράψετε στο τετράδιό σας τις λέξεις της στήλης Α και δίπλα σε κάθε μία τη συνώνυμή της από τη στήλη Β. ∆ύο λέξεις από τη στήλη Β περισσεύουν.
|
ΣΤΗΛΗ Α |
ΣΤΗΛΗ Β |
|
1) εκμηδενίστηκαν |
α) συντομεύσεις |
|
2) προσέγγιση |
β) τροποποιήσουν |
|
3) συντμήσεις |
γ) απλουστεύσεις |
|
4) διαρκή |
δ) εξαφανίστηκαν |
|
5) μετατρέψουν |
ε) μονομερή |
|
|
στ) πλησίασμα |
|
|
ζ) συνεχή |
∆ημοσίευμα από τον ημερήσιο Τύπο σε διασκευή
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2009
- Η τέταρτη παράγραφος του κειμένου «Ό,τι, αν γινόταν …και φτηνότερα» αναπτύσσεται με: α) σύγκριση και αντίθεση και β) με παραδείγματα. Να εντοπίσετε τους τρόπους αυτούς στη συγκεκριμένη παράγραφο.
Ό,τι, αν γινόταν με το χέρι και με τα ατελή εργαλεία περασμένων εποχών, θα απαιτούσε ημέρες ολόκληρες, ακόμα και εβδομάδες (π.χ. μια δαντέλα ή μια χαλκογραφία), και θα κόστιζε πανάκριβα, σήμερα χάρη στη μηχανή κατασκευάζεται και πολλαπλασιάζεται σε ελάχιστο χρόνο, επομένως στοιχίζει ασύγκριτα πιο φτηνά από πριν. Στην καταναλωτική κοινωνία της αφθονίας, η ταχύτητα παραγωγής των αγαθών είναι ένας από τους σημαντικότερους, αν όχι ο σημαντικότερος παράγοντας που καθορίζει την ποσότητα και την αξία τους. Το σύνθημα: «καταναλώστε όσο μπορείτε περισσότερα» προϋποθέτει ένα άλλο: «παράγετε όσο μπορείτε περισσότερα και φτηνότερα».
(Ε.Π. Παπανούτσος, Η κρίση του πολιτισμού μας, Εκδόσεις Νόηση, Αθήνα 2009, σσ. 254-259, ∆ιασκευή)
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2010
- Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: φανταστούμε, γνώμη, δουλεύει, επαρκεί, σημερινού και ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις επόμενες: γρήγορα, επιταχύνουν, λογική, έξοδα, πλούσιο.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2010
- Ποια νοηματική σχέση δηλώνουν οι διαρθρωτικές λέξεις – φράσεις του κειμένου: «Για αυτό το λόγο … » (έκτη παράγραφος), «Ωστόσο, … » (έβδομη παράγραφος);
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2010
- Ποιον τρόπο και ποια μέσα πειθούς χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
Στη διάρκεια της παρουσίας του στη Γη, ο άνθρωπος θεώρησε το φυσικό περιβάλλον ως εχθρό που έπρεπε να υποτάξει, ως υπηρέτη που μπορούσε να χρησιμοποιήσει και ως τροφοδότη από τον οποίο εξαρτιόταν η επιβίωσή του. Έτσι, διαδοχικές γενιές ανθρώπων ασχολήθηκαν με την τιθάσευση ορισμένων στοιχείων της φύσης, την προστασία από πλημμύρες, την αποξήρανση ελών, την εκχέρσωση δασών κ.ο.κ. […]. Σε ορισμένους πολιτισμούς, όπως σε εκείνους των δυτικών χωρών, ο άνθρωπος ανέπτυξε μια εγωκεντρική νοοτροπία για το φυσικό περιβάλλον και, αντί να θεωρεί τον εαυτό του μέρος του περιβάλλοντος, πίστεψε ότι αυτός υπερέχει από όλα τα άλλα πλάσματα της ∆ημιουργίας και ότι η υπόλοιπη φύση έχει δημιουργηθεί για τη δική του χρήση και απόλαυση. […]
Άρθρο από τον Τύπο σε διασκευή
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2011
- α) Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: υπερέχει, απώλεια, ξαφνικά, βέβαιη, μεταβάλλονται.
β) Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: επιδείνωση, αυξανόμενη, επουσιώδη, ενθάρρυνε, πρόοδος.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2011
- Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο για την πρώτη παράγραφο.
Στη διάρκεια της παρουσίας του στη Γη, ο άνθρωπος θεώρησε το φυσικό περιβάλλον ως εχθρό που έπρεπε να υποτάξει, ως υπηρέτη που μπορούσε να χρησιμοποιήσει και ως τροφοδότη από τον οποίο εξαρτιόταν η επιβίωσή του. Έτσι, διαδοχικές γενιές ανθρώπων ασχολήθηκαν με την τιθάσευση ορισμένων στοιχείων της φύσης, την προστασία από πλημμύρες, την αποξήρανση ελών, την εκχέρσωση δασών κ.ο.κ. […]. Σε ορισμένους πολιτισμούς, όπως σε εκείνους των δυτικών χωρών, ο άνθρωπος ανέπτυξε μια εγωκεντρική νοοτροπία για το φυσικό περιβάλλον και, αντί να θεωρεί τον εαυτό του μέρος του περιβάλλοντος, πίστεψε ότι αυτός υπερέχει από όλα τα άλλα πλάσματα της ∆ημιουργίας και ότι η υπόλοιπη φύση έχει δημιουργηθεί για τη δική του χρήση και απόλαυση. […]
Άρθρο από τον Τύπο σε διασκευή
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2011
- Ποιον τρόπο πειθούς χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο του κειμένου;
∆εν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι οι αρχαίοι Έλληνες με την ίδια λέξη, τη διεθνή σήμερα λέξη «λόγος», ονόμαζαν τη σκέψη και την ομιλία. Και τα δύο πάνε μαζί, όπως αναφέρει ο Πλάτωνας στο έργο του «Σοφιστής».
Ε.Π. Παπανούτσου, 2003, Οι δρόμοι της ζωής, Εκδ. Νόηση, Αθήνα, σελ. 121-123 (∆ιασκευή)
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2012
- α. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: εκφράζεται, θάρρος, κύριο, αποφασιστική, παρέχουν.
β. Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: άστοχο, κρύψει, φτώχεια, σωματικές, φυσικό.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2012
- Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο για την τελευταία παράγραφο του κειμένου.
Εκείνοι που τα ρίχνουν όλα στην κληρονομικότητα, απαλείφουν αυθαίρετα έναν παράγοντα, που έχει αναμφισβήτητη και κάποτε αποφασιστική σημασία για τη διάπλαση της προσωπικότητάς μας: τον παράγοντα «αγωγή» (ανατροφή, εκπαίδευση, άσκηση), που μας παρέχουν εκείνοι που μας ανέθρεψαν και μας εκπαίδευσαν, είτε πρόσωπα είναι αυτοί (γονιοί, δάσκαλοι, φίλοι) είτε απρόσωποι θεσμοί (διοίκηση, δικαιοσύνη, εκκλησία, σχολείο, επάγγελμα κ.λπ.).
Ε.Π. Παπανούτσου, 2003, Οι δρόμοι της ζωής, Εκδ. Νόηση, Αθήνα, σελ. 121-123 (∆ιασκευή)
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2012
- Ο συγγραφέας στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου «Όπου κι αν γυρίσει … κόσμου μας» χρησιμοποιεί ως τρόπο πειθούς την επίκληση στη λογική. Να εντοπίσετε τα μέσα πειθούς στην παράγραφο αυτή.
Όπου κι αν γυρίσει κανένας σήμερα το βλέμμα του, έστω και για μια στιγμή, δεν μπορεί παρά να πέσει το μάτι του επάνω στη διαφήμιση, κι όπου δεν τη βλέπει ακόμη, την ακούει.[…] Εφημερίδες, περιοδικά εικονογραφημένα και μη, δρόμοι, σιδηροδρομικοί σταθμοί, γραφεία ταξιδίων, μετώπες σπιτιών, μανδρότοιχων είναι πλημμυρισμένα από διαφήμιση, από χαρτιά, εικόνες, κείμενα, χρώματα κλπ., πράγματα διαφήμισης. Είναι ένα φαινόμενο του βιομηχανικού πνεύματος και της προόδου του τεχνικού πολιτισμού, που έχει διαποτίσει το συνειδητό, όσο και το υποσυνείδητο του ψυχικού κόσμου μας.[…]
Ιω. Ν. Ξηροτύρης, 1965, «Επίκαιρα Κοινωνικά Προβλήματα», Θεσσαλονίκη (∆ιασκευή)
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2013
- α. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις, χωρίς να αλλάζει το νόημα του κειμένου: διαβαίνει, συλλογή, Παρατηρούν, τεχνητές, πρόοδο.
β. Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: αρνηθεί, δικαιολογημένη, λογικά, ωφέλιμη, διαφώτιση.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2013
- Να εντοπίσετε τα δομικά στοιχεία της τελευταίας παραγράφου του κειμένου: «Η διαφήμιση μπορεί … φαινομενικής αλήθειας».
Η διαφήμιση μπορεί βέβαια, χωρίς αμφιβολία, να αποβεί κοινωνικά ωφέλιμη. Να συμβάλει πολύ στην πρόοδο και στο δυνάμωμα της ελεύθερης οικονομίας, όταν εκτελεί την αποστολή της κατά θετικό τρόπο, όταν αντικρίζεται και ενεργεί σαν διαφώτιση του κοινού, σαν προσανατολισμός σε ό,τι είναι συμφέρον στον αγοραστή, όταν αυτή κρατιέται μέσα στα όρια, μέσα στο πρέπον, όταν αφήσει τις χοντροκομμένες μεθόδους του ψεύδους και της απάτης ή της φαινομενικής αλήθειας.
Ιω. Ν. Ξηροτύρης, 1965, «Επίκαιρα Κοινωνικά Προβλήματα», Θεσσαλονίκη (∆ιασκευή)
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2013
- Να εντοπίσετε τα δομικά μέρη της δεύτερης παραγράφου: «Είναι πολλά τα επιτεύγματα … πρωτόγνωρη σε έκταση πραγματικότητα».
Είναι πολλά τα επιτεύγματα και οι καινοτομίες που έχουν πραγματοποιηθεί από τα πρώτα κιόλας βήματα της πληροφορικής.[…] Η εκμηδένιση των αποστάσεων, η διεθνοποίηση της οικονομίας και της πολιτικής ζωής καθώς και το άνοιγμα των κοινωνιών με τις απίστευτες για τους ανθρώπους παλαιότερων εποχών δυνατότητες επικοινωνίας και ανταλλαγής αγαθών – όχι μόνον υλικών, αλλά και πολιτιστικών – είναι μία πρωτόγνωρη σε έκταση πραγματικότητα.
Α. Ράπτης – Α. Ράπτη «Μάθηση και ∆ιδασκαλία στην εποχή της Πληροφορίας», τ. Α ́, Αθήνα 2007, σελ. 14-18 (∆ιασκευή)
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2013
- Να εντοπίσετε δύο σημεία επίκλησης στο συναίσθημα στην τελευταία παράγραφο: «Όπως και να έχει … απέναντι στη φύση» και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.
Όπως και να έχει πάντως το πράγμα, η άρνηση να αναγνωρίσουμε τις εξελίξεις και η αμυντική στάση, εξαιτίας του φόβου της διάβρωσής μας από τους άλλους, είναι μια λύση που οδηγεί στην απομόνωση. Από την άλλη πλευρά, χρειάζεται να επαγρυπνούμε και να αγωνιζόμαστε με θετικό προσανατολισμό και ωριμότητα, ώστε να γινόμαστε δημιουργοί της πραγματικότητας που θα καταξιώνει τον άνθρωπο και όχι εκείνης που θα τον παγιδεύει, στην απληστία και την αλαζονεία, στον εγωκεντρισμό, στην αδιαφορία για το διαφορετικό, το Έτερο, αλλά και στην «ύβρι» απέναντι στη φύση.
