Αρχαία Ελληνικά Γ´ Λυκείου-Διδακτική ενότητα 9 Η αλληγορία του σπηλαίου: η παιδεία-ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 518b-519a(Κριτήριο αξιολόγησης)

 Αρχαία Ελληνικά Γ´ Λυκείου-Διδακτική ενότητα 9 Η αλληγορία του σπηλαίου: η παιδεία-ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 518b-519a(Κριτήριο αξιολόγησης)

ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: Πλάτων, Πολιτεία 518b-519a

            Δεῖ δή, εἶπον, ἡμᾶς τοιόνδε νομίσαι περὶ αὐτῶν, εἰ ταῦτ’ ἀληθῆ· τὴν παιδείαν οὐχ οἵαν τινὲς ἐπαγγελλόμενοί φασιν εἶναι τοιαύτην καὶ εἶναι. Φασὶ δέ που οὐκ ἐνούσης ἐν τῇ ψυχῇ ἐπιστήμης σφεῖς ἐντιθέναι, οἷον τυφλοῖς ὀφθαλμοῖς ὄψιν ἐντιθέντες.

            Φασὶ γὰρ οὖν, ἔφη.

            Ὁ δέ γε νῦν λόγος, ἦν δ’ ἐγώ, σημαίνει ταύτην τὴν ἐνοῦσαν ἑκάστου δύναμιν ἐν τῇ ψυχῇ καὶ τὸ ὄργανον ᾧ καταμανθάνει ἕκαστος, οἷον εἰ ὄμμα μὴ δυνατὸν ἦν ἄλλως ἢ σὺν ὅλῳ τῷ σώματι στρέφειν πρὸς τὸ φανὸν ἐκ τοῦ σκοτώδους, οὕτω σὺν ὅλῃ τῇ ψυχῇ ἐκ τοῦ γιγνομένου περιακτέον εἶναι, ἕως ἂν εἰς τὸ ὂν καὶ τοῦ ὄντος τὸ φανότατον δυνατὴ γένηται ἀνασχέσθαι θεωμένη· τοῦτο δ’ εἶναί φαμεν τἀγαθόν. Ἦ γάρ;

            Ναί.

            Τούτου τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, αὐτοῦ τέχνη ἂν εἴη, τῆς περιαγωγῆς, τίνα τρόπον ὡς ῥᾷστά τε καὶ ἀνυσιμώτατα μεταστραφήσεται, οὐ τοῦ ἐμποιῆσαι αὐτῷ τὸ ὁρᾶν, ἀλλ’ ὡς ἔχοντι μὲν αὐτό, οὐκ ὀρθῶς δὲ τετραμμένῳ οὐδὲ βλέποντι οἷ ἔδει, τοῦτο διαμηχανήσασθαι.

            Ἔοικεν γάρ, ἔφη.

            Αἱ μὲν τοίνυν ἄλλαι ἀρεταὶ καλούμεναι ψυχῆς κινδυνεύουσιν ἐγγύς τι εἶναι τῶν τοῦ σώματος—τῷ ὄντι γὰρ οὐκ ἐνοῦσαι πρότερον ὕστερον ἐμποιεῖσθαι ἔθεσι καὶ ἀσκήσεσιν—ἡ

δὲ τοῦ φρονῆσαι παντὸς μᾶλλον θειοτέρου τινὸς τυγχάνει, ὡς ἔοικεν, οὖσα, ὃ τὴν μὲν δύναμιν

οὐδέποτε ἀπόλλυσιν, ὑπὸ δὲ τῆς περιαγωγῆς χρήσιμόν τε καὶ ὠφέλιμον καὶ ἄχρηστον αὖ καὶ

βλαβερὸν γίγνεται.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α1. α. Να γράψετε τον αριθμό που αντιστοιχεί σε καθεμιά από τις παρακάτω περιόδους λόγου και δίπλα σε αυτόν τη λέξη «Σωστό», αν είναι σωστή, ή τη λέξη «Λάθος», αν είναι λανθασμένη, με βάση το αρχαίο κείμενο (μονάδες 3) και να τεκμηριώσετε κάθε απάντησή σας γράφοντας τις λέξεις/φράσεις του αρχαίου κειμένου που την επιβεβαιώνουν (μονάδες 3):

