Κριτήριο διαμορφωτικής αξιολόγησης στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας Β ́ Γυμνασίου (ωριαίο)

Σαμαρίνα / Ν. Γρεβενών: Στα ψηλά της Ελλάδα. Ταξιδεύουμε εκεί όπου η Δυτική Μακεδονία συναντά την Ήπειρο, σε ένα από τα ωραιότερα και γνωστότερα Βλαχοχώρια της χώρας.
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΤΙΝΟΣ ΚΙΟΥΣΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΕΦΗ ΠΑΡΟΥΤΣΑ
πηγή: εφημ. Καθημερινή, 7/1/2012 http://trans.kathimerini.gr

Η Σαμαρίνα είναι από τα πιο γνωστά Βλαχοχώρια της χώρας και βρίσκεται κοντά στα σύνορα Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, στο νομό Γρεβενών. Λέγεται πως είναι το ψηλότερο χωριό, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και των Βαλκανίων. Δυστυχώς, δεν μπόρεσα να το επιβεβαιώσω. Όπως και να έχει, όταν ο τοπικισμός σταματήσει τις υπερβολές, θα βρεθεί η αλήθεια. Ας κρατήσουμε απλώς ότι η Σαμαρίνα είναι κτισμένη πολύ ψηλά και είναι όμορφο χωριό.

Την είχα επισκεφτεί για πρώτη φορά πριν από πάρα, μα πάρα πολλά χρόνια. Να φανταστείτε πως ήμουν νέος με μαλλιά και μοτοσικλέτα! Ήταν φθινόπωρο και θυμάμαι μια υπέροχη φύση, έναν άθλιο καρόδρομο κι ένα παραδοσιακό χωριό, που ερήμωνε μέσα σε δάση πεύκου και οξιάς. Θυμάμαι τις πέτρινες βρύσες, τα πολλά νερά και τις εκκλησίες. Θυμάμαι έντονα ακόμα το φαγητό στο καφενείο του χωριού. Ζυμωτό ψωμί, αυγά τηγανισμένα σε κατσικίσιο βούτυρο μαζί με κονσέρβα κορνμπίφ και υπέροχη φέτα. Καταλύματα δεν υπήρχαν και είχαμε ξαναπάρει τον άθλιο δρόμο για τα Γρεβενά.

Σήμερα, βεβαίως, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Ο δρόμος είναι άσφαλτος, τα παλιά οικήματα έχουν αναπαλαιωθεί, υπάρχουν ταβέρνες, εστιατόρια και ξενώνες, ακόμα και μπαράκια, ενώ οι άνθρωποι έχουν επιστρέψει πια στο χωριό και ασχολούνται με την υλοτομία, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό.

Όλη η περιοχή καλύπτεται σε μεγάλο ποσοστό από δάση με λευκή πεύκη, οξιές, μαύρη πεύκη, δρυς, έλατα, κρανιές κ.λπ. Η πανίδα περιλαμβάνει τις κλασικές αρκούδες και αγριογούρουνα, ζαρκάδια, αγριόγιδα, λύκους, αλεπούδες, κουνάβια, κάποια είδη αετών και γεράκια (κιρκινέζια και ποντικοβαρβακίνες).

1ο θέμα (Κατανόηση κειμένου / επικοινωνιακού πλαισίου, 6 μονάδες)

Αφού διαβάσετε προσεκτικά το κείμενο, να χαρακτηρίσετε κάθε μια από περιόδους λόγου ως Σωστή ή Λάθος.

Περίοδος λόγου	Σωστό	Λάθος
Ο δημοσιογράφος ισχυρίζεται ότι η Σαμαρίνα είναι το ψηλότερο χωριό των Βαλκανίων.
Όταν ο δημοσιογράφος επισκέφτηκε για πρώτη φορά το χωριό, πριν πολλά χρόνια, ο δρόμος ήταν πολύ κακός.
Ο δημοσιογράφος περιγράφει θετικά τις αλλαγές που έχουν γίνει στο χωριό.
Η πανίδα περιλαμβάνει δάση με λευκή πεύκη, οξιές, μαύρη πεύκη, δρυς, έλατα, κρανιές κ.λπ.
Ο δημοσιογράφος περιγράφει τη σημερινή εικόνα της Σαμαρίνας για να αποτρέψει τους ταξιδιώτες να την επισκεφτούν.
Το κείμενο ειναι ένα προσωπικό ημερολόγιο.

2ο θέμα (Δομή και γλώσσα του κειμένου, 4 μονάδες 2+2 )

Α. Να εντοπίσετε τη δομή της παραγράφου (θεματική πρόταση, σχόλια, κατακλείδα) και τον/τους τρόπο/ους ανάπτυξής της (με αιτιολόγηση, με παράδειγμα, με σύγκριση).

«Σήμερα, βεβαίως, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Ο δρόμος είναι άσφαλτος, τα παλιά οικήματα έχουν αναπαλαιωθεί, υπάρχουν ταβέρνες, εστιατόρια και ξενώνες, ακόμα και μπαράκια, ενώ οι άνθρωποι έχουν επιστρέψει πια στο χωριό και ασχολούνται με την υλοτομία, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό.»

Ή/και 

β. “Σήμερα, βεβαίως, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Ο δρόμος είναι άσφαλτος, τα παλιά οικήματα έχουν αναπαλαιωθεί, υπάρχουν ταβέρνες, εστιατόρια και ξενώνες, ακόμα και μπαράκια, ενώ οι άνθρωποι έχουν επιστρέψει πια στο χωριό και ασχολούνται με την υλοτομία, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό.” Να γράψετε σε μια στήλη όσες από τις υπογραμμισμένες λέξεις είναι σύνθετες.

3ο θέμα (Παραγωγή λόγου, 10 μονάδες)

Το κείμενο είναι ταξιδιωτική εντύπωση. Αξιοποιώντας τις εντυπώσεις του δημοσιογράφου να γράψετε ένα κείμενο που να θυμίζει τουριστικό οδηγό (100-120 λέξεις) για τη Σαμαρίνα και να προτρέπει τους/τις αναγνώστες/στριες να την επισκεφτούν. Ο τίτλος του “Οδηγού” σας είναι: “Πέντε λόγοι για να επισκεφτείτε τη Σαμαρίνα”. Τέλος, να μη ξεχάσετε να βάλετε μια λεζάντα στη συνοδευτική εικόνα. (μονάδες 10)

 

ΙΕΠ:Κριτήρια αξιολόγησης για Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία