Νεοελληνική Γλώσσα Β´ Γυμνασίου: Φιλία (Κριτήριο αξιολόγησης, Ενότητες 3-4)
Α. Κείμενο
Φιλία θα μπορούσαμε να ονομάσουμε τον ελεύθερο ψυχικό σύνδεσμο μεταξύ δύο ή περισσότερων ανθρώπων, που στηρίζεται στην αμοιβαία εκτίμηση, εμπιστοσύνη και κατανόηση. Κατά έναν άλλο ορισμό, φιλία είναι μια σχέση που βασίζεται στην αμοιβαία συμπάθεια, στην πνευματική συγγένεια και στα κοινά ενδιαφέροντα. Οι νεανικές φιλίες έχουν «εξομολογητικό» χαρακτήρα και είναι εξαιρετικά συναισθηματικές. Οι δεσμοί φιλίας των ενηλίκων είναι πιο διαφοροποιημένοι, γιατί στους ενήλικες ανοίγονται νέες μορφές κοινωνικής επαφής (αγάπης, δεσμοί οικογενειακοί και γονέων με παιδιά).
Βάση της πραγματικής φιλίας αποτελεί η ηθικότητα των ανθρώπων που συνδέονται μ’αυτή. Όπως λέει ο Αριστοτέλης, δεν μπορεί να υπάρξει ειλικρινής φιλία μεταξύ ανήθικων ανθρώπων. Το επιβεβαιώνει όμως και η καθημερινή πείρα με τα παραδείγματα των δήθεν φίλων που εύκολα ο ένας εκμεταλλεύεται, προδίδει, εξαπατά τον άλλον για προσωπικό του όφελος. Η ειλικρίνεια της φιλίας φανερώνεται πραγματικά στις δύσκολες στιγμές. Όταν κινδυνεύει η ζωή του φίλου, η ηθική υπόληψη, η περιουσία του· όταν κάποια έλλειψη χρημάτων τον έχει φέρει σε απόγνωση· όταν η θλίψη του σπαράζει την καρδιά· όταν η αρρώστια του τον έχει ρίξει στο κρεβάτι του πόνου. Τότε η φιλική αρωγή που έρχεται έγκαιρα, εκούσια και διακριτικά, ανακουφίζει τον φίλο. Επιβεβαιώνεται η άποψη του Ισοκράτη ότι «τους φίλους εν ταις ατυχίαις διαγιγνώσκομεν».
Άλλο γνώρισμα της φιλίας είναι η ανιδιοτέλεια, που πηγάζει από την ειλικρίνεια και την αρετή των φίλων. Η ανιδιοτέλεια στην πλήρη της μορφή προϋποθέτει απόλυτη κυριαρχία του προσώπου πάνω στο εγώ του, σε κάθε εγωϊστική του παρόρμηση ώστε να θυσιάζεται το προσωπικό συμφέρον για χάρη του φίλου. Εκδηλώνεται δε η ανιδιοτέλεια προς το φίλο είτε με την προσφορά υλικής ή ηθικής βοήθειας κάθε φορά που αυτός την έχει ανάγκη είτε με την ενεργό συμμετοχή και υποστήριξη της αρετής ή των συμφερόντων του φίλου που συμβαίνει να απουσιάζει, όταν εκείνα προσβάλλονται από τους άλλους.
Η σύναψη φιλίας αποτελεί βαθύτατη ψυχική ανάγκη. Ο άνθρωπος θέλει να εκμυστηριευθεί τις σκέψεις του σ’ένα πρόσωπο που τον καταλαβαίνει και τον συμμερίζεται, τα μυστικά του, τις χαρές και τις λύπες του, τους αγώνες και τις προοπτικές του, τα τυχόν λάθη και τις επιτυχίες του. Όσο δυνατός κι αν είναι, νιώθει αδυναμία να πορευτεί μόνος. Πολλές φορές αναρωτιέται αν τα σχέδια που έκανε και οι αποφάσεις που πήρε ήταν σωστά.
Σε μια αληθινή φιλία, βρίσκομαι μαζί με τον άλλο άνθρωπο για να μοιραστούμε την ίδια τη ζωή, τις χαρές και τις λύπες της. Ο καλός, ο αληθινός φίλος είναι συνοδοιπόρος μου, όχι μόνο στις εύκολες και ευχάριστες στιγμές, αλλά επίσης στις αναπόφευκτες περιόδους θλίψης και δυσκολίες. Οι καλοί φίλοι μπορούν να σε παρηγορήσουν στις δύσκολες στιγμές αλλά και να είναι δίπλα σου και στις ευχάριστες στιγμές. Σε μια γνήσια φιλία υπάρχει ο αμοιβαίος σεβασμός ώστε να εκφράζονται όλοι. Είναι, όμως, παράλληλα, ο καλός φίλος έτοιμος να σεβαστεί τις επιλογές μας έστω κι αν διαφωνεί χωρίς να φύγει από το πλευρό μας.
Ανακτήθηκε από palmosnews.gr (Διασκευή)
Β. Παρατηρήσεις
Α.1. Στο κείμενο που σας έχει δοθεί, να εντοπίσετε ποιες από τις ακόλουθες πληροφορίες είναι σωστές και να παρουσιάσετε τα στοιχεία από το κείμενο που τις επιβεβαιώνουν, συμπληρώνοντας τον ακόλουθο πίνακα:
|
Πληροφορία |
Σωστό / Λάθος |
Στοιχεία από το κείμενο |
|
Οι δεσμοί φιλίας μεταξύ των νέων δεν διαφοροποιούνται από αυτές των ενηλίκων. |
|
|
|
Η αληθινή φιλία συνάπτεται μεταξύ ηθικών ανθρώπων. |
|
|
|
Το άτομο δεν πρέπει να περιορίζει τον εγωισμό για χάρη των φίλων του. |
|
|
|
Ένας καλός φίλος μας συντροφεύει μονάχα στις εύκολες στιγμές. |
|
|
Α2. Ποιο νομίζετε ότι είναι το βασικό μήνυμα του κειμένου; Να το αποδώσετε με δικά σας λόγια.
Β1. Να εξηγήσετε αν τα παρακάτω υπογραμμισμένα ρήματα του κειμένου είναι μεταβατικά ή αμετάβατα : να ονομάσουμε, έρχεται, να σεβαστεί.
Β2. Να εντοπίσετε τα αντικείμενα στις παρακάτω προτάσεις:
- η αρρώστια του τον έχει ρίξει στο κρεβάτι του πόνου…
- για να μοιραστούμε την ίδια τη ζωή, τις χαρές και τις λύπες της…
- Οι καλοί φίλοι μπορούν να σε παρηγορήσουν…
Β3. Να εντοπίσετε τη φωνή και τη διάθεση των παρακάτω ρημάτων.
|
Ρήμα |
Φωνή |
Διάθεση |
|
απουσιάζει |
|
|
|
διαφωνεί |
|
|
|
ανοίγονται |
|
|
|
θυσιάζεται |
|
|
Β4. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη στο αντίθετο είδος:
Το επιβεβαιώνει όμως και η καθημερινή πείρα….
Γ. Οι συντάκτες του κειμένου υποστηρίζουν ότι: «Η σύναψη φιλίας αποτελεί βαθύτατη ψυχική ανάγκη». Με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι ωφελεί η φιλία τους ανθρώπους; Να καταγράψετε την άποψή σας σε ένα άρθρο που θα δημοσιευθεί στη σχολική ιστοσελίδα.
