Αδίδακτο κείμενο: Λυσίου κατὰ Ἀγοράτου 1-4
Ο Λυσίας εκφώνησε τον λόγο του στην Ηλιαία, κατηγορώντας τον Αγόρατο ότι στην εποχή των Τριάκοντα ήταν υπαίτιος της θανάτωσης του εξαδέρφου του Διονυσόδωρου και άλλων στρατηγών που ανήκαν στη δημοκρατική παράταξη.
Προσήκει μέν, ὦ ἄνδρες δικασταί, πᾶσιν ὑμῖν τιμωρεῖν ὑπὲρ τῶν ἀνδρῶν οἳ ἀπέθανον εὖνοι ὄντες τῷ πλήθει τῷ ὑμετέρῳ, προσήκει δὲ κἀμοὶ οὐχ ἥκιστα· κηδεστὴς γάρ μοι ἦν Διονυσόδωρος καὶ ἀνεψιός. τυγχάνει οὖν ἐμοὶ ἡ αὐτὴ ἔχθρα πρὸς Ἀγόρατον τουτονὶ καὶ τῷ πλήθει τῷ ὑμετέρῳ ὑπάρχουσα· ἔπραξε γὰρ οὗτος τοιαῦτα, δι’ ἃ ὑπ’ ἐμοῦ νυνὶ εἰκότως μισεῖται, ὑπό τε ὑμῶν, ἐὰν θεὸς θέλῃ, δικαίως τιμωρηθήσεται. Διονυσόδωρον γὰρ τὸν κηδεστὴν τὸν ἐμὸν καὶ ἑτέρους πολλούς, ὧν δὴ τὰ ὀνόματα ἀκούσεσθε, ἄνδρας ὄντας ἀγαθοὺς περὶ τὸ πλῆθος τὸ ὑμέτερον, ἐπὶ τῶν τριάκοντα ἀπέκτεινε, μηνυτὴς κατ’ ἐκείνων γενόμενος. ποιήσας δὲ ταῦτα ἐμὲ μὲν ἰδίᾳ καὶ ἕκαστον τῶν προσηκόντων μεγάλα ἐζημίωσε, τὴν δὲ πόλιν κοινῇ πᾶσαν τοιούτων ἀνδρῶν ἀποστερήσας οὐ μικρά, ὡς ἐγὼ νομίζω, ἔβλαψεν. ἐγὼ οὖν, <ὦ> ἄνδρες δικασταί, δίκαιον καὶ ὅσιον ἡγοῦμαι εἶναι καὶ ἐμοὶ καὶ ὑμῖν ἅπασι τιμωρεῖσθαι καθ’ ὅσον ἕκαστος δύναται· καὶ ποιοῦσι ταῦτα νομίζω ἡμῖν καὶ παρὰ θεῶν καὶ παρ’ ἀνθρώπων ἄμεινον ἂν γίγνεσθαι. δεῖ δ’ ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἐξ ἀρχῆς τῶν πραγμάτων ἁπάντων ἀκοῦσαι, ἵν’ εἰδῆτε πρῶτον μὲν ᾧ τρόπῳ ὑμῖν ἡ δημοκρατία κατελύθη καὶ ὑφ’ ὅτου, ἔπειτα ᾧ τρόπῳ οἱ ἄνδρες ὑπ’ Ἀγοράτου ἀπέθανον, καὶ ὅ τι ἀποθνῄσκειν μέλλοντες ἐπέσκηψαν· ἅπαντα γὰρ ταῦτα ἀκριβῶς ἂν μαθόντες ἥδιον καὶ ὁσιώτερον Ἀγοράτου τουτουὶ καταψηφίζοισθε.
τιμωρῶ=παίρνω εκδίκηση
τὸ πλῆθος= το δημοκρατικό πολίτευμα
προσήκει=ταιριάζει
ἥκιστα=ελάχιστα
κηδεστής=κουνιάδος
Παρατηρήσεις
- Να μεταφράσετε το παρακάτω απόσπασμα: Προσήκει μέν… δικαίως τιμωρηθήσεται.
