Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Μπήκαμε για τα καλά στον τελευταίο μήνα του έτους, που συνήθως αποτελεί ένα μήνα απολογισμού για όλους μας, σχετικά με τα όσα έχουν προηγηθεί κατά τη διάρκεια της χρονιάς… Την ίδια ώρα, όμως, η προετοιμασία των μαθητών που θα συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις της σχολικής χρονιάς 2020 – 2021 συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς ώστε να κατορθώσουν να βγουν νικητές στο τέλος μέσα από τη συγκεκριμένη ψυχοφθόρα διαδικασία… Γι’ αυτό, λοιπόν, και σήμερα θα παραθέσουμε τις σημαντικότερες διευκρινίσεις σχετικά με τον τρόπο εξέτασης των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων που δόθηκαν στο φως της δημοσιότητας από το υπουργείο Παιδείας…
Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία
Ξεκινώντας με την εξέταση του μαθήματος «Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» Γενικής Παιδείας, αξίζει να αναφέρουμε ότι οι υποψήφιοι αξιολογούνται σε δύο ή τρία μη διδαγμένα κείμενα. Για τα κείμενα αυτά τίθενται τέσσερα συνολικά θέματα. Το πρώτο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αφορά στη συνοπτική νοηματική απόδοση μέρους ενός κειμένου ή τη συνοπτική απόδοση των απόψεων που διατυπώνονται σε ένα κείμενο για κάποιο ζήτημα. Το πρώτο θέμα βαθμολογείται με 15 μονάδες.
Το δεύτερο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αναλύεται σε τρία ερωτήματα που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με την αξιοποίηση του πλαισίου των κειμένων, τον εντοπισμό και την ερμηνευτική προσέγγιση βασικών θέσεων του συντάκτη των κειμένων, την αξιολόγηση της συνάφειας ιδεών, τον εντοπισμό και τη συσχέτιση συγκεκριμένων κειμενικών δεικτών, την αναγνώριση και την ερμηνευτική προσέγγιση του τρόπου σύνδεσης και οργάνωσης ιδεών, προτάσεων και τη σύγκριση των μη λογοτεχνικών κειμένων ως προς τον τρόπο πραγμάτευσης του θέματος… Το δεύτερο θέμα βαθμολογείται με 40 μονάδες, που επιμερίζονται σε κάθε ερώτημα ανάλογα με τη βαρύτητά τους (15+15+10).
Το τρίτο θέμα σχετίζεται με το λογοτεχνικό κείμενο και αφορά στην παραγωγή ερμηνευτικού σχολίου, από 100 έως 200 λέξεις και βαθμολογείται με 15 μονάδες. Τέλος, το τέταρτο θέμα σχετίζεται με τα μη λογοτεχνικά κείμενα και αφορά στη γραπτή παραγωγή κριτικού λόγου, 300 έως 400 λέξεις, και βαθμολογείται με 30 μονάδες.
Αρχαία Ελληνικά
Σχετικά με την εξέταση του μαθήματος «Αρχαία Ελληνικά» της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών, δίνονται στους υποψηφίους αποσπάσματα διδαγμένου κειμένου 12 – 20 στίχων με νοηματική συνοχή και τους ζητείται, αρχικά, να απαντήσουν σε μία ερώτηση κατανόησης με την οποία ζητείται να αποκωδικοποιήσουν σημεία του κειμένου και να αντλήσουν βασικές πληροφορίες που εντοπίζονται στο κείμενο. Η ερώτηση μπορεί να διαιρείται σε δύο υποερωτήματα με τη μορφή ερωτήσεων κλειστού τύπου ή ανοικτού τύπου. Έπειτα ακολουθούν δύο ερωτήσεις ερμηνευτικές με βάση το απόσπασμα, μία ερώτηση κλειστού τύπου που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει το κείμενο, στον συγγραφέα ή στο έργο του και μία ερώτηση λεξιλογική – σημασιολογική.