1. Το έργο της σωκρατικής παιδείας παρομοιάζεται με την τοποθέτηση όρασης στα μάτια τυφλών.
2. Η σοφιστική παιδεία αποδέχεται τη δύναμη της γνώσης την οποία κάθε άνθρωπος έχει μέσα στην ψυχή του.
3. Η μεταστροφή της ψυχής θα συντελεστεί ευκολότερα και αποτελεσματικότερα, αν της βάλει κανείς μέσα της τη δύναμη να βλέπει.

β. —τῷ ὄντι γὰρ οὐκ ἐνοῦσαι πρότερον ὕστερον ἐμποιεῖσθαι ἔθεσι καὶ ἀσκήσεσιν—: σε ποιες αρετές αναφέρεται εδώ η παρενθετική φράση (μονάδες 4).

Μονάδες 10

Β1. Ο Σωκράτης, ερμηνεύοντας στο παραπάνω απόσπασμα την αλληγορία του σπηλαίου, αναφέρεται στην παιδεία και τον ρόλο της, όπως την αντιλαμβάνεται ο ίδιος. Σε τι διαφοροποιείται η σωκρατική αντίληψη για την παιδεία από εκείνη των Σοφιστών και ποιος είναι ο στόχος της;

Μονάδες 10

Β2. ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ἀριστοτέλης, Ἠθικὰ Νικομάχεια Β 2, 1104a-b

Στο Β βιβλίο των  Ἠθικῶν Νικομαχείων ο Αριστοτέλης ασχολείται γενικά με το ερώτημα τί είναι αρετή. Στο κεφ. 1 επισημαίνεται ότι οι διανοητικές αρετές διδάσκονται ενώ οι ηθικές αναπτύσσονται με τον εθισμό. Στο κεφ. 2 εξετάζονται ποιες πράξεις οδηγούν στην αρετή. Ακολουθεί το παρακάτω χωρίο για τον ρόλο της άσκησης στην εφαρμογή των αρετών.

Δεν είναι όμως μόνο ότι έχουν την ίδια αρχή και τις ίδιες αιτίες τόσο η γένεση και η αύξηση των αρετών όσο και η φθορά τους· στον ίδιο επίσης χώρο θα εκδηλωθεί και η πραγμάτωσή τους· έτσι, άλλωστε, συμβαίνει και στις άλλες, τις πιο φανερές, περιπτώσεις· π.χ. στην περίπτωση της σωματικής ρώμης: η σωματική ρώμη γεννιέται από την πολλή τροφή και από την άσκηση στους πολλούς κόπους, αυτά όμως τα πράγματα είναι ικανός να τα κάνει κατά κύριο λόγο ο σωματικά ρωμαλέος. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τις αρετές: μένοντας συστηματικά μακριά από τις ηδονές γινόμαστε σώφρονες, και όταν γίνουμε, έχουμε πια σε πολύ μεγάλο βαθμό τη δύναμη να μένουμε μακριά τους· το ίδιο και με την ανδρεία: αποκτώντας σιγά σιγά τη συνήθεια να περιφρονούμε τα πράγματα που προκαλούν φόβο και να τα αντιμετωπίζουμε, γινόμαστε ανδρείοι, και όταν γίνουμε, έχουμε πια σε πολύ μεγάλο βαθμό τη δύναμη να τα αντιμετωπίζουμε.

Μετάφραση: Δ. Λυπουρλής

Να συγκρίνετε την άποψη του Πλάτωνα για τις αρετές με αυτή που διατυπώνει ο Αριστοτέλης στο παραπάνω κείμενο. Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με αναφορές και από τα δύο κείμενα.