Μονάδες 10
- Για ποιους λόγους ο ρήτορας μισεί τον Αγόρατο;
Μονάδες 10
- Τιμωρηθήσεται, καταψηφίζοισθε, ἀκούσεσθε, κατελύθη, ἀπέθανον, ἐπέσκηψαν. Από τα παραπάνω ρήματα να εντοπίσετε ένα σε παθητικό αόριστο α, ένα σε αόριστο β και ένα σε παθητικό μέλλοντα α και να γράψετε τις υπόλοιπες εγκλίσεις τους.
Μονάδες 10
- α) ἔπραξε γὰρ οὗτος τοιαῦτα, δι’ ἃ ὑπ’ ἐμοῦ νυνὶ εἰκότως μισεῖται, ὑπό τε ὑμῶν, ἐὰν θεὸς θέλῃ, δικαίως τιμωρηθήσεται. Διονυσόδωρον γὰρ τὸν κηδεστὴν τὸν ἐμὸν καὶ ἑτέρους πολλούς, ὧν δὴ τὰ ὀνόματα ἀκούσεσθε, ἄνδρας ὄντας ἀγαθοὺς περὶ τὸ πλῆθος τὸ ὑμέτερον, ἐπὶ τῶν τριάκοντα ἀπέκτεινε, μηνυτὴς κατ’ ἐκείνων γενόμενος.Να εντοπίσετε τον υποθετικό λόγο και να τον μετατρέψετε ώστε να δηλώνει το μη πραγματικό.
β) τιμωρεῖν, τοιαῦτα, τῶν προσηκόντων, τοιούτων, εἶναι. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.
Μονάδες 10
Μετάφραση
Σ’ όλους εσάς, κύριοι δικαστές, ταιριάζει να πάρετε εκδίκηση για τους άντρες που πέθαναν επειδή υποστήριζαν το δημοκρατικό πολίτευμα, ταιριάζει όμως πάρα πολύ και σε μένα. Γιατί ο Διονυσόδωρος ήταν κουνιάδος μου και πρώτος εξάδελφος. Συμβαίνει λοιπόν να υπάρχει σε μένα προς τον Αγόρατο αυτόν εδώ το ίδιο μίσος που υπάρχει και σε σας, στον δημοκρατικό λαό. Γιατί αυτός έκανε τέτοιες πράξεις, για τις οποίες δικαιολογημένα τώρα δα μισείται από μένα και για τις οποίες δίκαια θα τιμωρηθεί από σας, αν θέλει ο θεός. Γιατί τον Διονυσόδωρο τον κουνιάδο μου και άλλους πολλούς, των οποίων τα ονόματα θα ακούσετε, που ήταν άντρες σπουδαίοι για το δημοκρατικό πολίτευμα, τους σκότωσε, καταδίδοντάς τους τον καιρό των Τριάκοντα. Κι αφού έκανε αυτά, έβλαψε πολύ εμένα προσωπικά και καθένα από τους συγγενείς μου και σ’ όλη την πόλη σε γενικές γραμμές προξένησε μεγάλες συμφορές, αφού τη στέρησε από τέτοιους άντρες, όπως εγώ νομίζω. Εγώ λοιπόν, κύριοι δικαστές, ότι είναι δίκαιο και όσιο και εγώ και εσείς να εκδικηθούμε όπως ο καθένας μπορεί. Και νομίζω ότι, αν κάνουμε αυτά και προς τους θεούς ευσεβείς θα είμαστε και οι άνθρωποι θα μας αντιμετωπίζουν καλύτερα. Πρέπει εσείς, άνδρες Αθηναίοι, από την αρχή να ακούσετε όλη την υπόθεση, για να γνωρίζετε με ποιον τρόπο καταλύθηκε η δημοκρατία και από ποιον, έπειτα με ποιον τρόπο οι άνδρες σκοτώθηκαν από τον Αγόρατο και τι παρήγγειλαν όταν επρόκειτο να πεθάνουν. Διότι αν όλα αυτά μάθετε με ακρίβεια, με μεγαλύτερη ευχαρίστηση και σύμφωνα με το θείο δίκαιο θα καταδικάσετε με την ψήφο σας τον Αγόρατο αυτόν εδώ.