Α. Ράπτης – Α. Ράπτη «Μάθηση και ∆ιδασκαλία στην εποχή της Πληροφορίας», τ. Α ́, Αθήνα 2007, σελ. 14-18 (∆ιασκευή)
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2013
- α. Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις, να βρείτε ένα συνώνυμο, που να αποδίδει το νόημα του κειμένου: ανάπτυξη, πραγματοποιηθεί, κυριαρχήσει, πράγμα
β. Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις, να βρείτε ένα αντώνυμο: παλαιότερων, συμμετέχουν, μακρινούς, άρνηση
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2013
- α. Να βρείτε τον τρόπο ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου του κειμένου: «Ένα σημαντικό … τηλεόραση» και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
β. Να γράψετε τα δομικά μέρη της ίδιας παραγράφου.
Ένα σημαντικό πρόβλημα του καιρού μας είναι η μεγάλη αύξηση της εγκληματικότητας, ιδίως των νέων. Σε σημαντικό βαθμό οφείλεται στην έλλειψη υγιούς οικογενειακού περιβάλλοντος, στην απουσία διαπαιδαγώγησης και παραδείγματος που να εμπνέει πίστη στις ηθικές αξίες και να τους δίνει υγιείς στόχους και ιδανικά, στην ανεργία, στη χρήση ναρκωτικών και στην έκθεση σε μια υποκουλτούρα βίας, μέσα από τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. […]
Ιωάννης Π. Τσαχαγέας, 2006, «Η ανθρωπότητα σε κρίση θεσμών και αξιών», Εκδόσεις Γκοβόστη, Αθήνα (Διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2014
- α. Να γράψετε από ένα αντώνυμο για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις: σημαντικό, απουσία, ενήλικη, σταματήσει, ανασφάλεια.
β. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις: πίστη, στόχους, αναφέρεται, μερίδιο, ερμηνεύσουν.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2014
- α. Να αιτιολογήσετε τη χρήση των σημείων στίξης (εισαγωγικά) στις παρακάτω περιπτώσεις:
– «Πρέπει να αναρωτηθούμε … εμείς τα άτομα;»,
– «να πουλάει βία».
β. Να εντοπίσετε στο κείμενο μία έκφραση με μεταφορική σημασία.
Για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού στο περιοδικό Time χαρακτηριστικά αναφέρεται: «[…] Πρέπει να αναρωτηθούμε τι θα κάνουμε εμείς η ενήλικη κοινότητα; Ναι, η βιομηχανία της ψυχαγωγίας πρέπει να σταματήσει “να πουλάει βία” στα παιδιά. Ναι, η βιομηχανία όπλων πρέπει να σταματήσει ν’ αγωνίζεται να κάνει τα όπλα προσιτά σε όλους. Ναι, οι πολιτικοί χρειάζεται να δουν αυτά τα θέματα με μία ειλικρινή και διακομματική προσπάθεια και όχι απλά ως μέσα αντιπαράθεσης στις κομματικές εκστρατείες. Και ναι, τα ΜΜΕ πρέπει να κάνουν περισσότερα από το να χρησιμοποιούν τις τραγωδίες για εντυπωσιακούς τίτλους. Αλλά και τι μερίδιο ευθύνης θ’ αναλάβουμε εμείς τα άτομα;»
Ιωάννης Π. Τσαχαγέας, 2006, «Η ανθρωπότητα σε κρίση θεσμών και αξιών», Εκδόσεις Γκοβόστη, Αθήνα (Διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2014
- Να αναζητήσετε στην πρώτη και στη δεύτερη παράγραφο, τα στοιχεία από τα οποία, κατά τη γνώμη του συγγραφέα, πρέπει να απαλλαγεί το σημερινό σχολείο, ώστε να γίνει δημιουργικό. Να τα αναπτύξετε σε μία παράγραφο (60-80 λέξεις).
Το σχολείο που θέλει να αναπτύξει τη δημιουργικότητα των μαθητών του πρέπει να στρέψει προγράμματα, βιβλία, μεθόδους διδασκαλίας, διδάσκοντες και διδασκόμενους προς αυτή την κατεύθυνση. Η μηχανική μάθηση, η τυποποίηση της διδασκαλίας ή της εργασίας, η παθητική επανάληψη, η παιδαγωγική τού «κάνε αυτό που σου λέω» και του «κάνε το όπως σου το λέω» θα αποκλειστούν και θα αντικατασταθούν με μεθόδους όσο γίνεται περισσότερο ενεργητικές. […]
Πιο συγκεκριμένα, η σχολική ζωή στο δημιουργικό σχολείο θα μπορούσε να οργανωθεί με τρόπους που να ευνοούν τις πρωτοβουλίες, τις επιλογές, τις εργασίες των μαθητών σε θέματα που τους ενδιαφέρουν. Να ανατίθεται, για παράδειγμα, στους μαθητές η οργάνωση και παρουσίαση ορισμένων μαθημάτων, διάφορες εκθέσεις, έκδοση περιοδικού ή εφημερίδας, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές παρουσίες, ομιλίες – συζητήσεις για θέματα επικαιρότητας, κοινωνικά ή πολιτικά, επιστημονικά, καλλιτεχνικά κτλ. Σε μια τέτοια οργάνωση, καθοριστικό ρόλο θα παίξουν οι ομάδες των μαθητών, με την προϋπόθεση ότι διδάσκοντες και διδασκόμενοι θα απαλλαγούν από την πίεση των ποικίλων εξετάσεων και από το αδιάκοπο κυνήγι της ύλης και του χρόνου.
Κώστας Μπαλάσκας, «Το σχολείο της δημιουργικότητας», εκδ. Γρηγόρη (Απόσπασμα – Διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2014
- α. Να επισημάνετε τα δομικά μέρη της δεύτερης παραγράφου («Πιο συγκεκριμένα, η σχολική ζωή … της ύλης και του χρόνου»).
β. Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο στη δεύτερη παράγραφο.
Πιο συγκεκριμένα, η σχολική ζωή στο δημιουργικό σχολείο θα μπορούσε να οργανωθεί με τρόπους που να ευνοούν τις πρωτοβουλίες, τις επιλογές, τις εργασίες των μαθητών σε θέματα που τους ενδιαφέρουν. Να ανατίθεται, για παράδειγμα, στους μαθητές η οργάνωση και παρουσίαση ορισμένων μαθημάτων, διάφορες εκθέσεις, έκδοση περιοδικού ή εφημερίδας, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές παρουσίες, ομιλίες – συζητήσεις για θέματα επικαιρότητας, κοινωνικά ή πολιτικά, επιστημονικά, καλλιτεχνικά κτλ. Σε μια τέτοια οργάνωση, καθοριστικό ρόλο θα παίξουν οι ομάδες των μαθητών, με την προϋπόθεση ότι διδάσκοντες και διδασκόμενοι θα απαλλαγούν από την πίεση των ποικίλων εξετάσεων και από το αδιάκοπο κυνήγι της ύλης και του χρόνου.
Κώστας Μπαλάσκας, «Το σχολείο της δημιουργικότητας», εκδ. Γρηγόρη (Απόσπασμα – Διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2014
- Να βρείτε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: «θέλει», «διδάσκοντες», «αδιάκοπο», «να μην ξέρετε», «συλλογικής».
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2014
- «Στο δημιουργικό σχολείο ο διδάσκων … των ερωτήσεων» (τρίτη παράγραφος): να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική σύνταξη.
Στο δημιουργικό σχολείο ο διδάσκων θα τονίσει ιδιαίτερα τη συμμετοχή των μαθητών στο διάλογο, ώστε να είναι όσο το δυνατόν ενεργητικότερη. […] Θα προσέξει, επίσης, ιδιαίτερα το είδος των ερωτήσεων.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2014
- Να βρείτε τον τρόπο ανάπτυξης της πέμπτης παραγράφου του κειμένου: « Όπως έλεγε και μια παλιά διαφήμιση… έρημα από ζωή και πραγματικές προοπτικές». Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
Όπως έλεγε και μια παλιά διαφήμιση, οι ξένοι τουρίστες καλούνται να ζήσουν τον «μύθο της Ελλάδας». Η Ελλάδα, ωστόσο, ζει τον μύθο της. Μόνον που ο μύθος έχει ξεθωριάσει: το τουριστικό «εισόδημα» δεν ακολουθεί την ίδια αυξητική πορεία, η φθηνή μαζικότητα οδηγεί διαρκώς καινούργιες περιοχές στην απαξίωση. Τους καλοκαιρινούς μήνες επικρατεί η ασυδοσία και ο υπερπληθυσμός. Τον χειμώνα, αντίθετα, τα ίδια τοπία μοιάζουν βομβαρδισμένα, έρημα από ζωή και πραγματικές προοπτικές. […]1
Γιώργος Γραμματικάκης, «Ένας αστρολάβος του Ουρανού και της Ζωής», σελ. 187-193, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2013 (Διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2015
- α. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις: σπουδαίων, αλλοίωση, συντελείται, επικρατεί, πραγματικές.
β. Να γράψετε από ένα αντώνυμο για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις: απέραντη, σιωπηλά, αλόγιστη, υποβάθμιση, επιδιώξουν.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2015
- α. Να εντοπίσετε στο κείμενο δύο εκφράσεις με μεταφορική σημασία και μία με κυριολεκτική.
β. Να μετατρέψετε τη σύνταξη στην παρακάτω πρόταση από ενεργητική σε παθητική: «Την Ελλάδα χαρακτηρίζει η ποικιλία του τοπίου και μία απέραντη φυσική ομορφιά, που συνυπάρχουν με τα διάσπαρτα ίχνη σπουδαίων πολιτισμών»
Την Ελλάδα χαρακτηρίζει η ποικιλία του τοπίου και μία απέραντη φυσική ομορφιά, που συνυπάρχουν με τα διάσπαρτα ίχνη σπουδαίων πολιτισμών. Παράλληλα, ένα ήπιο κλίμα και η διαύγεια του φωτός αναδεικνύουν τα χαρακτηριστικά αυτά και καθιστούν τη χώρα μας μοναδική. […]
Φαίνεται, όμως, ότι τον τόπο μας δεν τον αγαπούμε, αν και υμνούμε τις ομορφιές του και τονίζουμε τις πολλές του χάρες. Μας αρέσουν «τα ψεύτικα τα λόγια, τα μεγάλα», ενώ η αλήθεια είναι άλλη και πληγώνει. Τον τόπο μας τον θεωρούμε στρέμματα προς
εκμετάλλευση, δάση προς οικοπεδοποίηση, ακρογιαλιές για ιδιωτικό όφελος. […]
Υπάρχει μια σημαντική αλλοίωση του ελληνικού περιβάλλοντος, που συντελείται σιωπηλά, ύπουλα. Μόνος στόχος η τουριστική ανάπτυξη, που σαν επιδημία απαξιώνει τις ωραίες γωνιές της πατρίδας και εξουθενώνει τοπία και ανθρώπους.