Μονάδες 10

Β3. Να αντιστοιχίσετε καθεμία από τις φράσεις της στήλης Α του παρακάτω πίνακα με μία φράση από τη στήλη Β που συμπληρώνει ορθά το νόημά της.

Α	Β
1.     Η κατηγορία που είχε μεγαλύτερη σχέση με την πραγματική αιτία δίωξης του Σωκράτη ήταν	α. η διαφθορά των νέων.
	β. η αθεΐα.
	γ. οι δημοκρατικές του αντιλήψεις.
2.     Ο Πλάτων στο πρώτο του ταξίδι στη Σικελία	α. δίδαξε φιλοσοφία στον Δίωνα.
	β. γνώρισε τον φιλόσοφο Ευκλείδη.
	γ. ήρθε σε επαφή με τον Πυθαγορισμό.
3.     Οι φιλόσοφοι-βασιλείς αναλαμβάνουν την εξουσία	α. λόγω της αριστοκρατικής/ευγενικής καταγωγής τους.
	β. από αίσθηση καθήκοντος.
	γ. από ηγετική φιλοδοξία.
4.     Οι πρώιμοι διάλογοι του Πλάτωνα γράφτηκαν	α. μετά το τελευταίο ταξίδι στη Σικελία.
	β. κατά την πρώτη δεκαετία μετά τον θάνατο του Σωκράτη.
	γ. πριν τον θάνατο του Σωκράτη.
5.     Η θέση ότι η δικαιοσύνη είναι να αποδίδεις τα ίσα, καλό στον φίλο, κακό στον εχθρό, υποστηρίχθηκε από	α. τον Θρασύμαχο.
	β. τον Κέφαλο.
	γ. τον Πολέμαρχο.

Μονάδες 10

Β4. Να αντιστοιχίσετε καθεμία νεοελληνική λέξη της στήλης Α με την ετυμολογικά συγγενή αρχαιοελληνική λέξη της στήλης Β. Δύο λέξεις στη στήλη Α περισσεύουν.

Α	Β
1. διάσημος	α. φασιν
2. διαφήμιση	β. σημαίνει
3. διαγωγή	γ. περιακτέον
4. διάθεση	δ. ἀνασχέσθαι
5. ανάκριση	ε. ἔθεσι
6. περιοχή
7. συνήθεια

Μονάδες 10

 

 

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:Δημοσθένης, Κατ’ Ἀριστογείτονος Α, §§32-33

(έκδ. του Butcher, S.H.  Οξφόρδη: Clarendon Press, 1907, ανατ. 1966)

Στον συγκεκριμένο λόγο ο ρήτορας αναφέρεται στη στάση του Αριστογείτονα απέναντι στους νόμους και γενικότερα στην ανηθικότητά του, που αποτελεί σοβαρή απειλή για την πόλη της Αθήνας.

 

