Νεοελληνική Γλώσσα Β´ Γυμνασίου: Επαναληπτικές ασκήσεις (Ενότητες 1, 2, 3, 4 & 5)
ΕΝΟΤΗΤΑ 1 |
ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ |
|
ΜΟΡΦΕΣ |
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ |
Ουσιαστικό |
Ο γιατρός εξετάζει τον ασθενή. |
Αντωνυμία |
Αυτός ακούει μουσική. |
Επίθετο με άρθρο |
Οι νέοι είναι τολμηροί. |
Μετοχή με άρθρο |
Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται. |
Πρόταση με άρθρο |
Το ότι δε μου μίλησε, με ενόχλησε. |
Πρόταση χωρίς άρθρο |
Απαγορεύεται να έχετε ανοικτά τα κινητά σας στο θέατρο. |
Υπογράμμισε το υποκείμενο σε κάθε πρόταση και προσδιόρισε τη μορφή του.
- Η δασκάλα εξήγησε το μάθημα με σαφήνεια.
- Αυτός φέρθηκε πολύ γενναία.
- Όποιος διαβάζει πολύ, προοδεύει.
- Η ήσυχη κοιμόταν χωρίς να ξυπνάει.
- Το να μιλάς ευγενικά δείχνει καλή ανατροφή.
- Πολλοί διαμαρτυρήθηκαν έντονα στην αρχή.
- Κάποιος χτύπησε την πόρτα δυνατά.
- Μακριά ακούστηκε ένας περίεργος θόρυβος.
- Το παιχνίδι χάλασε.
- Οι φίλοι μου ήρθαν χτες βράδυ.
- Αυτό δεν ισχύει πια.
- Εκείνη μαγείρεψε το καλύτερο φαγητό.
- Απαγορεύεται να καπνίζετε!
- Η πεινασμένη δεν μιλούσε καθόλου.
- Το να βλέπεις ταινίες αργά το βράδυ δεν είναι καλή ιδέα.
Ορισμένες λέξεις που δε στέκονται μόνες τους στο λόγο, αλλά χρησιμοποιούνται για την παραγωγή λέξεων, ονομάζονται αχώριστα μόρια. |
Να βρείτε τα αχώριστα μόρια των παρακάτω λέξεων:
Λέξεις |
Λόγια μόρια |
Λαϊκά μόρια |
αμφίβιος |
|
|
ανακατεύω |
|
|
διάβαση |
|
|
ξεσηκώνομαι |
|
|
δυσκολία |
|
|
ευτυχία |
|
|
εξαγωγή |
|
|
αναστενάζω |
|
|
εμπιστοσύνη |
|
|
ανάποδος |
|
|
επανάληψη |
|
|
περιβάλλω |
|
|
ξεχνώ |
|
|
υποψήφιος |
|
|
ξεφουσκώνω |
|
|
δυσνόητος |
|
|
ημιόροφος |
|
|
εισβολή |
|
|
εκβολή |
|
|
αναιμία |
|
|
αρχιλοχίας |
|
|
Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου: παραδείγματα, αιτιολόγηση, ορισμός, σύγκριση-αντίθεση, διαίρεση, συνδυασμός μεθόδων |
- Παραδείγματα: Με τη χρήση παραδειγμάτων μπορούμε να τεκμηριώσουμε τη θεματική πρόταση μιας παραγράφου. Τα παραδείγματα μπορούν να προέρχονται από την καθημερινή ζωή, την προσωπική εμπειρία, το χώρο των τεχνών ή των επιστημών, την Ιστορία κτλ. Τα παραδείγματα δίνονται πολλές φορές με ασύνδετο σχήμα ή με λέξεις – φράσεις δηλωτικές της χρήσης τους (π.χ., λόγου χάρη, για παράδειγμα, παραδείγματος χάρη, ενδεικτικά, χαρακτηριστικό παράδειγμα κ.α.).
- Αιτιολόγηση: Στη θεματική περίοδο ο συγγραφέας διατυπώνει μια άποψη με τέτοιον τρόπο, ώστε ο αναγνώστης να ρωτήσει αβίαστα «γιατί».
Λέξεις κλειδιά: διότι, γιατί, επειδή, γι᾽ αυτό, αφού, εφόσον, καθόσον, επειδή.
- Σύγκριση-αντίθεση: Η σύγκριση αφορά την αναζήτηση ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ δύο εννοιών, ενώ η αντίθεση την αναζήτηση των διαφορών τους.