Γιώργος Γραμματικάκης, «Ένας αστρολάβος του Ουρανού και της Ζωής», σελ. 187-193, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2013 (Διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2015
- Να εντοπίσετε δύο τρόπους ανάπτυξης της πέμπτης παραγράφου: «Εντούτοις, ο άνθρωπος … της ευτυχίας (καταφεύγει στα ναρκωτικά)» και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας
Εντούτοις, ο άνθρωπος σήμερα δεν είναι με κανένα τρόπο ευτυχέστερος απ’ ό,τι στο παρελθόν στις λεγόμενες «αναπτυγμένες» τουλάχιστον χώρες, έστω και αν κατακλύζεται από καταναλωτικά αγαθά, διατρέφεται καλύτερα, επικοινωνεί ευκολότερα κ.λπ. Είναι μάλλον δυστυχέστερος, διότι αντιμετωπίζει μεγαλύτερη εγκληματικότητα (προστατεύεται με ολοένα πιο τέλεια συστήματα ασφαλείας), ζει απομονωμένος (λέει απλώς «καλημέρα» στον ένοικο του διπλανού διαμερίσματος), αναζητά υποκατάστατα της ευτυχίας (καταφεύγει στα ναρκωτικά).
Κ. Βάσσης, «Ενώπιον του 21ου αιώνος – ∆οκίμια», Εκδ. Οι Εκδόσεις των φίλων, Αθήνα 2008, σελ. 121 – 123. (∆ιασκευή)
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2015
- πετυχαίνει, προσωρινή, τεράστιο, αύξηση, αντικειμενικά: Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2015
- «Οι κυβερνήσεις καταμετρούν την ευτυχία βάσει οικονομικών δεικτών». Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2015
- α) Να εντοπίσετε τα δομικά μέρη της πέμπτης παραγράφου του κειμένου: «Μπορούμε να «θωρακίσουμε» τα παιδιά … και κακοποιούν παιδιά στο ψηφιακό περιβάλλον».
Μπορούμε να «θωρακίσουμε» τα παιδιά με συγκεκριμένες στρατηγικές για την πρόληψη και την αποκατάσταση των παιδιών που έχουν πέσει θύματα στον κυβερνοχώρο. Συγκεκριμένα, πρέπει να δοθεί έμφαση στην ενδυνάμωση των παιδιών και των γονέων μέσα από την πληροφόρηση για τις νέες τεχνολογίες, καθώς και στην αυστηρή τιμωρία όσων εκμεταλλεύονται και κακοποιούν παιδιά στο ψηφιακό περιβάλλον.
Απόσπασμα ομιλίας του Γενικού Διευθυντή της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της Unicef Ηλία Λυμπέρη, 5-2-2013 (διασκευή)
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
β) Να εντοπίσετε δύο τρόπους πειθούς στην τρίτη παράγραφο του κειμένου: «Σε έκθεση της Unicef με θέμα … και το 78% του πληθυσμού έχει πρόσβαση στο ίντερνετ».
Σε έκθεση της Unicef με θέμα «Ασφάλεια των Παιδιών στον Κυβερνοχώρο» αναφέρεται ενδεικτικά ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 59% των παιδιών από 9-16 ετών έχουν προφίλ κοινωνικής δικτύωσης. Εξάλλου, σύμφωνα με έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για το 2012, στην Ελλάδα 3.937.880 είναι χρήστες στο facebook και το 78% του πληθυσμού έχει πρόσβαση στο ίντερνετ.
Απόσπασμα ομιλίας του Γενικού Διευθυντή της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της Unicef Ηλία Λυμπέρη, 5-2-2013 (διασκευή)
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: συμφωνούν, δικαίωμα, χρήσιμο, αυστηρή, αποτελεσματική.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- α) Να εντοπίσετε στο κείμενο δύο εκφράσεις με μεταφορική σημασία.
Η Unicef είναι θεματοφύλακας της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Δίνει φωνή στα παιδιά και τους νέους και προωθεί την πρόσβασή τους στην πληροφόρηση και σε κάθε είδος ή μέσο έκφρασης, όπως το διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα. Αυτά καταλαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερο χώρο στην επικοινωνία των παιδιών, διευκολύνοντας την πρόσβαση σε πληροφόρηση, πολιτισμό, επικοινωνία και ψυχαγωγία.
Απόσπασμα ομιλίας του Γενικού Διευθυντή της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της Unicef Ηλία Λυμπέρη, 5-2-2013 (διασκευή)
β) Να μετατρέψετε την ακόλουθη ενεργητική σύνταξη σε παθητική κάνοντας όλες τις απαραίτητες αλλαγές: «Μπορούμε να «θωρακίσουμε» τα παιδιά με συγκεκριμένες στρατηγικές για την πρόληψη».
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- Να γράψετε τα δομικά μέρη της πέμπτης παραγράφου: “Υπάρχει άραγε … τα επαναλαμβανόμενα επιπλέουν”.
Υπάρχει άραγε κάποιος τρόπος να επικοινωνούν οι άνθρωποι μεταξύ τους, να ανταλλάσσουν ιδέες που δεν είναι κακέκτυπο τηλεοπτικών διαλόγων; Το γεγονός ότι στο δρόμο οι περαστικοί διατυπώνουν ιδέες δημοσίως, χωρίς να ντρέπονται πια το μικρόφωνο, χωρίς να φοβούνται την κάμερα, με απίστευτη άνεση, αυτοπεποίθηση, εξοικείωση, υπόσχεται και καλύτερες επικοινωνιακές ημέρες; Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Τα «πολλά» που έχουμε να πούμε καταχωνιάζονται ακόμα πιο βαθιά, τα λίγα και τα εύκολα και τα επαναλαμβανόμενα επιπλέουν.
Αμάντα Μιχαλοπούλου, άρθρο από τον ημερήσιο τύπο (Διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- α) Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: προστατεύσουν, προσωπικό, αφέλεια, επικοινωνούν, ιδέες.
β) Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: σύγχρονη, μεγαλόφωνα, σοβαρά, αντίθετο, επιπλέον.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- α) Να καταγράψετε από το κείμενο στο τετράδιό σας τρεις φράσεις ή προτάσεις με ποιητική χρήση της γλώσσας.
Αλλά και όταν μιλάνε δεν φαίνεται πως έχουν τόσα πολλά να πουν: το πού και το πότε συζητάνε. Δεν χρειάζεται να είσαι ωτακουστής: οι άνθρωποι μιλούν μεγαλόφωνα στο κινητό τους, δεν θέλουν να προστατεύσουν τίποτα και κανέναν, ούτε καν τα αισθήματά τους. Μερικές φορές ολόκληρο το βαγόνι βυθίζεται σ’ αυτή την παράδοξη επικοινωνία, οι άνθρωποι χάνονται σ’ ένα προσωπικό σύμπαν που με απίθανο τρόπο αυτοεκτίθεται στα μάτια όλων.
Έχουμε στ’ αλήθεια πολλά να πούμε; Τι τάξεως θέματα μας ενδιαφέρει να συζητήσουμε; Ας μιλήσουμε που λέει κι η διαφήμιση, αλλά γιατί και πώς. Ζούμε στην πιο επικοινωνιακή εποχή και κατά παράδοξο τρόπο η διαδικτυακή, τηλεοπτική επικοινωνία είναι πιο ρηχή από ποτέ. […]
Αμάντα Μιχαλοπούλου, άρθρο από τον ημερήσιο τύπο (Διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
β) Να γράψετε από μία πρόταση για την καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: αυθόρμητη, ανταλλάσσουν.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- Να εντοπίσετε τα δομικά μέρη της τρίτης παραγράφου: “Στον «ανεπτυγμένο» κόσμο …….. αποκτούμε”.
Στον «ανεπτυγμένο» κόσμο έχουμε δημιουργήσει ένα σύστημα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Οι περισσότεροι από εμάς που θέλουμε να καταναλώνουμε συνεχώς, πρέπει να θυσιάσουμε το χρόνο μας και τη ζωή μας για αντάλλαγμα. Ζούμε συνεχώς υπό την πίεση του χρόνου. Έχουμε δημιουργήσει μια κοινωνία στην οποία είμαστε τόσο απασχολημένοι από τα προσωπικά μας προβλήματα ώστε δεν έχουμε την πολυτέλεια να ασχοληθούμε με το τι συμβαίνει στον πλανήτη μας. Μη κατανοώντας τη διαφορά ανάμεσα στην ικανοποίηση από τη ζωή και την ευτυχία, αισθανόμαστε δυστυχισμένοι παρά τα υλικά αγαθά που αποκτούμε.[…]
́Ιριδα Τσεβρένη, Γαβριήλ Ξανθόπουλος: «Θεραπεύοντας την αποξένωση των νέων από τη φύση» (Διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- α) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: συνέπειες, συνεχώς, αποξένωση, ενδυνάμωση, καταπολεμούν.
β) Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: σύγχρονος, συλλογική, ευρύτερο, φροντίδας, αναπτύσσουν.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- α) Να εντοπίσετε στο κείμενο δύο εκφράσεις με μεταφορική σημασία.
Σήμερα βιώνουμε την παγκόσμια οικολογική κρίση και τις συνέπειές της, οι οποίες δεν απειλούν, πλέον, μόνο την ισορροπία των οικοσυστημάτων και την επιβίωση των έμβιων όντων, αλλά και την ψυχοσωματική υγεία και την ποιότητα ζωής των παρόντων και των μελλοντικών γενιών. Η οικολογική κρίση έχει βαθιές κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές αιτίες και τις ρίζες της βαθιά στην αποξενωμένη σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με τη φύση.
́Ιριδα Τσεβρένη, Γαβριήλ Ξανθόπουλος: «Θεραπεύοντας την αποξένωση των νέων από τη φύση» (Διασκευή).
β) Να δώσετε ένα πλαγιότιτλο στην τέταρτη παράγραφο του κειμένου: «Έχει πλέον καταγραφεί …….. του περιβάλλοντος».
Έχει πλέον καταγραφεί ότι η αποξένωση του ανθρώπου από τη φύση συμβάλλει στη δημιουργία διαταραχών στη συμπεριφορά και στην ανάπτυξή του. Στερεί από τις νέες γενιές τη διαμόρφωση βασικών αντιληπτικών ικανοτήτων, την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, της κριτικής σκέψης και της συναισθηματικής ωρίμανσης, καθώς και την ενδυνάμωση της αυτοπεποίθησης. Περιορίζει την αίσθηση ότι ανήκει κανείς σε ένα ευρύτερο πλαίσιο και την ικανότητα διαχείρισης του περιβάλλοντος.
́Ιριδα Τσεβρένη, Γαβριήλ Ξανθόπουλος: «Θεραπεύοντας την αποξένωση των νέων από τη φύση» (Διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- Να βρείτε τον τρόπο ανάπτυξης της τρίτης παραγράφου του κειμένου «Μια γενιά μετά … διπλανό χωριό» και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.
Μια γενιά μετά, η φύση είναι πλημμυρισμένη από σκουπίδια. Ο γραφικός τσοπάνος βόσκει τώρα πλέον τις γίδες του δίπλα σε ανοιχτές χωματερές που καπνίζουν διοξίνες. Οι παραλίες το χειμώνα, πριν καθαριστούν για τους τουρίστες, ξεβράζουν απίθανες ποσότητες από σακούλες και πλαστικά μπουκάλια. Όσο για τις πόλεις, εκεί γίνεται κανονική μάχη. Οι σακούλες που πετούν από τα μπαλκόνια οι νοικοκυρές ή μεταφέρουν στον κάδο της διπλανής πολυκατοικίας οι νοικοκύρηδες, είναι μικρό δείγμα, ενώ δίνονται μάχες μεταξύ κοινοτήτων για να μεταφερθεί το πρόβλημα στο διπλανό χωριό.
Λεωνίδας Μανιάτης, Οικολογική Επιθεώρηση (∆ιασκευή)
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- Να γράψετε τα δομικά μέρη της πρώτης παραγράφου «Σε μια όχι και τόσο … για να τυλίξουν δώρα».