Τί γὰρ οὗτος ὀκνήσειεν ἄν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τῶν ἀνηκέστων ἢ δεινῶν, ἄνθρωπος μιαρὸς καὶ πατρικῆς ἔχθρας πρὸς τὸν δῆμον ἀνάμεστος; Τίς δ’ ἂν ἄλλος μᾶλλον, ὃ μὴ γένοιτο, ἀνατρέψειεν τὴν πόλιν, εἰ λάβοιτ’ ἐξουσίας; Οὐχ ὁρᾶθ’ ὅτι τῆς φύσεως αὐτοῦ καὶ πολιτείας οὐ λογισμὸς οὐδ’ αἰδὼς οὐδεμία, ἀλλ’ ἀπόνοι’ ἡγεῖται, μᾶλλον δ’ ὅλον ἔστ’ ἀπόνοι’ ἡ τούτου πολιτεία; Ἣ μέγιστον μέν ἐστιν αὐτῷ τῷ ἔχοντι κακόν, δεινὸν δὲ καὶ χαλεπὸν πᾶσι, πόλει δ’ οὐκ ἀνεκτόν. Ὁ γὰρ ἀπονενοημένος ἅπας ἑαυτὸν μὲν προεῖται καὶ τὴν ἐκ λογισμοῦ σωτηρίαν, ἐκ δὲ τοῦ παραδόξου καὶ παραλόγου, ἐὰν ἄρα σωθῇ͵ σῴζεται. Τίς ἂν οὖν εὖ φρονῶν αὑτὸν ἂν ἢ τὰ τῇ πατρίδι συμφέροντα ταύτῃ συνάψειεν; Τίς οὐκ ἂν εἰς ὅσον δυνατὸν φεύγοι, καὶ τὸν ἔχοντα ταύτην ἐκποδὼν ποιήσαιτο, ἵνα μηδ’ ἄκων αὐτῇ ποτε περιπέσῃ; Οὐκ ἀπονοίας, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοὺς ὑπὲρ πατρίδος βουλευομένους δεῖ ζητεῖν ὅτῳ κοινωνήσουσιν, ἀλλὰ νοῦ καὶ φρενῶν ἀγαθῶν καὶ προνοίας πολλῆς. Ταῦτα μὲν γὰρ εἰς εὐδαιμονίαν ἄγει πάντας ἀνθρώπους, ἐκείνη δ’ οἷ τοῦτον ἀπελθεῖν δεῖ.

 ——–

ἀνήκεστος, -ον: ανίατος, αθεράπευτος

ἀπόνοια: παράνοια

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Γ1. Να μεταφράσετε στη Νέα Ελληνική το απόσπασμα: «Τί γὰρ οὗτος ὀκνήσειεν ἄν, …ἐὰν ἄρα σωθῇ͵ σῴζεται».

Μονάδες 20

Γ2. Για ποιους λόγους, κατά τον ρήτορα, είναι απαραίτητο η συμπεριφορά ενός ανθρώπου στο πλαίσιο της πόλης να χαρακτηρίζεται από σύνεση και λογική;

Μονάδες 10

Γ3.

α. «Οὐχ ὁρᾶθ’ ὅτι τῆς φύσεως αὐτοῦ καὶ πολιτείας οὐ λογισμὸς οὐδ’ αἰδὼς οὐδεμία, ἀλλ’ ἀπόνοι’ ἡγεῖται»: Να μεταφέρετε τα ρήματα του αποσπάσματος στο β΄ ενικό προστακτικής ίδιου χρόνου και φωνής. (μονάδες 4)

β. «Τίς ἂν οὖν εὖ φρονῶν αὑτὸν ἂν ἢ τὰ τῇ πατρίδι συμφέροντα ταύτῃ συνάψειεν;»: Να μεταφέρετε τις αντωνυμίες του αποσπάσματος στη δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος. (μονάδες 6)

Μονάδες 10

Γ4.

α. Να προσδιορίσετε την κύρια συντακτική λειτουργία των υπογραμμισμένων λέξεων του κειμένου (μονάδες 6):

τῶν ἀνηκέστων:         είναι ……………………………………στο ……………

ἄκων:                             είναι ……………………………………στο

ζητεῖν:                            είναι ……………………………………στο ………………………

β. Τίς δ’ ἂν ἄλλος μᾶλλον, ὃ μὴ γένοιτο, ἀνατρέψειεν τὴν πόλιν, εἰ λάβοιτ’ ἐξουσίας; Να  αναγνωρίσετε τον υποθετικό λόγο και να τον μετατρέψετε, ώστε να δηλώνει το αντίθετο του πραγματικού. (μονάδες 4)

Μονάδες 10

 

 

 

 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Πλάτων, Πολιτεία, 518b-519a

Α1.

α.