Παράλληλα, δίνεται αδίδακτο παράλληλο κείμενο στη νέα ελληνική από την αρχαία ή νεότερη γραμματεία, ελληνική και παγκόσμια, και καλούνται να απαντήσουν σε μία ερώτηση ερμηνευτική, με την οποία ζητείται να συγκρίνουν το παράλληλο κείμενο με το κείμενο αναφοράς. Δίνεται, επίσης, αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου 12 – 20 στίχων στερεότυπης έκδοσης με νοηματική συνοχή. Στο αδίδακτο κείμενο προτάσσεται σύντομο σχετικό εισαγωγικό σημείωμα, μέσω του οποίου δίνονται εξωκειμενικές πληροφορίες απαραίτητες για την κατανόηση του κειμένου.
Εδώ οι υποψήφιοι καλούνται να μεταφράσουν στα νέα ελληνικά μέρος του κειμένου από τέσσερις έως έξι στίχους, να απαντήσουν σε μια ερώτηση κατανόησης που αναφέρεται στον νοηματικό άξονα του κειμένου, σε μια ερώτηση γραμματικής, η οποία μπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήματα και τέλος σε μια ερώτηση συντακτικού, η οποία μπορεί να επιμερίζεται σε δύο υποερωτήματα. Κάθε ζητούμενη ερώτηση – δραστηριότητα που τίθεται για το διδαγμένο ή το παράλληλο ή το αδίδακτο κείμενο βαθμολογείται με δέκα μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας.
Ιστορία
Η Ιστορία, με τη σειρά της, ως μάθημα Προσανατολισμού, εξετάζεται με συνδυασμό ερωτήσεων, οι οποίες ταξινομούνται σε δύο ομάδες. Στην πρώτη ομάδα περιλαμβάνονται δύο θέματα που μπορούν να αναλύονται σε ερωτήσεις με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των υποψηφίων και η κατανόησή τους.
Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονται δύο τουλάχιστον θέματα που απαιτούν σύνθεση ιστορικών γνώσεων και κριτική ικανότητα. Στην περίπτωση αυτή μπορούν να χρησιμοποιούνται και ερωτήσεις επεξεργασίας ιστορικού υλικού, το οποίο δίνεται στους υποψηφίους σε φωτοτυπία.
Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε καθεμία από τις ομάδες αυτές. Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις κάθε ομάδας, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας σε καθεμία από αυτές, η οποία καθορίζεται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνεται στους υποψηφίους γραπτώς.
Κοινωνιολογία
Η εξέταση του μαθήματος «Κοινωνιολογία» της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών που κάνει «πρεμιέρα» φέτος, περιλαμβάνει δύο ομάδες θεμάτων. Η πρώτη ομάδα αποτελείται από δύο θέματα με ερωτήσεις διαφορετικών τύπων, με τις οποίες ελέγχεται τόσο η κατοχή των αναγκαίων γνωστικών στοιχείων όσο και η κατανόησή τους.
Το πρώτο θέμα περιλαμβάνει τρεις ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου και βαθμολογείται με είκοσι πέντε μονάδες. Το δεύτερο θέμα περιλαμβάνει δύο ερωτήσεις σύντομης απάντησης και βαθμολογείται με είκοσι πέντε μονάδες. Η δεύτερη ομάδα αποτελείται από δύο θέματα ευρείας ανάπτυξης μέσω των οποίων, ελέγχονται οι ικανότητες συνθετικής ανάλυσης αλλά και διασύνδεσης γνώσεων, γεγονότων και διαδικασιών, τις οποίες απέκτησαν οι υποψήφιοι.
Το καθένα από τα δύο θέματα μπορεί να περιλαμβάνει από 2-4 ερωτήσεις και βαθμολογείται με εικοσιπέντε μονάδες. Η κατανομή της βαθμολογίας στις επιμέρους ερωτήσεις κάθε θέματος, μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας κάθε ερώτησης.
Σίγουρα, λοιπόν, οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί κατακόρυφα παρόλα αυτά ουδείς πρέπει να απογοητεύεται! Μαγική συνταγή για να οδηγήσει στην επιτυχία δεν υπάρχει, όμως με σωστή προετοιμασία, καθημερινό διάβασμα, μείωση του άγχους και πάνω από όλα πρόγραμμα η επιτυχία, εκτός απροόπτου, θα χτυπήσει την πόρτα των μαθητών!