Σε μια όχι και τόσο παλιά εποχή, οι άνθρωποι δεν πετούσαν σχεδόν τίποτε, το καθετί μπορούσε να καταναλωθεί ή να ξαναχρησιμοποιηθεί. Τα σκουπίδια της κουζίνας πήγαιναν στα γουρούνια και τις κότες, τα παλιά ρούχα τα μπάλωναν, τα παλιά έπιπλα τα επισκεύαζαν, τα σπασμένα κανάτια τα κολλούσαν. Ακόμη και όταν έφθασε η βιομηχανική εποχή και τα αγαθά έγιναν αφθονότερα, ο λαός δεν άφηνε τίποτε να πάει χαμένο. Το αλουμινόχαρτο από το πακέτο των τσιγάρων το χρησιμοποιούσαν στο μαγκάλι, για να κρατάνε αναμμένη τη φωτιά, το χαρτί συσκευασίας το δίπλωναν για να τυλίξουν δώρα.
Λεωνίδας Μανιάτης, Οικολογική Επιθεώρηση (∆ιασκευή)
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- α) Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: επισκεύαζαν, μείωση, πρόοδος, ζεσταίνουν, δυνατές
β) Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: φτηνά, απλό, κυριολεκτικά, παραδεχτεί, σπατάλης
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- α) Να εντοπίσετε στο κείμενο δύο φράσεις με μεταφορική σημασία.
Μια γενιά μετά, η φύση είναι πλημμυρισμένη από σκουπίδια. Ο γραφικός τσοπάνος βόσκει τώρα πλέον τις γίδες του δίπλα σε ανοιχτές χωματερές που καπνίζουν διοξίνες. Οι παραλίες το χειμώνα, πριν καθαριστούν για τους τουρίστες, ξεβράζουν απίθανες ποσότητες από σακούλες και πλαστικά μπουκάλια. Όσο για τις πόλεις, εκεί γίνεται κανονική μάχη. Οι σακούλες που πετούν από τα μπαλκόνια οι νοικοκυρές ή μεταφέρουν στον κάδο της διπλανής πολυκατοικίας οι νοικοκύρηδες, είναι μικρό δείγμα, ενώ δίνονται μάχες μεταξύ κοινοτήτων για να μεταφερθεί το πρόβλημα στο διπλανό χωριό.
Λεωνίδας Μανιάτης, Οικολογική Επιθεώρηση (∆ιασκευή)
β) Να μετατρέψετε την ακόλουθη ενεργητική σύνταξη σε παθητική κάνοντας όλες τις απαραίτητες αλλαγές:
«Ζεσταίνουν τα σπίτια τους … οικοδομικά υλικά και άσφαλτο» (στην 4η παράγραφο).
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- Να γράψετε τα δομικά μέρη της έκτης παραγράφου του κειμένου: «Η ζωή είναι παιχνίδι … να τους υπακούς».
Η ζωή είναι παιχνίδι σαν το τένις, σαν το γκολφ. ∆εν παίζεις μόνος σου, παίζεις με άλλους. Έχεις ευθύνη απέναντι σε όλους τους συντρόφους σου, όλοι σου οι σύντροφοι έχουν ευθύνη απέναντί σου. Άτομο κι ομάδα είναι ένα. Το παιχνίδι έχει νόμους ̇ όποιος θέλει να παίζει, οφείλει να ξέρει τους νόμους αυτούς και να τους σέβεται. Αν δεν ξέρει τους νόμους ή αν δεν θέλει να τους σέβεται, δεν είναι άξιος να λάβει μέρος στο παιχνίδι. Μέσα στον κύκλο που χαράζουν οι νόμοι είναι απόλυτα λεύτερος ̇ κανένας, μήτε ο βασιλιάς, δεν έχει δικαίωμα να επέμβει. Μπορεί οι νόμοι αυτοί να είναι παλιωμένοι ή στραβοί ή αυθαίρετοι ̇ δεν έχει σημασία ̇ το σπουδαίο είναι, κι αυτό γυμνάζει την ψυχή του ανθρώπου, να τους υπακούς.
Νίκος Καζαντζάκης «Αγγλία»
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- α) Να αντικαταστήσετε στις παρακάτω φράσεις τις υπογραμμισμένες λέξεις με αντίστοιχες συνώνυμες, μεταφέροντάς τες στο τετράδιό σας:
- … να θυσιάζεις τις ατομικές χαρές ή προτιμήσεις για τα συμφέροντα της ομάδας.
- … να εκμεταλλεύεσαι, όσο μπορείς, για τη νίκη τα ελαττώματα και τα προτερήματά σου.
- … να τη σπουδάζεις με αμεροληψία και σέβας…
- … προσπαθούσα να βρω τους θεμελιακούς νόμους της άσκησης ̇
- … όποιος θέλει να παίζει, οφείλει να ξέρει τους νόμους αυτούς και να τους σέβεται.
β) Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: ομαδικά, δημόσιας, πειθαρχία, νίκη, ξέρει.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- Να μεταφέρετε από το κείμενο στο τετράδιό σας μία πρόταση με ποιητική χρήση της γλώσσας και μία με αναφορική χρήση της γλώσσας.
Έτσι που κοίταζα στο ήσυχο τούτο δειλινό τους ωραίους έφηβους του Ήτον, άλλους με τα γαλάζια άλλους με τ’ άσπρα κασκέτα τους να πολεμούν, λυγεροί, συγκεντρωμένοι, έτοιμοι, με τον αλαφρό κραδασμό του λιγνού ατσαλένιου σπαθιού, προσπαθούσα να βρω τους θεμελιακούς νόμους της άσκησης ̇ βρήκα τέσσερις:
Νίκος Καζαντζάκης «Αγγλία»
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2016
- α) Στη δεύτερη παράγραφο («Παρατηρώ ακόμα … να είναι η γνησιότητα.») υπάρχει ανάπτυξη με παραδείγματα. Να εντοπίσετε τα παραδείγματα και να τα μεταφέρετε στο τετράδιό σας.
Παρατηρώ ακόμα – αυτό συνηθέστατα – ότι ορισμένες κοινότοπες, ανώδυνες συμβουλές μου – να, σα να πούμε «Κάνει ψύχρα, πάρε το πανωφόρι σου» ή «Μην πίνεις νερό ιδρωμένος» – σ’ ερεθίζουν απροσδόκητα, σου προκαλούν εκδηλώσεις φανερής ανυπομονησίας και δυσαρέσκειας. Μα ξέρω και κάτι άλλο που μου το έχεις ομολογήσει. Έχεις ανάγκη στη ζωή σου από μια αξία ανώτερη από τις άλλες, μια αξία-γνώμονα, μια αξία-πυξίδα, στην οποία να αναφέρεται κάθε σου εκδήλωση, απόφαση, κρίση, πράξη. Η αξία αυτή, η πιο ωραία σου λέξη, σου προτείνω να είναι η γνησιότητα.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Θεοτοκά, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ,
τ. Β ́, 1950-1966, εκδόσεις Εστία (διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2017
β) Να εντοπίσετε και να καταγράψετε στο τετράδιό σας τρεις διαρθρωτικές λέξεις της τελευταίας παραγράφου («Παρασύρθηκα όμως … το θέλει η ζωή.»).
Παρασύρθηκα όμως από τα λόγια μου και μου φαίνεται πως ξανάρχισα να συμβουλεύω. Σου τό ’πα και πριν· δε ζητώ να σου επιβάλω έτοιμες απόψεις για τον κόσμο, αλλά μονάχα να σε βοηθήσω να ξεκινήσεις. Ύστερα, τράβα το δρόμο σου και σβήσε με, σιγά-σιγά, από τους λογισμούς σου, καθώς το θέλει η ζωή.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Θεοτοκά, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ,
τ. Β ́, 1950-1966, εκδόσεις Εστία (διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2017
- α) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: αρχίζεις, σπουδαιότεροι, ιδέες, ωραία, μαραγκός.
β) Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: συχνά, καλύτεροι, ανώτερη, απαρνιέσαι, άξιος.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2017
- α) Ο συγγραφέας επιλέγει τη χρήση του β ́ ενικού προσώπου. Να αιτιολογήσετε αυτή την επιλογή του.
β) Να μεταφέρετε από το κείμενο στο τετράδιό σας δύο φράσεις με ποιητική χρήση της γλώσσας.
Ξαφνικά ψήλωσες, ωρίμασες. Παρατήρησες, άραγε, κι εσύ ότι η σχέση μας άλλαξε τον τελευταίο καιρό; Τώρα, μου φαίνεται πως δεν έχεις πια το ίδιο κέφι να βρεθούμε μόνοι οι δυο μας και να τα πούμε με τις ώρες. Ίσως δεν το καλοσκέφτηκες ακόμα, αλλά νομίζω πως, όταν δοθεί μια τέτοια ευκαιρία, τείνεις συχνά να βρεις μια πρόφαση για να την αποφύγεις. Το ύφος σου απέναντί μου έγινε, καθαρά και ξάστερα, κριτικό. Γυρεύεις τα όριά μου και, φυσικά, αρχίζεις να τα ξεχωρίζεις. Με κρίνεις, με συγκρίνεις, με τοποθετείς σιγά-σιγά στη θέση που μου ταιριάζει. Ανακάλυψες κάτι που δεν το είχες φανταστεί· ότι υπάρχουν άνθρωποι καλύτεροι, σοφότεροι, σπουδαιότεροι από μένα. Συζητάς ζωηρά τις γνώμες μου· συχνά τις αντικρούεις. Αμφισβητείς τις πληροφορίες που σου δίνω. Ώρες-ώρες θα έλεγα πως σου αρέσει να προσδίδεις στη συζήτησή μας τον τόνο μιας αντιδικίας των γενεών. Λες «εμείς» κι «εσείς» σαν να πρόκειται για δυο κόσμους ριζικά διαφορετικούς, ανάμεσα στους οποίους δεν είναι πιθανό να υπάρχει συνέχεια και βαθύτερη συνεννόηση ή σύμπτωση στις ιδέες και τα γούστα.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Θεοτοκά, ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ,
τ. Β ́, 1950-1966, εκδόσεις Εστία (διασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2017
- α) Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο για τη δεύτερη παράγραφο («Με όσα έχουν ειπωθεί … τη μοίρα μας».) και έναν πλαγιότιτλο για την πέμπτη παράγραφο («Περιγράφοντας σχηματικά … το κατεστημένο.»).
«Με όσα έχουν ειπωθεί μέχρι τώρα, εγώ καταλαβαίνω ότι, για να ορίζουμε εμείς τη ζωή μας, πρέπει να πιστέψουμε πρώτα απ’ όλα ότι μπορούμε να το κάνουμε. Να πιστέψουμε ότι η ανεμώνη ανθίζει στην έρημο. Να πιστέψουμε ότι μέσα από τις επιλογές μας, τις σωστές ή τις λάθος που κάνουμε, εμείς φτιάχνουμε τη μοίρα μας».
[…]
Περιγράφοντας σχηματικά τα θεμελιώδη που ένας άνθρωπος πρέπει ν’ αναπτύξει για να ζήσει τη ζωή του και να δημιουργήσει το δικό του πεπρωμένο, ο καθηγητής τόνισε ιδιαίτερα στα παιδιά ότι στην καριέρα τους θα έπρεπε να επιλέξουν το επάγγελμα που τους αρέσει ή, καλύτερα, τους παθιάζει περισσότερο. Ανέφερε μάλιστα το σχετικό κινέζικο ρητό που υποστηρίζει ότι «αν τη δουλειά σου την κάνεις χόμπι, είναι σα να μη δούλεψες ποτέ στη ζωή σου». Υπογράμμισε την ανάγκη να σκέφτονται έξω από τα στερεότυπα, να βλέπουν τα ίδια πράγματα με διαφορετικούς φακούς, να βρίσκουν πρωτότυπες λύσεις και να αμφισβητούν το κατεστημένο.