1-Λ: οὐκ ἐνούσης ἐν τῇ ψυχῇ ἐπιστήμης σφεῖς ἐντιθέναι, οἷον τυφλοῖς ὀφθαλμοῖς ὄψιν ἐντιθέντες

2-Λ: Ὁ δέ γε νῦν λόγος, ἦν δ’ ἐγώ, σημαίνει ταύτην τὴν ἐνοῦσαν ἑκάστου δύναμιν ἐν τῇ ψυχῇ

3-Λ: οὐ τοῦ ἐμποιῆσαι αὐτῷ τὸ ὁρᾶν

β. Oι άλλες αρετές της ψυχής, στις οποίες αναφέρεται εδώ ο Σωκράτης, είναι αυτές που δεν προϋπάρχουν μέσα στον άνθρωπο, αλλά γεννιούνται και προάγονται μέσω του εθισμού και της άσκησης, μιας εξωτερικής δηλαδή διαδικασίας. Πρόκειται για τις θεωρούμενες και ως αρετές (καλούμεναι) όπως είναι λ.χ. η γενναιότητα, η μεγαλοψυχία, η εγκράτεια κτλ. οι οποίες διαφοροποιούνται από την αρετή της φρόνησης.

Β1. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα από την αλληγορία του σπηλαίου απορρίπτεται εν γένει η σοφιστική παιδεία που επικρατεί στην εποχή του Πλάτωνα. Ο Σωκράτης θεωρεί την παιδεία κυρίως ως εσωτερική διεργασία, σύμφωνα με την οποία η γνώση και η επιστήμη γεννιούνται μέσα στην ψυχή του ανθρώπου. Ο άνθρωπος με την αληθινή παιδεία απομακρύνεται σταδιακά από το πρόσκαιρο και μεταβαλλόμενο γίγνεσθαι (ἐκ τοῦ γιγνομένου) και οδηγείται στη θέαση του Αγαθού, το οποίο αποτελεί μέρος του σταθερού και αληθινού εἶναι, με τρόπο ολιστικό (σὺν ὅλῃ τῇ ψυχῇ). Η γνώση παρουσιάζεται ως δύναμη (τὴν ἐνοῦσαν ἑκάστου δύναμιν) που γίνεται ενέργεια με την επίδραση της παιδείας. Στην τρίτη παράγραφο του κειμένου η παιδεία ορίζεται από τον Σωκράτη ως η τέχνη που θα βοηθήσει την ψυχή στη μεταστροφή (περιαγωγή) από τον κόσμο των αισθητών όντων στον νοητό κόσμο των Ιδεών. Αντικείμενο διερεύνησης είναι με ποιο τρόπο θα αναπροσανατολιστεί η ψυχή όσο γίνεται πιο εύκολα και πιο αποτελεσματικά (ῥᾷστά τε καὶ ἀνυσιμώτατα). Διευκρινίζεται ότι η γενικότερη παιδαγωγική αρχή που διέπει την πλατωνική παιδεία δεν συνίσταται στην προσφορά έτοιμης γνώσης στην ψυχή (οὐ τοῦ ἐμποιῆσαι), αλλά στο να αποδεσμεύεται μέσα της και να ενεργοποιείται ό,τι καλύτερο υπολανθάνει ήδη σε αυτήν· και τούτο επιτυγχάνεται με το να κατευθύνεται η ψυχή στα σωστά αντικείμενα (οὐκ ὀρθῶς δὲ τετραμμένῳ οὐδὲ βλέποντι οἷ ἔδει), εν προκειμένω πρὸς τὸ ὄν καὶ τοῦ ὄντος τὸ φανότατον. Μόνο έτσι μπορεί να παραχθεί μια γνώση ριζωμένη μέσα στον άνθρωπο, βιωμένη και ανθεκτική στη λήθη (ἀλήθεια). Αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση της σοφιστικής εκπαίδευσης, την οποία ο Σωκράτης απορρίπτει (οὐχ), όπως και το «επάγγελμα» του σοφιστή (ἐπαγγελλόμενοι), επισημαίνονταςότι η παιδεία δεν μπορεί να είναι μία διαδικασία με την οποία η επιστήμη, η ορθή και ασφαλής γνώση, εισάγεται από έξω μέσα στην ψυχή του μαθητή ως δέκτη ερεθισμάτων, σαν να έβαζε κάποιος όραση σε μάτια τυφλών (οἷον τυφλοῖς ὀφθαλμοῖς ὄψιν ἐντιθέντες). Επιπλέον, και ο στόχος της σοφιστικής εκπαίδευσης, η γνώση του κόσμου των αισθητών, απορρίπτεται ως επισφαλής και παραπλανητικός. [321 λέξεις]

