Του Νίκου Τσούλια
Δυστυχώς η συζήτηση στο ζήτημα των διορισμών των εκπαιδευτικών δεν εστιάζει ούτε στην ποιότητα της εκπαίδευσης και στον πολλαπλό μορφωτικό
και πολιτιστικό ρόλο του σχολείου αλλά και ούτε και στην ουσία της αδιοριστίας των εκπαιδευτικών και «συρρικνώνεται» στο σύστημα διορισμού, το οποίο εν τοις πράγμασι αφορά μόνο μερικές χιλιάδες εκπαιδευτικών που έχουν μεγάλη προϋπηρεσία, πολλά εκπαιδευτικά προσόντα – πέραν εκείνου του βασικού πτυχίου – και κοινωνικά «κριτήρια» και πρόκειται ούτως ή άλλως να διοριστούν τα επόμενα άμεσα χρόνια.
Και δεν είναι μόνο ότι «βλέπουμε το δέντρο και αγνοούμε το δάσος», αλλά πρόκειται για μια «συζήτηση» με μορφή σκληρής αντιπαράθεσης στην οποία κυριαρχεί η αντίληψη «όλοι εναντίον όλων» και όλοι μαζί εναντίον του Υπουργείου Παιδείας. Κατά τη γνώμη μου, αν δεν ανοίξει η συζήτηση για να αλλάξει το σημερινό συρρικνωμένο και ασφυκτικό στάτους της δημόσιας εκπαίδευσης, κανένα σύστημα διορισμού δεν θα λύσει ούτε το πρόβλημα των σημερινών και αυριανών αναγκών της εκπαίδευσης ούτε το πρόβλημα των αναπληρωτών και αδιόριστων εκπαιδευτικών.
Ας δούμε όμως ποιες είναι οι σταθερές συνθήκες για το ζήτημα των διορισμών. α) Το ζήτημα της αδιοριστίας είναι μια όψη του προβλήματος της ανεργίας των νέων επιστημόνων και δεν αφορά μόνο το χώρο της εκπαίδευσης. Άλλωστε η αναγκαστική φυγή δεκάδων χιλιάδων νέων επιστημόνων σε χώρες του εξωτερικού αποτελεί ήδη μείζον κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα. Όσο η κρίση πλήττει τη χώρα μας και διατηρεί την οικονομία σε συνθήκες ύφεσης καμιά λύση στο ζήτημα της ανεργίας και της αδιοριστίας δεν πρόκειται να υπάρξει.
β) Η καλλιέργεια υψηλών προσδοκιών για διορισμό των δεκάδων χιλιάδων αναπληρωτών και αδιόριστων εκπαιδευτικών είναι λανθασμένη, γιατί αφενός δεν υπάρχει πραγματικό έδαφος υλοποίησης των προσδοκιών και αφετέρου γιατί στρεβλώνει την αναζήτηση των επαγγελματικών προσανατολισμών των νέων εκπαιδευτικών. Γιατί ο κορεσμός της αναμονής έχει καταστήσει το όλο πρόβλημα μη διαχειρίσιμο. Συμβαίνει δε και το εξής. Ένας ή μία εκπαιδευτικός να κυνηγά την απόκτηση επιπρόσθετων μορφωτικών προσόντων πληρώνοντας χρήματα που δεν έχει και ταυτόχρονα να πηγαίνει στις εσχατιές της χώρας να εργαστεί ως αναπληρωτής ή ως αναπληρώτρια και το αποτέλεσμα να είναι να μη διοριστεί ποτέ στην εκπαίδευση, αν λάβουμε υπόψη μας τόσο τη μνημονιακή συρρίκνωση του σχολείου και το συνταξιοδοτικό ζήτημα όσο και τον ορατό πλέον «ερχομό» του δημογραφικού προβλήματος.
γ) Δεν υπάρχει λυτρωτικό ή έστω συνθετικό σύστημα διορισμών, που να ικανοποιεί συνολικά τους αναπληρωτές και αδιόριστους εκπαιδευτικούς. Η στομφώδης δήλωση του Υπουργού Παιδείας «να δουν όλοι οι εκπαιδευτικοί τον εαυτό τους στο σύστημα διορισμών» είναι άλλη μια ψηφίδα δημαγωγίας και εμπαιγμού στη συνολική αντιεκπαιδευτική εικόνα του και δεν θα μπορούσε τελικά να ομολογήσει – λόγω του κραταιού λαϊκισμού του – ότι το πρόβλημα οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στο σχήμα της μνημονιακής πραγματικότητας, στο οποίο συνέβαλε ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. όχι μόνο με το 3ο μνημόνιο αλλά ακόμα και για το μακρινό μέλλον της χώρας με το μακροπρόθεσμο 4ο μνημόνιο.
δ) Το σύστημα διορισμού που προτείνει ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. δεν θα είναι μακρόπνοο για δύο κυρίως λόγους: αφενός γιατί δεν συνδέεται με μια πρόταση ανάπτυξης της δημόσιας εκπαίδευσης – άλλωστε ούτε ένας εφαρμοστικός νόμος των τεσσάρων μνημονίων δεν έχει καταργηθεί – και αφετέρου γιατί δεν περιλαμβάνει ούτε κατά υποψία τους νεότερους εκπαιδευτικούς που δεν έχουν συμμετάσχει σε κανέναν διαγωνισμό του ΑΣΕΠ.
Το «υπαρξιακό πρόβλημα» των αναπληρωτών και των αδιόριστων εκπαιδευτικών δεν μπορεί να λυθεί με κανένα λυτρωτικό σύστημα, γιατί είναι σύστημα επιλογής μικρού αριθμού από μια «δεξαμενή» πολλαπλάσιου αριθμού. Μόνη ουσιαστική λύση είναι η διεύρυνση της συζήτησης για την ανάπτυξη του σχολείου και για την αντιμετώπιση της συνολικής γκρίζας ιδιαιτερότητας του εκπαιδευτικού επαγγέλματος.
| Αρθρογραφία: Κριτική θεώρηση |