Δ. Μπουραντάς, Όλα σού τα ‘μαθα, μα ξέχασα μια λέξη, 2008, εκδόσεις Πατάκη (διασκευή).
β) Να καταγράψετε στο τετράδιό σας δύο διαρθρωτικές λέξεις της τρίτης παραγράφου («Στη συνέχεια, ο καθηγητής … θα γίνεις’’».) και να αναφέρετε ποια νοηματική σχέση δηλώνουν.
Στη συνέχεια, ο καθηγητής έγραψε στον πίνακα τις λέξεις «Πιστεύω ότι εγώ δημιουργώ το πεπρωμένο μου» και σχολίασε: «Υπάρχει και επιστημονικός όρος γι’ αυτό το στοιχείο της προσωπικότητας. Αποκαλείται “εσωτερικός έλεγχος”. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που διαθέτουν αυτό το χαρακτηριστικό είναι πιο αποτελεσματικοί και πιο επιτυχημένοι στη ζωή τους. Μπορώ, όμως, να σας δώσω κι ένα αντίθετο παράδειγμα εδώ, για να καταλάβετε τη σημασία του. Η μητέρα μου, σχεδόν αγράμματη, πιστεύει ότι όλα στη ζωή είναι αποτέλεσμα της μοίρας. “Αν η μοίρα το ‘χει γραμμένο, παιδάκι μου, να παντρευτείς, θα παντρευτείς. Αν το ‘χει γραμμένο να γίνεις καθηγητής, θα γίνεις’’ ».
Δ. Μπουραντάς, Όλα σού τα ‘μαθα, μα ξέχασα μια λέξη, 2008, εκδόσεις Πατάκη (διασκευή).
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2017
- α) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: τροποποιώντας, καταλαβαίνω, μοίρα, διαφορετικός, θεμελιώδη.
β) Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: αισιόδοξο, εσωτερικός, αποτελεσματικοί, επιτυχίας, καλύτερα.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2017
- α) Να μεταφέρετε από το κείμενο στο τετράδιό σας δύο φράσεις με ποιητική χρήση της γλώσσας.
β) Να αιτιολογήσετε τη χρήση των εισαγωγικών στην παρακάτω φράση της πέμπτης παραγράφου: «αν τη δουλειά σου την κάνεις χόμπι, είναι σα να μη δούλεψες ποτέ στη ζωή σου».
Περιγράφοντας σχηματικά τα θεμελιώδη που ένας άνθρωπος πρέπει ν’ αναπτύξει για να ζήσει τη ζωή του και να δημιουργήσει το δικό του πεπρωμένο, ο καθηγητής τόνισε ιδιαίτερα στα παιδιά ότι στην καριέρα τους θα έπρεπε να επιλέξουν το επάγγελμα που τους αρέσει ή, καλύτερα, τους παθιάζει περισσότερο. Ανέφερε μάλιστα το σχετικό κινέζικο ρητό που υποστηρίζει ότι «αν τη δουλειά σου την κάνεις χόμπι, είναι σα να μη δούλεψες ποτέ στη ζωή σου». Υπογράμμισε την ανάγκη να σκέφτονται έξω από τα στερεότυπα, να βλέπουν τα ίδια πράγματα με διαφορετικούς φακούς, να βρίσκουν πρωτότυπες λύσεις και να αμφισβητούν το κατεστημένο.
Δ. Μπουραντάς, Όλα σού τα ‘μαθα, μα ξέχασα μια λέξη, 2008, εκδόσεις Πατάκη (διασκευή).
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2017
- Να γράψετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω φράσεις, αντικαθιστώντας την κάθε υπογραμμισμένη λέξη με μία συνώνυμή της:
α) Στις χιλιετίες που ακολούθησαν, μεταμορφώθηκε σε κυρίαρχο όλου του πλανήτη …
β) προκάλεσαν απέραντη δυστυχία στα άλλα ζώα.
γ) Τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε τουλάχιστον σημειώσει κάποια πραγματική πρόοδο …
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2018
- Η τέταρτη παράγραφος του κειμένου «Η ευζωία … να επιστραφούν.» αναπτύσσεται με συνδυασμό μεθόδων. Να εντοπίσετε και να καταγράψετε δύο (2) από αυτές και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
Η ευζωία -να ζει κανείς χάρη στη φύση και σε ασφαλή απόσταση από τη φύση- είναι συνώνυμη με τη μοιραία δυνατότητα να αφήσει κανείς πίσω του τόνους σκουπιδιών. Μια πρωτόγονη φυλή, για παράδειγμα, τι σκέψεις να κάνει για χωματερές και υγειονομική ταφή; Ζώντας στη φύση, χρησιμοποιώντας τα ίδια τα στοιχεία της (νερό, ξύλο, φωτιά, αέρα, πέτρες, καρπούς), ουσιαστικά ζει αθώα σαν τα ζώα. Αντίθετα, οι προηγμένες -και ως εκ τούτου ένοχες- κοινωνίες, ό,τι κι αν αγγίξουν είναι τεχνητό, βιομηχανοποιημένο, κατεργασμένο. Ακόμα και το νερό το πίνουν από πλαστικό μπουκάλι, ακόμα και τη φωτιά την ανάβουν με ειδικές συσκευές, ακόμα και το φως το απολαμβάνουν με ειδικές τεχνικές εγκαταστάσεις. Σ’ ένα μοντέρνο σπίτι τα πάντα -έπιπλα, σκεύη, συσκευές, τρόφιμα, βιβλία, ενδύματα κ.λπ.- είναι υλικά που εξορύχθηκαν από τα σπλάχνα της φύσης, που δυστυχώς δεν μπορούν εύκολα να επιστραφούν.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΛ 2018
Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία που έχουν στο κείμενο: ένοχες, μοντέρνο, πένθιμη, τεχνητό.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΛ 2018
- «Τα ζώα δεν μολύνουν το περιβάλλον»:
α) Στην πιο πάνω πρόταση η σύνταξη είναι ενεργητική ή παθητική;
β) Να μετατρέψετε την πιο πάνω πρόταση στην αντίθετη συντακτική μορφή.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΛ 2018
- Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο στη δεύτερη παράγραφο «Ας σταθούμε σε αυτές τις λέξεις … το ύψος της φορολογίας.».
Ας σταθούμε σε αυτές τις λέξεις, διότι η ιδέα είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Είναι αδύνατον, και εδώ επίσης, να μην εκπλαγεί κανείς από την άβυσσο που χωρίζει αυτή τη θέση από εκείνη του Πλάτωνα. Ο ορισμός του δίκαιου άνδρα και του καλού πολίτη τον οποίο δίνει ο Πλάτων στην Πολιτεία, είναι τά ἑαυτοῦ πράττειν καί μή πολυπραγμονεῖν, να ασχολείται δηλαδή κανείς με τις δικές του υποθέσεις και να μην κάνει πολλά πράγματα. Ο δίκαιος άνδρας κάνει αυτά που έχει να κάνει και δεν διαχέεται, δεν ασχολείται με πράγματα για τα οποία κανένας δεν του ζήτησε τη γνώμη του κ.λπ. Πρόκειται προφανώς για τον ιδανικό πολίτη ενός αυταρχικού καθεστώτος. Είστε τσαγκάρης, μείνετε στη γωνιά σας, ασχοληθείτε με τα παπούτσια σας και όχι με την εξωτερική πολιτική ή το ύψος της φορολογίας.
Κορνήλιος Καστοριάδης, Η ελληνική ιδιαιτερότητα (Τόμος Γ ́). Θουκυδίδης,
Η ισχύς και το δίκαιο (Σεμινάρια 1984 – 1985), Αθήνα, εκδ. Κριτική, 2011, ∆ιασκευή
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2018
- Να γράψετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω φράσεις, αντικαθιστώντας την κάθε υπογραμμισμένη λέξη με μία συνώνυμή της λέξη ή φράση:
α) … μπορεί ταυτόχρονα να συμμετάσχει στο κουμάντο μιας τριήρους …
β) … θα συμμετάσχει σε δικαστήριο περισσότερες από μία φορές στη διάρκεια της ζωής του …
γ) … δεν μπορεί να εκτιμηθεί παρά μόνον σε συνάρτηση με ένα άλλο στοιχείο …
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2018
- α) Να γράψετε τα δομικά μέρη της 4ης παραγράφου «Ωστόσο, …ποιότητά του».
Ωστόσο, παρότι η εξειδίκευση παρουσιάζεται σαν πανάκεια και σα βασικός συντελεστής της κοινωνικής προόδου, χρειάζεται να δούμε τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει. Η τυποποίηση, η επανάληψη, ο καταμερισμός του έργου, τυποποιεί και τον άνθρωπο, αμβλύνει την ευαισθησία του, κουράζει, οδηγεί στην αλλοτρίωση, την έλλειψη δηλαδή ενδιαφέροντος απ’ τη μεριά του εργαζόμενου για το παραγόμενο έργο και την ποιότητά του. […]
Αθανάσιος Κ. Κιτσάκης, Κοινωνικά δοκίμια, Αθήνα, εκδόσεις Γρηγόρη, σ.σ. 62-68 (διασκευή).
β) Να καταγράψετε στο τετράδιό σας δύο (2) διαρθρωτικές λέξεις της 2ης παραγράφου «Η εξειδίκευση … συνθήκες» και να αναφέρετε ποια νοηματική σχέση δηλώνουν.
Η εξειδίκευση του ατόμου βασίζεται στις φυσικές ικανότητες ή δεξιότητες, ακόμα και κλίσεις του ατόμου, ο εντοπισμός των οποίων είναι απαραίτητος σε κάποια ηλικία. Όμως, καλλιεργείται, αναπτύσσεται, ή και αποχτιέται, με την άσκηση, τη μάθηση, και μάλιστα χωρίς να είναι απαραίτητη κάποια κλίση. Θα ’πρεπε ακόμα να συνδέσουμε την ειδίκευση όχι μόνο με την πρακτική ή τη θεωρητική εκπαίδευση, όχι μόνο με παράγοντες υποκειμενικούς (ικανότητες προσωπικές) αλλά και αντικειμενικούς, με τις ιδιαίτερες συνθήκες ενός τόπου, δηλαδή την παραγωγή και τους πόρους του. Σ’ ένα μέρος, για παράδειγμα, που υπάρχουν ορυχεία η ειδίκευση είναι, κατά το πλείστο, ανάλογη. Το ίδιο συμβαίνει και όταν κάποιος μετακινείται σε άλλο τόπο για εργασία. Μπορεί εκεί δηλαδή να αποκτήσει μια ειδικότητα ανάλογη με αυτό που επιβάλλουν οι εκεί συνθήκες.
Αθανάσιος Κ. Κιτσάκης, Κοινωνικά δοκίμια, Αθήνα, εκδόσεις Γρηγόρη, σ.σ. 62-68 (διασκευή).
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΛ 2018
- α) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω υπογραμμισμένες λέξεις, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία που έχουν στο κείμενο: ευρύτερα, συντελέστηκε, κλίση, βελτίωση, παρουσιάζεται.
β) Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις που είναι γραμμένες με έντονη γραφή: απαραίτητος, γενικά, βασικός, συχνότατα.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΛ 2018
- Να μεταφέρετε από το κείμενο στο τετράδιό σας τρεις (3) φράσεις συνυποδηλωτικής (μεταφορικής) χρήσης της γλώσσας.