 

B2. ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Ἀριστοτέλης, Ἠθικὰ Νικομάχεια Β 2, 1104a-b

Η άποψη του Πλάτωνα για τις αρετές διατυπώνεται από τον Σωκράτη στην τελευταία παράγραφο του αποσπάσματος όπου ο Σωκράτης στρέφει την προσοχή του στις θεωρούμενες και ως αρετές (καλούμεναι) οι οποίες αναφέρονται στα άλλα δύο μέρη της ανθρώπινης ψυχής (θυμοειδές και ἐπιθυμητικόν, πέραν του λογιστικοῦ). Οι αρετές αυτές θεωρεί πως δεν προϋπάρχουν μέσα μας, αλλά γεννιούνται και προάγονται μέσω του εθισμού και της άσκησης όπως και οι σωματικές αρετές. Αντίθετα, η διανοητική ικανότητα, η φρόνησις (λογική ικανότητα), στην οποία επανέρχεται ο Σωκράτης, αποτελεί ένα εσωτερικό δεδομένο έχοντας προέλευση περισσότερο θεϊκή (παντὸς μᾶλλον θειοτέρου) από οτιδήποτε άλλο έχει ο άνθρωπος και χωρίς να χάνει ποτέ τη δύναμή της. Στον άνθρωπο, ωστόσο, επαφίεται ο τρόπος που θα διαχειριστεί αυτή την έμφυτη ικανότητα. Αν στραφεί προς τη θέαση του νοητού κόσμου των Ιδεών και της Ιδέας του Αγαθού, μπορεί να λειτουργήσει με τρόπο που να αποβαίνει χρήσιμη και ωφέλιμη, ενώ όταν στρέφεται προς τον κόσμο των αισθητών, αποβαίνει άχρηστη και βλαπτική (αντιθετικά ζεύγη: χρήσιμον – ἄχρηστον, ὠφέλιμον-βλαβερόν). Και ο Αριστοτέλης στο απόσπασμα από το δεύτερο βιβλίο των Ηθικών Νικομαχείων αποδίδει στον εθισμό και την έμπρακτη εξάσκηση καθοριστικό ρόλο για την ανάπτυξη της ηθικής αρετής. Στο παράλληλο κείμενο εξετάζονται ηθικές αρετές όπως η σωματική ρώμη, η εγκράτεια και η ανδρεία. Ενδεικτικά δηλώνεται ότι η σωματική ρώμη γεννιέται από την πολλή τροφή και από την άσκηση στους πολλούς κόπους. Αν αυτά λείψουν, η σωματική ρώμη δεν εκδηλώνεται. Το ίδιο ισχύει και για την εγκράτεια· εξασκείται με την αποχή από τις ηδονές (μένοντας συστηματικά μακριά από τις ηδονές γινόμαστε σώφρονες). Ο εθισμός και η άσκηση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο και στην ανάπτυξη της αρετής της ανδρείας: αποκτώντας σιγά σιγά τη συνήθεια να περιφρονούμε τα πράγματα που προκαλούν φόβο και να τα αντιμετωπίζουμε, γινόμαστε ανδρείοι. Φυσικά, ο Αριστοτέλης, ο οποίος δεν αποδέχεται την πλατωνική θεωρία των Ιδεών, αντιπαραθέτει στις απόλυτες ηθικές αξίες του Πλάτωνα ένα σύστημα αρετών με βασικό γνώρισμα την αποφυγή ακραίων στάσεων. [316 λέξεις]

Β3. 1-α, 2-γ, 3-β, 4-β, 5-γ

Β4. α-2, β-1, γ-3, δ-6, ε-7

 

