Αδίδακτο κείμενο: ’Ισοκράτους Ἀρχίδαμος, 103-105 (Πανελλαδικές 2014)
’Ισοκράτους Ἀρχίδαμος, 103-105
Οἶμαι γὰρ ὑμᾶς οὐκ ἀγνοεῖν, ὅτι πολλαὶ πράξεις ἤδη τοιαῦται γεγόνασιν, ἃς ἐν ἀρχῇ μὲν ἅπαντες ὑπέλαβον εἶναι συμφοράς, καὶ τοῖς παθοῦσι συνηχθέσθησαν, ὕστερον δὲ τὰς αὐτὰς ταύτας ἔγνωσαν μεγίστων ἀγαθῶν αἰτίας γεγενημένας. Καὶ τί δεῖ τὰ πόρρω λέγειν; Ἀλλὰ καὶ νῦν τὰς πόλεις τάς γε πρωτευούσας, λέγω δὲ τὴν Ἀθηναίων καὶΘηβαίων, εὕροιμεν ἂν οὐκ ἐκ τῆς εἰρήνης μεγάλην ἐπίδοσιν λαβούσας, ἀλλ’ ἐξ ὧν ἐν τῷ πολέμῳπροδυστυχήσασαι πάλιν αὑτὰς ἀνέλαβον, ἐκ δὲ τούτων τὴν μὲν ἡγεμόνα τῶν Ἑλλήνων καταστᾶσαν, τὴν δ’ ἐν τῷ παρόντι τηλικαύτην γεγενημένην,ὅσην οὐδεὶς πώποτ’ ἔσεσθαι προσεδόκησεν· αἱ γὰρ ἐπιφάνειαι καὶλαμπρότητες οὐκ ἐκ τῆς ἡσυχίας ἀλλ’ ἐκ τῶν ἀγώνων γίγνεσθαι φιλοῦσιν.
συνάχθομαι: συμπονώ, συμπάσχω
Μετάφραση: Γιατί νομίζω ότι εσείς γνωρίζετε καλά ότι έχουν ήδη συμβεί πολλά τέτοια περιστατικά, τα οποία στην αρχή όλοι τα εξέλαβαν ως συμφορές, και λυπόντουσαν μαζί με αυτούς που τους συνέβησαν, ύστερα όμως αντιλήφθηκαν πως αυτά τα ίδια είχαν γίνει αιτία για τα μεγαλύτερα οφέλη. Και γιατί πρέπει να μιλήσω για τα μακρινά; Αλλά και τώρα οι σημαντικότερες πόλεις, αναφέρομαι στην πόλη των Αθηναίων και των Θηβαίων, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι προόδευσαν όχι εξαιτίας της ειρήνης, αλλά εξαιτίας των ατυχιών κατά τον πόλεμο τις οποίες εκμεταλλεύτηκαν και χάρη στις οποίες κατόρθωσαν να επανορθωθούν. Από αυτές, μάλιστα, η μία έγινε ηγεμόνας των υπόλοιπων Ελλήνων, ενώ η άλλη έχει γίνει τόσο μεγάλη σήμερα, όσο κανείς ποτέ δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι θα γίνει. Γιατί οι διακρίσεις και οι δόξες συνήθως δεν αποκτώνται με την ησυχία, αλλά με τους αγώνες.
- Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις:
ὑμᾶς: την αιτιατική ενικού αριθμού στο γ΄ πρόσωπο
= ἕ
πόρρω: τον υπερθετικό βαθμό
= πορρωτάτω
ἀγαθῶν: το επίρρημα στον θετικό βαθμό
= εὖ
αὑτὰς: τη γενική πληθυντικού αριθμού στο β΄ πρόσωπο στο ίδιο γένος
= ὑμῶν αὑτῶν
ἡγεμόνα: τη δοτική πληθυντικού αριθμού
= ἡγεμόσι(ν)
οἶμαι: το γ΄ ενικό πρόσωπο του παρατατικού
= ᾤετο
ὑπέλαβον: το απαρέμφατο του παρακειμένου στην παθητική φωνή
= ὑπειλῆφθαι
τοῖς παθοῦσι: τον ίδιο τύπο στον μέλλοντα
= τοῖς πεισομένοις
ἔγνωσαν: το γ΄ ενικό πρόσωπο της ευκτικής στον ίδιο χρόνο
= γνοίη
καταστᾶσαν: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής στον ίδιο χρόνο και στην ίδια φωνή.
= κατάστηθι
- Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: ὑμᾶς, συμφοράς, τοῖς παθοῦσι, τί, λαβούσας, ἡγεμόνα.
ὑμᾶς: Υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου ἀγνοεῖν σε αιτιατική πτώση καθώς έχουμε ετεροπροσωπία εφόσον υποκείμενο του ρήματος είναι το ἐγώ
συμφοράς: Κατηγορούμενο στο υποκείμενο του απαρεμφάτου εἶναι (ἃς)
τοῖς παθοῦσι: Επιθετική μετοχή (με υποκείμενο το άρθρο της) ως αντικείμενο στο ρήμα συνηχθέσθησαν
τί: Απρόθετη αιτιατική της αιτίας στο δεῖ
λαβούσας: Κατηγορηματική μετοχή στο αντικείμενο (πόλεις) μέσω του ρήματος εὕροιμεν ἂν
ἡγεμόνα: Κατηγορούμενο στο «τὴν μὲν» μέσω της μετοχής καταστᾶσαν
- «αἱ γὰρ ἐπιφάνειαι καὶ λαμπρότητες οὐκ ἐκ τῆς ἡσυχίας ἀλλ’ ἐκ τῶν ἀγώνων γίγνεσθαι φιλοῦσιν»: Να μεταφέρετε την παραπάνω πρόταση στον πλάγιο λόγο, και με τους δύο τρόπους, με εξάρτηση από τη φράση: «Ὁ ῥήτωρ εἶπεν».
Πλάγιος λόγος:
– Ὁ ῥήτωρ εἶπεν ὅτι αἱ γὰρ ἐπιφάνειαι καὶ λαμπρότητες οὐκ ἐκ τῆς ἡσυχίας ἀλλ’ ἐκ τῶν ἀγώνων γίγνεσθαι φιλοῖεν.
– Ὁ ῥήτωρ εἶπεν τας γὰρ ἐπιφανείας καὶ λαμπρότητας οὐκ ἐκ τῆς ἡσυχίας ἀλλ’ ἐκ τῶν ἀγώνων γίγνεσθαι φιλεῖν.