Η εξειδίκευση του ατόμου βασίζεται στις φυσικές ικανότητες ή δεξιότητες, ακόμα και κλίσεις του ατόμου, ο εντοπισμός των οποίων είναι απαραίτητος σε κάποια ηλικία. Όμως, καλλιεργείται, αναπτύσσεται, ή και αποχτιέται, με την άσκηση, τη μάθηση, και μάλιστα χωρίς να είναι απαραίτητη κάποια κλίση. Θα ’πρεπε ακόμα να συνδέσουμε την ειδίκευση όχι μόνο με την πρακτική ή τη θεωρητική εκπαίδευση, όχι μόνο με παράγοντες υποκειμενικούς (ικανότητες προσωπικές) αλλά και αντικειμενικούς, με τις ιδιαίτερες συνθήκες ενός τόπου, δηλαδή την παραγωγή και τους πόρους του. Σ’ ένα μέρος, για παράδειγμα, που υπάρχουν ορυχεία η ειδίκευση είναι, κατά το πλείστο, ανάλογη. Το ίδιο συμβαίνει και όταν κάποιος μετακινείται σε άλλο τόπο για εργασία. Μπορεί εκεί δηλαδή να αποκτήσει μια ειδικότητα ανάλογη με αυτό που επιβάλλουν οι εκεί συνθήκες.
Αθανάσιος Κ. Κιτσάκης, Κοινωνικά δοκίμια, Αθήνα, εκδόσεις Γρηγόρη, σ.σ. 62-68 (διασκευή).
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΛ 2018
- αντιθέτως, λοιπόν, γι’ αυτό τον λόγο, εφόσον: Ποιος είναι ο ρόλος της κάθε διαρθρωτικής λέξης/φράσης στη συνοχή του κειμένου;
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2019
- α) ουδέποτε, επιτρέπει, αδυνατεί, δέσμευση: Να γράψετε ένα αντώνυμο για κάθε μία από τις παραπάνω λέξεις.
β) περιφρονούν, υποχρέωση: Για κάθε μία από τις παραπάνω λέξεις του κειμένου να δημιουργήσετε μία πρόταση που θα φανερώνει τη σημασία τους.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2019
- α. Να εντοπίσετε στο κείμενο δύο περιπτώσεις επίκλησης στην αυθεντία.
Έπειτα έρχεται το ιδανικό της μη βίας. Ποτέ μου δεν ξεχνώ τη διδαχή του Καρλ Πόπερ*, σύμφωνα με την οποία αυτό που ουσιαστικά διακρίνει μια δημοκρατική εξουσία από μια μη δημοκρατική είναι πως μονάχα στην πρώτη οι πολίτες μπορούν να ξεφορτωθούν τους κυβερνώντες χωρίς αιματοχυσίες. Οι τυπικοί κανόνες της δημοκρατίας, που τόσο συχνά γίνονται αντικείμενο χλευασμού, εισήγαγαν για πρώτη φορά στην ιστορία τρόπους συμβίωσης που είχαν στόχο την επίλυση των κοινωνικών συγκρούσεων χωρίς τη χρήση βίας. Μόνον εκεί όπου οι κανόνες αυτοί γίνονται σεβαστοί, ο αντίπαλος δεν θεωρείται πλέον εχθρός που πρέπει να εξοντωθεί αλλά αυτός που μας αντιπολιτεύεται και αύριο μπορεί να πάρει τη θέση μας.
[…]
Τέλος, το ιδανικό της αδελφότητας (η fraternité της Γαλλικής Eπανάστασης). Η ιστορία του ανθρώπου είναι σε μεγάλο βαθμό ιστορία συγκρούσεων αδελφοκτόνων. Στο έργο του Φιλοσοφία της Ιστορίας ο Χέγκελ** χαρακτήρισε την Ιστορία ως «απέραντο σφαγείο». Μπορούμε να τον διαψεύσουμε; Σε καμία χώρα του κόσμου δεν υπάρχει περίπτωση να διαρκεί επί μακρόν η δημοκρατία δίχως να γίνει ήθος και συμπεριφορά.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Norberto Bobbio, Το μέλλον της δημοκρατίας, μετάφραση Π. Ράμος. Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής, 1993, σελ. 49-51.
β. Για ποιον λόγο χρησιμοποιεί ο συγγραφέας την επίκληση σε κάθε μία περίπτωση; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας με στοιχεία από το κείμενο.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΛ 2019
- α. Να ξαναγράψετε κάθε μία από τις παρακάτω προτάσεις της τρίτης παραγράφου, αντικαθιστώντας την υπογραμμισμένη λέξη με μία άλλη, σημασιολογικά ισοδύναμη:
- «… δεν ξεχνώ τη διδαχή του Καρλ Πόπερ …».
- «… γίνονται αντικείμενα χλευασμού …».
- «… εισήγαγαν στην ιστορία τρόπους συμβίωσης …».
- «… αυτός που μας αντιπολιτεύεται …».
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΛ 2019
- α. Να εξηγήσετε τη χρήση του σημείου στίξης της παρένθεσης που βρίσκεται στην 5η παράγραφο: «… (η fraternité της Γαλλικής επανάστασης) …».
β. Στην παρακάτω φράση να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης (ενεργητική – παθητική) και να το μετατρέψετε στο άλλο είδος : «… Μόνο η δημοκρατία επιτρέπει τη διαμόρφωση και την εξάπλωση ειρηνικών επαναστάσεων …».
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΛ 2019
- Να επισημάνετε δύο (2) διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις της τέταρτης (4ης) παραγράφου: «Επιπλέον … αμυντικά» και να εξηγήσετε τη λειτουργία τους.
Επιπλέον, δεν είναι σωστό να πιέζουμε τους άλλους να μας συγχωρήσουν. Η άποψη πως όποιος δεν συγχωρεί καταδικάζεται σε μια ζωή πίκρας και μίσους είναι λανθασμένη. ∆εν είναι υποχρεωτικό να συγχωρήσουμε κάποιον για να ξεπεράσουμε κάτι που μας πίκρανε πολύ. Πολύ σημαντικό είναι επίσης η συγνώμη που ζητάμε να μην στοχεύει στις αντιδράσεις του άλλου ατόμου, αλλά στις πράξεις ή στα λόγια που τις προκάλεσαν. Η πρόταση «λυπάμαι που αισθάνεσαι έτσι» απομακρύνει το βάρος από εμάς και το μεταβιβάζει στο άλλο άτομο. Με άλλα λόγια, σημαίνει ότι δεν έχουμε μετανιώσει καθόλου. Απαραίτητο είναι ακόμα να ακούσουμε όσα έχει να πει το άτομο που προσβάλαμε, χωρίς να αντιδράσουμε αμυντικά.
(Εφ. Τα Νέα, 2-2-2017, ∆ιασκευή)
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2019
- προσβάλαμε, πανίσχυρο, συγχωρήσει, προκάλεσαν: Με το δεύτερο συνθετικό καθεμίας από τις παραπάνω λέξεις να γράψετε μία ομόρριζη λέξη, απλή ή σύνθετη.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2019
- «Και εμείς καλούμαστε τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, να το προσέξουμε, να το φροντίσουμε, να σεβαστούμε την αξία του». Τι πετυχαίνει ο αρθρογράφος με τη χρήση του α´ πληθυντικού προσώπου;
Ωστόσο, όπως μαθαίνουμε και στο σχολείο, χωρίς πιθανώς να καταλαβαίνουμε εκείνη τη στιγμή πόσο σημαντική είναι η πληροφορία, το νερό αποτελεί το 60% του ανθρώπινου σώματος. Και αυτό το ταλαίπωρο ανθρώπινο σώμα χρειάζεται καθημερινά περισσότερα από ενάμισι λίτρο καθαρού νερού, για να μπορεί να λειτουργεί σωστά. Χωρίς αυτό, χωρίς το υγρό στοιχείο, μετά βίας επιβιώνουμε για έξι-επτά ημέρες, τη στιγμή που χωρίς φαγητό μπορεί να αντέξουμε περισσότερο από μήνα. Πολλοί αριθμοί, πολλά τα στοιχεία που καταθέτουν οι επιστήμονες, πολλές οι έρευνες οι οποίες δημοσιεύονται και επιβεβαιώνουν εκείνο που όλοι γνωρίζουμε: πόσο απαραίτητο μάς είναι το νερό.
Κοσμάς Βίδος, Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό, ΒΗΜΑgazino, 22 Μαρτίου 2020 (∆ιασκευή).
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2020
- Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις στις παρακάτω φράσεις/προτάσεις:
α) διεθνής προτεραιότητα
β) ταλαιπωρημένες γυναίκες
γ) έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους
δ) κρούουν τον κώδωνα
ε) ατμοσφαιρική μόλυνση
στ) να επιδεινώσουν την κατάσταση
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2020
- Στην τρίτη παράγραφο του κειμένου να εντοπίσετε τη θεματική περίοδο, τα σχόλια/λεπτομέρειες και έναν τρόπο ανάπτυξης της παραγράφου τεκμηριώνοντας την απάντησή σας με δύο αναφορές στο κείμενο.
Συγκεκριμένα, μπορούμε να δώσουμε έμφαση και να αξιοποιήσουμε τον δημιουργικό και αναντικατάστατο ρόλο των ηλικιωμένων, τόσο εντός του οικογενειακού πλαισίου όσο και εκτός αυτού, με την παράλληλη προώθηση των εθελοντικών δράσεων από και προς την Τρίτη Ηλικία. Ο τομέας του εθελοντισμού μπορεί να αποτελέσει ένα γόνιμο πεδίο για την ανάπτυξη δράσης και προσφοράς από την πλευρά των ηλικιωμένων και παράλληλα για την ανάπτυξη κοινής δράσης μεταξύ ηλικιωμένων και νέων. Η εθελοντική εργασία από ηλικιωμένους σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, σε ολοήμερα σχολεία, όπου τοποθετούνται ηλικιωμένα άτομα ως εθελοντές, με σκοπό να βοηθήσουν τα παιδιά στο διάβασμα αλλά και σε άλλες σχολικές δραστηριότητες, πέρα από το ότι ενδυναμώνει τους δεσμούς μεταξύ των ηλικιωμένων και των νέων και ενθαρρύνει την επικοινωνία τους, προάγει τον αλληλοσεβασμό και ενισχύει τα αισθήματα της προσφοράς και της κοινωνικής συμμετοχής.
Βάσω Κόλλια, 2017, δημοσίευση στον ηλεκτρονικό τύπο (∆ιασκευή)
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2020
- συλλογική δράση, ενδυναμώνει τους δεσμούς, κηπευτικές δεξιότητες: Να γράψετε για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις μία περίοδο λόγου, έτσι ώστε να φαίνεται η σημασία της.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2020
- Στις δύο τελευταίες παραγράφους του παραπάνω κειμένου ο αρθρογράφος καταφεύγει στην επίκληση στο συναίσθημα για να μας πείσει. Να αναγνωρίσετε στις συγκεκριμένες παραγράφους δύο από τα παρακάτω μέσα πειθούς, όπως λέξεις συναισθηματικά φορτισμένες, ειρωνεία, σαρκασμός, χιούμορ, υπερβολή, μεταφορά, ρητορικά ερωτήματα, που αξιοποιεί ο αρθρογράφος δίνοντας από ένα παράδειγμα για το καθένα.