 

Γ1. Ποια ανεπανόρθωτη και φοβερή πράξη θα διστάσει να κάνει αυτός, Αθηναίοι, ένας άνθρωπος ελεεινός και γεμάτος από πατρογονική έχθρα προς τη δημοκρατία; Ποιος άλλος θα καταργούσε το πολίτευμα, αν αποκτούσε τη δύναμη; Εύχομαι να μην συμβεί κάτι τέτοιο. Δεν βλέπετε ότι η φύση του και συμπεριφορά του δεν διέπεται από καμιά λογική και σεβασμό, αλλά καθοδηγείται από την παράνοια, για να μην πω ότι συνολικά η συμπεριφορά του είναι παρανοϊκή; Και η παράνοια είναι, αφενός, το μεγαλύτερο κακό για αυτόν που την έχει, αφετέρου κάτι φοβερό και δύσκολο για όλους και ανυπόφορο για την πόλη. Γιατί ο παρανοϊκός εγκαταλείπει παντελώς τον εαυτό του και τη σωτηρία που του προσφέρει η λογική, και, αν σωθεί, θα σωθεί από κάτι απροσδόκητο και παράλογο.

Μτφρ. Α. Τυφλόπουλος – Επιμ. Δ. Ιακώβ. 2006.

 

Γ2. Σύμφωνα με τον ρήτορα, ο παράλογος άνθρωπος δεν καθοδηγείται από τη λογική και η ζωή του καθορίζεται από τυχαίους παράγοντες, χωρίς ουσιαστικά αυτός να την ελέγχει, αφού δεν χρησιμοποιεί το μυαλό του. Κατά συνέπεια, τον παρανοϊκό άνθρωπο όλοι τον αποφεύγουν, γιατί μπορεί να προκαλέσει κακό και στον ίδιο και στην πατρίδα του. Αντίθετα όλοι επιδιώκουν να βρίσκονται κοντά σε συνετούς ανθρώπους, επειδή πιστεύουν πως η σωφροσύνη, που οι συνετοί διαθέτουν, μαζί με τη λογική σκέψη και την προνοητικότητα προσφέρουν απλόχερα ευτυχία στον καθένα χωριστά, αλλά και ευδαιμονία σε ολόκληρη την πόλη. Αυτός είναι άλλωστε ο προορισμός ατόμου και κοινωνίας.

 

Γ3.

α. ὁρᾶθ’(ὁρᾶτε): ὅρα, ἡγεῖται: ἡγοῦ

β. Τίς: τίσι(ν), αὑτὸν: ἑαυτοῖς ή σφίσιν αὐτοῖς, ταύτῃ: ταύταις

Γ4. α.

τῶν ἀνηκέστων: είναι ετερόπτωτος προσδιορισμός (γενική διαιρετική) στην αντωνυμία Τί

ἄκων: είναι επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου στο περιπέσῃ – τυπικά συμφωνεί με το Τίς

ζητεῖν: είναι (τελικό απαρέμφατο) υποκείμενο στο (απρόσωπο) ρήμα δεῖ (ετεροπροσωπία)

 

β. Ο υποθετικός λόγος δηλώνει την απλή σκέψη του λέγοντος, γιατί η υπόθεση εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμό εἰ και εκφέρεται με ευκτική αορίστου (λάβοιτ’), ενώ η απόδοση εκφέρεται με δυνητική ευκτική (ἂν ἀνατρέψειεν).Για να δηλώνει τον υποθετικό λόγο του αντίθετου του πραγματικού ο υποθετικός λόγος λαμβάνει την εξής μορφή: Τίς δ’ ἄλλος μᾶλλον, […] ἀνέτρεψεν ἂν τὴν πόλιν, εἰ ἐλάβετο ἐξουσίας

«Το/τα θέμα/τα προέρχεται και αντλήθηκε/αν από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida)».

 

Ακολουθείστε μας και στο Tik Tok