Του Νίκου Τσούλια
Τα Αναγνωστικά βιβλία είναι ίσως το πιο σταθερό νήμα αφήγησης της θεσμικής μόρφωσης του λαού μας. Ήταν η πρώτη αλλά και η βασική για κάθε τάξη «εισαγωγή» στις διάφορες μαθησιακές αναβαθμίδες του σχολείου. Άλλωστε, στους παλιότερους καιρούς τα παιδιά ολοκλήρωναν την εκπαίδευσή τους στο τέλος του Δημοτικού σχολείου. Το Γυμνάσιο ήταν για λίγους…
Τότε το Πάσχα είχε τις δύο όψεις του, Μεγάλη Εβδομάδα και Ανάσταση με κυρίαρχο το θρησκευτικό πνεύμα, με αυθεντικότητα τόσο στο προσκύνημα, στην νηστεία και στον εκκλησιασμό όσο και στη γιορτασμό και στο γλέντι – το Πάσχα ήταν Λαμπρή και έτσι λεγόταν… Ήταν και πάντα το σκηνικό της Άνοιξης παρόν, «άνοιγε» ο καιρός και το κρύο έφευγε σιγά – σιγά από τις φτωχικές χαμοκέλες, «άνοιγε» και η φύση όλη και οι άνθρωποι ως κομμάτια της βίωναν και γεύονταν τις αλλαγές της, «άνοιγε» και η ψυχή τους.
Τα παιδιά του σχολείου περίμεναν πώς και πώς το Πάσχα για να νιώσουν μια άλλη εικόνα της ζωής, όχι γιατί θα ήταν μακριά από την καθημερινή ενασχόληση με τις αγροτικές δουλειές – αυτό δεν άλλαζε ποτέ – αλλά γιατί η φωταγωγία που συνήθως την «κουβαλούσαν» οι ξενιτεμένοι νέοι στην Αθήνα, τα γλυκά και τα πλούσια φαγητά μεταμόρφωναν τη φτωχική ζωή του χωριού και έτσι τα παιδιά μπορούσαν να ονειρεύονται το πώς «θα φύγουν και αυτά από τις λάσπες» και περίμεναν τα Γράμματα να τους οδηγήσουν σε έναν κόσμο προόδου και ελπίδας.
Τότε η χαρά ήταν μια πολύ εύκολη υπόθεση˙ δεν χρειάζονταν δώρα επί δώρων, δεν είχε εμφανιστεί το παρακμιακό ρεύμα του καταναλωτισμού, που κατέφαγε κάθε έννοια πνευματικής προόδου. Ένα παιχνίδι από κάποιο μετανάστη συγγενή, ένα ζευγάρι πασχαλιάτικα παπούτσια – τα πρόσεχαν τόσο πολύ που ίσα ίσα τα πάταγαν κάτω… -, τα βεγγαλικά σε μια εποχή της λάμπας πετρελαίου και του «μουτζούρη», οι γεμάτες από κουλούρια και κόκκινα αυγά τσέπες στην ώρα της Ανάστασης, η φωταγωγία της εκκλησίας με τα κεριά ανά χείρας και τα πρόσωπα όλα να λάμπουν, οι φίλοι και οι συγγενείς των οικογενειών με τα καλά τους ρούχα, ο πολύς ξένος κόσμος που έκανε τις εκκλησίες τόσο …μικρές, ένα κορίτσι από την Αθήνα που πάντα φάνταζε όμορφο… ήταν αρκετά για να λαμπρύνουν τη ζωή, να κάνουν το όνειρο προσωρινή αλλά απτή πραγματικότητα και να φτερουγίζουν η φαντασίωση και η ονειροπόληση σε κόσμους μαγικούς, που ο καθένας είχε τον εαυτό του μοναδικό πρωταγωνιστή.
Τότε το φως της Ανάστασης ήταν σηματωρός για μια ζωή όλο φως…
Απολαύστε τη μικρή αφήγηση, εικόνων και κειμένων, όχι απλά και μόνο με διάθεση νοσταλγίας ή γνώσης κάποιων άγνωστων καιρών (ανάλογα με το ζύγι των ηλικιών…) αλλά για κατανόηση των μετασχηματισμών του ανθρώπου με πνεύμα στοχασμού και περισυλλογής!