«Επιλογή της», θα πει κάποιος. «Ο πρωταθλητισμός είναι για τους δυνατούς», θα πει άλλος. Τελικά, μήπως η επιτυχία έχει γίνει απάνθρωπη; Μήπως η λάμψη απαιτεί τη «ρομποτοποίηση» κάθε νέου αθλητή –γιατί για νέους ανθρώπους μιλάμε– χωρίς συναισθήματα, αλλά με στρατιωτική πειθαρχία και αυτοματοποίηση;
Η ιστορία της Οσάκα βγάζει στην επιφάνεια μία από τις πολλές σκοτεινές πλευρές του πρωταθλητισμού. Ένας νέος άνθρωπος έβγαλε μια άηχη, αλλά ταυτόχρονα δυνατή «κραυγή». Και όλοι μας οφείλουμε να την ακούσουμε…
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2021
- α) Στην τέταρτη παράγραφο χρησιμοποιούνται τα εισαγωγικά σε δύο λέξεις: «ειδικούς», «προϊόν». Να αιτιολογήσετε τη λειτουργία των εισαγωγικών σε καθεμία από τις λέξεις αυτές.
Η αλήθεια είναι ότι ένα νέο κορίτσι ένιωσε να συνθλίβεται από το βάρος της επιτυχίας. Ένα βάρος που εμπεριέχει τεράστια πίεση από τους… «ειδικούς» των ΜΜΕ –στις μέρες μας και των social media–, από τους χορηγούς, τις ρήτρες και πιθανότατα από τα νέα δεδομένα της πανδημίας. Για όλα αυτά η Οσάκα αποτελεί ένα «προϊόν» που πρέπει να αποδώσει κι όχι ένας νέος άνθρωπος που έχει ελάχιστο προσωπικό χρόνο και ανάγκες, οι οποίες απλώς έχουν διαγραφεί.
β) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις στις παρακάτω προτάσεις:
«Παρ’ όλα αυτά, αποχώρησε από το Ρολάν Γκαρός επικαλούμενη κατάθλιψη».
«Οι ιθύνοντες […] απείλησαν […] με αυστηρές κυρώσεις […]».
«[…] έχει ελάχιστο προσωπικό χρόνο».
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2021
- Στην τέταρτη παράγραφο του κειμένου οι συγγραφείς κάνουν επίκληση στη λογική, προκειμένου να πείσουν τον αναγνώστη για τη διαχρονική προσπάθεια του ανθρώπου να συστηματοποιήσει τη γνώση. Να αναφέρετε δύο (2) τεκμήρια που χρησιμοποιούν, κάνοντας συγκεκριμένη αναφορά στο κείμενο.
Πολλούς αιώνες μετά, τον 18ο αιώνα, οι εγκυκλοπαιδιστές ήταν από τα σημαντικότερα ρεύματα του γαλλικού ∆ιαφωτισμού με προεξάρχοντες τους Ντενίς Ντιντερό και Ζαν
Λε Ρον ντ’ Αλαμπέρτ. Η εγκυκλοπαίδεια Britannica (1768– ) θεωρείται η πιο ακαδημαϊκά αξιόπιστη εγκυκλοπαίδεια. Στην Ελλάδα είχαν εκδοθεί τον 20ό αιώνα σημαντικές εγκυκλοπαίδειες (Ήλιος, Πυρσός, Ελευθερουδάκη, Πάπυρος κ.ά.).
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2021
- Στην τρίτη παράγραφο του κειμένου να εντοπίσετε τη θεματική πρόταση, τα σχόλια/λεπτομέρειες, την κατακλείδα της (αν υπάρχει) και έναν τρόπο ανάπτυξής της, τεκμηριώνοντας την απάντησή σας με στοιχεία του κειμένου.
Η ανάγκη του ανθρώπου για έναν συστηματοποιημένο και προσβάσιμο σε όλους τρόπο οργάνωσης του «συνόλου» της γνώσης προϋπήρχε της ψηφιακής εποχής. Η λέξη εγκυκλοπαίδεια έχει αρχαιοελληνική προέλευση από τη φράση εγκύκλιος παιδεία. Η περίφημη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας φτιάχτηκε από τον Πτολεμαίο τον Α ́ ύστερα από παρότρυνση του ∆ημητρίου Φαληρέα, μαθητή του Αριστοτέλη, και είχε ως κεντρικό της στόχο την οργάνωση και διάσωση όλης της μέχρι τότε γνώσης του αρχαίου κόσμου. Στο ίδιο πνεύμα, ο Λατίνος Πλίβιος ο πρεσβύτερος τον πρώτο αιώνα μετά Χριστόν συνέγραψε την πρώτη εγκυκλοπαίδεια για τον φυσικό κόσμο (Naturalis Historia).
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2021
- Στην πέμπτη παράγραφο του κειμένου να βρείτε πέντε (5) λέξεις ή ονοματικές φράσεις που συνδέονται με τη λειτουργία και τη χρήση της Wikipedia.
Τα λήμματα της Wikipedia θεωρούνται δημόσια ψηφιακά αγαθά του 21ου αιώνα. ∆υνητικά κάθε χρήστης μπορεί να προτείνει τη συγγραφή ενός λήμματος ή τη βελτίωση ενός ήδη υπάρχοντος. Περισσότερα από πενήντα πέντε εκατομμύρια άρθρα σε εκατοντάδες γλώσσες έχουν γραφτεί, διορθωθεί και έχουν ελεγχθεί για την ορθότητά τους από χιλιάδες εθελοντές σε όλο τον κόσμο. Μόνο στην αγγλική έχουν γραφτεί πάνω από έξι εκατομμύρια άρθρα, κάτι που σε έντυπη μορφή ξεπερνά τους δύο χιλιάδες οκτακόσιους τόμους. Το ότι η διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια λειτουργεί χωρίς επίσημες επιτροπές κρίσης και αξιολόγησης των λημμάτων και οι εθελοντές χρησιμοποιούν υλικό από τρίτες πηγές που δεν ήταν σε κάποιες περιπτώσεις ακριβείς, είχε δημιουργήσει πολλές επιφυλάξεις για το κύρος και την ποιότητα του περιεχομένου της. Με τα χρόνια, όμως, η εικόνα αυτή έχει αντιστραφεί, με τα λήμματα της διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας να βελτιώνονται σε κύρος και εγκυρότητα. Έρευνες έδειξαν ότι σε κάποιες από τις πιο ώριμες εκδοχές της Wikipedia ο μέσος χρόνος διόρθωσης ενός λάθους (από άλλο συντάκτη της ίδιας κοινότητας) είναι λίγα λεπτά – κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τα προγράμματα ανοικτού λογισμικού. Έμπειροι συντάκτες έχουν αφιερώσει πολλές ώρες από τη ζωή τους στη βελτίωση της ποιότητας της εγκυκλοπαίδειας με ανιδιοτέλεια και πολλή έρευνα. Βεβαίως, δεν λείπουν και κάποια φαινόμενα κλειστότητας, όπου παλαιότεροι συντάκτες είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί σε καινούργια λήμματα με αποτέλεσμα την αποθάρρυνση νέων συντακτών.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2021
- Στην τελευταία παράγραφο «Δεν κληρονομούμε … και τον πλανήτη!» ο συντάκτης του κειμένου καταφεύγει στην επίκληση στο συναίσθημα για να μας πείσει. Να αναγνωρίσετε τρία (3) διαφορετικά μέσα πειθούς (μεταφορικές εκφράσεις, υπερβολές, αντιθέσεις, ρηματικά πρόσωπα, εγκλίσεις, σημεία στίξης) δίνοντας από ένα παράδειγμα για το καθένα.
«Δεν κληρονομούμε τον κόσμο από τους προγόνους μας, τον δανειζόμαστε από τα παιδιά μας» λέει μία παροιμία και εμείς μπορούμε να κρατήσουμε «γεμάτο το πιάτο» και για τις επόμενες γενιές. Μικρές αλλαγές μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά! Κατανάλωσε υπεύθυνα, ανακάλυψε τα οφέλη της βιώσιμης διατροφής για την υγεία σου και το περιβάλλον, θυμήσου τη μαγική συνταγή της μεσογειακής διατροφής και αντί να πετάξεις το περισσευούμενο φαγητό στα σκουπίδια, σκέψου πόσοι εύκολοι τρόποι υπάρχουν για να το αξιοποιήσεις μέχρι την τελευταία μπουκιά! Μέσα από απλές κινήσεις μπορούμε να «μαγειρέψουμε» έναν καλύτερο κόσμο για όλους! Στήριξε το έργο μας για να αλλάξουμε τη συνταγή της διατροφής μας και να εξασφαλίσουμε υγεία σε εμάς και τον πλανήτη!
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2022
- α) Στην πρώτη παράγραφο του κειμένου «Η τροφή μας … είμαστε υγιείς» να εντοπίσετε τη θεματική περίοδο, τις λεπτομέρειες/σχόλια και την κατακλείδα.
Η τροφή μας προέρχεται από τη φύση και εξαρτάται από ένα υγιές περιβάλλον. Για κάθε μπουκιά που φτάνει στο πιάτο μας, χρειάζεται γη για να καλλιεργηθεί, νερό, ενέργεια. Τελικά, αν το σκεφτεί κανείς, η τροφή μάς συνδέει με τη Γη και μας δείχνει ότι την χρειαζόμαστε ακμαία για να είμαστε υγιείς.
β) Στο απόσπασμα «Θέτουμε τις βάσεις… κολατσιό στο σχολείο» να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις στις παρακάτω προτάσεις /φράσεις:
«Θέτουμε τις βάσεις», «ενημερώνοντας μαθητές», «επιχειρεί να αλλάξει».
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2022
- Στη δεύτερη παράγραφο του αποσπάσματος «Κάθε παιδί … πρωτοβουλία» η συγγραφέας κάνει επίκληση στη λογική προκειμένου να πείσει τους αναγνώστες. Να εντοπίσετε ποιο είδος τεκμηρίου (αλήθειες, παραδείγματα, γεγονότα, αυθεντίες, στατιστικά στοιχεία) χρησιμοποιεί αναφέροντας δύο (2) συγκεκριμένα σημεία από το κείμενο.
Κάθε παιδί, ανάλογα με τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά του, προσεγγίζει διαφορετικά τους συνομηλίκους του. Υπάρχουν παιδιά που πλησιάζουν άμεσα ένα άλλο παιδί και του ζητούν να γίνουν φίλοι. Άλλα προτιμούν να επικοινωνούν μέσα από την ανταλλαγή ενός παιχνιδιού κ.ο.κ. Τέλος, υπάρχουν και εκείνα που στέκονται και περιμένουν κάποιο άλλο παιδί να αντιληφθεί την παρουσία τους και να τα πλησιάσει. Είναι διαθέσιμα να μιλήσουν, να παίξουν και να κάνουν φιλίες, όμως τα ίδια δεν παίρνουν την πρωτοβουλία.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2022
- Να αποδώσετε το περιεχόμενο της τελευταίας ενότητας του κειμένου «Να ενθαρρύνουν …αν το ίδιο δεν θέλει» με έναν άλλο τίτλο.
Η στάση των γονιών
– Να ενθαρρύνουν από νωρίς το παιδί να δημιουργεί φίλους και να δημιουργούν τις προϋποθέσεις γι’ αυτό.
– Να επιδιώκουν να συναντά τους φίλους του σε τακτά χρονικά διαστήματα.
– Να σέβονται τον χαρακτήρα του παιδιού τους και τις ιδιαιτερότητές του, να μην το συγκρίνουν με άλλα παιδιά που είναι πιο κοινωνικά, ούτε να το πιέζουν να δημιουργήσει φιλίες, αν το ίδιο δεν θέλει.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2022
- Να μετασχηματίσετε την περίοδο του λόγου «Να ενθαρρύνουν από νωρίς το παιδί να δημιουργεί φίλους και να δημιουργούν τις προϋποθέσεις γι’ αυτό» κάνοντας τις αναγκαίες αλλαγές, έτσι ώστε το ύφος του κειμένου από τυπικό και απρόσωπο να γίνει πιο άμεσο και οικείο σαν να απευθύνεται η συγγραφέας προσωπικά στους γονείς. (Μπορείτε να αλλάξετε ρηματικά πρόσωπα, λέξεις, εγκλίσεις).
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2022
- Να επιλέξετε τη σωστή ερμηνεία για καθεμία από τις φράσεις που σας δίνονται στην παράγραφο «Με λίγα λόγια, … οι γονείς» σημειώνοντας στο τετράδιό σας το γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε αριθμό.
1.«χειρίζεται τις φιλίες του»
α. χειραγωγεί τις φιλίες του
β. αντιμετωπίζει τις φιλίες του
2.«διακρίνουμε την προσωπικότητά του»
α. καταλαβαίνουμε την προσωπικότητά του
β. προβάλλουμε την προσωπικότητά του
3.«ο φόβος της απόρριψης»
α. ο φόβος της αποδοχής
β. ο φόβος του αποκλεισμού
4.«η τάση ηγεμονίας»
α. η τάση για επίδειξη
β. η προσπάθεια για κυριαρχία
5.«το παιδί νιώθει συναισθηματική ασφάλεια»
α. το παιδί αισθάνεται προστατευμένο
β. το παιδί νιώθει συναισθηματικά εγκλωβισμένο
6.«θα έπρεπε να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους
οι γονείς»
α. θα έπρεπε να εστιάσουν την προσοχή τους οι γονείς
β. θα έπρεπε να αντιληφθούν την ευθύνη τους οι γονείς
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2022
- α) Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου «Καθώς η εθελοντική εργασία … χαμόγελο στη ζωή μας.» να εντοπίσετε τα δομικά μέρη (θεματική περίοδος, λεπτομέρειες/σχόλια, κατακλείδα περίοδος).
Καθώς η εθελοντική εργασία μπορεί να καλύπτει διαφορετικούς τομείς, δίνει τη δυνατότητα στους νέους να αποκτούν ποικίλες γνώσεις, ενώ παράλληλα ανακαλύπτουν νέες δεξιότητες και ταλέντα που ίσως δεν γνώριζαν ποτέ ότι είχαν. Κοινωνικοποιούνται, έρχονται σε επαφή με άλλους ανθρώπους και μέσα από την ομαδική εργασία τούς δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουν πραγματικά τους γύρω τους και να δημιουργήσουν φιλίες. Επίσης, μέσα από τον εθελοντισμό, βελτιώνεται η υγεία, μειώνεται το στρες και ενισχύεται η αυτοεκτίμησή τους. Οι εθελοντές κάνουν τον κόσμο καλύτερο, βάζοντας τέρμα στην αδράνεια και παίρνοντας πρωτοβουλίες για την επίλυση καθημερινών προβλημάτων. Γενικότερα, ο εθελοντισμός σε κάθε μορφή του μας χαρίζει ένα αίσθημα χαράς και φέρνει γέλιο και χαμόγελο στη ζωή μας.
β) Στο απόσπασμα «Κοινωνικοποιούνται … καθημερινών προβλημάτων.» να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις στις παρακάτω προτάσεις/φράσεις: «ομαδική εργασία», «ενισχύεται η αυτοεκτίμησή τους», «βάζοντας τέρμα στην αδράνεια».
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2023
85. Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις στις παρακάτω φράσεις/προτάσεις:
α) «Μαθαίνεις ότι οι πεποιθήσεις σου … »
β) « … να λύνεις τις διαμάχες … »
γ) « … να εκφράζουν πολιτικές απόψεις … »
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2023
86. Στην τρίτη παράγραφο του αποσπάσματος «Μελέτες για τις επιδράσεις της εκπαίδευσης … θα τους εκμεταλλευτούν οι πάντες» ο συγγραφέας χρησιμοποιεί την επίκληση στη λογική, προκειμένου να πείσει τους αναγνώστες. Να αναφέρετε ποιο είδος τεκμηρίου (παραδείγματα, γεγονότα, γενικές αλήθειες, αυθεντίες, στατιστικά στοιχεία) χρησιμοποιεί εντοπίζοντας δύο (2) συγκεκριμένα στοιχεία από το κείμενο
Μελέτες για τις επιδράσεις της εκπαίδευσης επιβεβαιώνουν ότι οι μορφωμένοι άνθρωποι είναι πραγματικά πιο διαφωτισμένοι. Είναι λιγότερο ρατσιστές, λιγότερο σεξιστές, λιγότερο ξενοφοβικοί, λιγότερο ομοφοβικοί και λιγότερο αυταρχικοί. Δίνουν μεγαλύτερη αξία στη φαντασία, στην ανεξαρτησία και στον ελεύθερο λόγο. Είναι πιο πιθανό να ψηφίζουν, να συνεισφέρουν εθελοντικά, να εκφράζουν πολιτικές απόψεις και να ανήκουν σε πολιτικές ενώσεις όπως συνδικάτα, πολιτικά κόμματα και θρησκευτικές και κοινοτικές οργανώσεις. Είναι επίσης πιο πιθανό να εμπιστεύονται τους συμπολίτες τους – ένα βασικό συστατικό στο πολύτιμο ελιξίριο που ονομάζεται κοινωνικό κεφάλαιο, το οποίο δίνει στους ανθρώπους την αυτοπεποίθηση να κλείνουν συμφωνίες, να κάνουν επενδύσεις και να υπακούν στον νόμο, χωρίς να φοβούνται ότι είναι κορόιδα που θα τους εκμεταλλευτούν οι πάντες.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2023
87. Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου «Φυσικά όμως …να πορευόμαστε» ο αρθρογράφος χρησιμοποιεί την επίκληση στο συναίσθημα προκειμένου να πείσει τους αναγνώστες. Να αναφέρετε τρία (3) διαφορετικά μέσα πειθούς (μία μεταφορά, μία συγκινησιακά φορτισμένη έκφραση, μία χρήση επιθέτου) παραθέτοντας ένα χωρίο για κάθε περίπτωση.
Φυσικά όμως, το διάβασμα όσο χρήσιμο και ωφέλιμο και αν είναι, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση την πεμπτουσία3 της ανθρώπινης γνώσης ή κάποιο ουτοπικό4, θαυματουργό φάρμακο ικανό να θεραπεύσει και να εξελίξει από μόνο του τον άνθρωπο και κάθε πρόβλημα που αυτός έχει να αντιμετωπίσει. Καμιά πηγή πνευματικής τροφής, κανενός είδους σχολείο, δεν μπορεί να προσφέρει περισσότερες και πιο ουσιώδεις γνώσεις για τη ζωή από την ίδια τη ζωή. […] Δεν υφίσταται καλύτερος δάσκαλος λοιπόν από την ίδια την εν κινήσει ζωή, μα το βιβλίο κατέχει σίγουρα τη θέση ενός φλογερού φάρου, μιας άσβεστης δάδας που μας περιτριγυρίζει, βοηθώντας μας σημαντικά να αντιλαμβανόμαστε και να κατανοούμε τις καταστάσεις, να αντλούμε τα σωστά συμπεράσματα από τις εμπειρίες μας και φυσικά να παίρνουμε τις πιο κατάλληλες επιλογές. Ένας πραγματικός οδηγός να πορευόμαστε.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2024
88. Στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου «Ένα άλλο αδιαμφισβήτητο αποτέλεσμα … ατομικής λογικής» να εντοπίσετε τα δομικά μέρη (θεματική περίοδος, λεπτομέρειες/σχόλια, περίοδος κατακλείδα).
Ένα άλλο αδιαμφισβήτητο αποτέλεσμα που συναντάται στους συστηματικούς αναγνώστες είναι το εξελιγμένο λεξιλόγιο και η βελτιωμένη ικανότητα κατανόησης, χαρακτηριστικά αρκετά σημαντικά και χρήσιμα σε όλους τους τομείς της ζωής κάποιου, από τις διαπροσωπικές του σχέσεις μέχρι και τον επαγγελματικό του τομέα. Ταυτόχρονα, ενισχύεται η ικανότητα να συμπάσχει κανείς με άλλους ανθρώπους, κάτι που επιτυγχάνεται ιδίως μέσω της ανάγνωσης λογοτεχνικών έργων, όπου έρχεται κανείς σε επαφή με διαφορετικές ανθρώπινες οπτικές και με τον εσωτερικό κόσμο μιας πλειάδας χαρακτηριστικών, καθώς και φυσικά με τον εσωτερικό κόσμο του συγγραφέα. Αυτή η νοητική επαφή καθιστά ευκολότερο για κάποιον να κατανοεί τα κίνητρα και τις σκέψεις των άλλων ανθρώπων, τον συναισθηματικό τους κόσμο και την αντίληψή τους. Τον βοηθά να μπαίνει πιο συχνά στη θέση τους και να βγαίνει από τα στενά πλαίσια της δικής του ατομικής λογικής.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2024
89. Να γράψετε ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου: άποψη (1η παράγραφος), ενισχύεται (2η παράγραφος), συνειδητοποιήσει.
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2024
90. Να αναγνωρίσετε τον τρόπο και τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί ο συντάκτης του κειμένου στη 2ηπαράγραφο παραθέτοντας ένα χωρίο σε κάθε περίπτωση.
Η ιστορία του όρου εκφοβισμός, κατά τον Ken Rigby, εμφανίζεται παράλληλα με την ανθρωπότητα και το εν γένει χαρακτηριστικό της επιβολής του ισχυρού στον αδύναμο. Προχωρώντας την προσπάθεια κατανόησης της έννοιας του εκφοβισμού θα παρατηρήσουμε πως το φαινόμενο εντοπίζεται σε πολλά σημεία της καθημερινής δραστηριότητας των ανθρώπων, όπως στους χώρους εργασίας, στις φυλακές, στις ένοπλες δυνάμεις ακόμα και στην πολιτική και τις διακρατικές σχέσεις.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2024
91. «Ο σχολικός εκφοβισμός … αντιποίνων.» Να εντοπίσετε τα δομικά μέρη (θεματική περίοδος, λεπτομέρειες/σχόλια, κατακλείδα περίοδος) και τους τρόπους ανάπτυξης της 4ης παραγράφου.
Ο σχολικός εκφοβισμός είναι μία επιθετική συμπεριφορά και μάλιστα τόσο γνώριμη όσο και η πληθώρα των επιθετικών συμπεριφορών που γνωρίζουμε από την καθημερινότητά μας. Πολλοί ενήλικες έχουν εμπειρίες και βιώματα ως παιδιά με περιστατικά σχολικού εκφοβισμού (είτε ως θύτες, είτε ως θύματα), ενώ τα τελευταία χρόνια 3 στα 10 παιδιά φαίνεται να εμπλέκονται σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού με οποιονδήποτε ρόλο. Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε πως έρευνες στα τέλη της δεκαετίας του 1990 ανέδειξαν και δύο ακόμη πτυχές στην ουσία του φαινομένου, αυτήν της προμελετημένης επιθετικότητας και αυτήν της αντιδραστικής επιθετικότητας. Στην πρώτη περίπτωση οι ερευνητές μιλούν για μη θυμωμένη προσανατολισμένη στο στόχο επιθετική συμπεριφορά, ενώ στην δεύτερη περίπτωση παρατηρείται η ύπαρξη θυμού και η μεταστροφή του θύματος σε θύτη, δηλαδή επιθετικότητα με την λογική των αντιποίνων.
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2024
92. Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις στις παρακάτω φράσεις/προτάσεις:
- «… να εντοπίζεται στις μέρες μας …»
- « … φυσική αφετηρία διερεύνησης και καταπολέμησης του φαινομένου… »
- « … η πληθώρα των επιθετικών συμπεριφορών … »
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΑΛ 2024