Λέξεις κλειδιά: μα, αλλά, παρά, όμως, ωστόσο, μόνο, εντούτοις, μάλιστα, μολαταύτα, αντίθετα, έπειτα (με αντιθετική), εξάλλου, παρόμοια, συγκριτικά κ.α.
- Διαίρεση: Μια παράγραφος μπορεί να αναπτύσσει τη διαίρεση μιας έννοιας στα είδη που τη συναποτελούν.
Λέξεις κλειδιά: διακρίνεται, χωρίζεται, αφενός, αφετέρου, πρώτον, δεύτερον, διαιρείται κ.α.
- Ορισμός: Ονομάζεται ο καθορισμός και η παρουσίαση των κύριων γνωρισμάτων μιας έννοιας.
Λέξεις κλειδιά: είναι, ονομάζεται, λέγεται, αποκαλείται, αποτελεί, ορίζεται, καθορίζεται, προσδιορίζεται, εννοούμε ότι κλπ.
Να αναγνωρίσετε τον τρόπο ανάπτυξης των παρακάτω παραγράφων.
Η φιλία είναι μια σταθερή και ανιδιοτελής σχέση που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και την εμπιστοσύνη. Δεν αποσκοπεί σε συμφέροντα ούτε εξαρτάται από εξωτερικούς παράγοντες. Πρόκειται για έναν δεσμό που χτίζεται με τον χρόνο και απαιτεί ειλικρίνεια, κατανόηση και αλληλοστήριξη. Όταν υπάρχει πραγματική φιλία, οι διαφορές ξεπερνιούνται και οι δυσκολίες αντιμετωπίζονται από κοινού.
Όταν κάποιος εργάζεται σκληρά και μεθοδικά, έχει περισσότερες πιθανότητες να πετύχει τους στόχους του. Η συνεχής προσπάθεια οδηγεί στη βελτίωση των δεξιοτήτων και την αύξηση της απόδοσης. Αντίθετα, η έλλειψη προσπάθειας οδηγεί συχνά σε στασιμότητα ή αποτυχία. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί επιτυχημένοι άνθρωποι αποδίδουν την πρόοδό τους όχι τόσο στο ταλέντο, όσο στην επιμονή και την εργατικότητα.
Υπάρχουν δύο βασικά είδη επικοινωνίας: η λεκτική και η μη λεκτική. Η πρώτη περιλαμβάνει τις λέξεις και τον λόγο, προφορικό ή γραπτό, και χρησιμοποιείται καθημερινά στην ανθρώπινη επαφή. Η δεύτερη, η μη λεκτική, περιλαμβάνει κινήσεις, εκφράσεις του προσώπου, τον τόνο της φωνής και τη στάση του σώματος. Και οι δύο μορφές είναι απαραίτητες, αφού η επικοινωνία δεν περιορίζεται μόνο σε αυτό που λέμε, αλλά και στο πώς το λέμε.
Σε δύσκολες στιγμές, οι αληθινοί φίλοι φαίνονται. Για παράδειγμα, όταν κάποιος περνάει μια οικογενειακή κρίση, οι πραγματικοί φίλοι στέκονται δίπλα του με αγάπη και κατανόηση, τον στηρίζουν συναισθηματικά και προσπαθούν να τον ενθαρρύνουν. Σε αντίθεση, οι επιφανειακές φιλίες συχνά χάνονται όταν τα πράγματα δυσκολέψουν, δείχνοντας πως δεν είχαν βάθος. Έτσι, τα παραδείγματα αποκαλύπτουν ποιοι είναι οι φίλοι που αξίζουν.
Η τεχνολογία προσφέρει λύσεις σε πολλούς τομείς, όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η ψυχαγωγία. Επιτρέπει τη διάγνωση σοβαρών ασθενειών, δίνει τη δυνατότητα της τηλεκπαίδευσης και παρέχει απεριόριστες επιλογές ψυχαγωγίας. Ωστόσο, η υπερβολική χρήση της μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική αποξένωση, μειωμένη ανθρώπινη επαφή και ψυχολογική εξάρτηση. Επομένως, ενώ αποτελεί εργαλείο προόδου, απαιτείται μέτρο και κριτική χρήση.
ΕΝΟΤΗΤΑ 2 |
Οι μορφές που παίρνει το ρήμα για να φανερώσει πώς παρουσιάζεται το νόημα του από εκείνον που μιλάει λέγονταιεγκλίσεις. Οι εγκλίσεις είναι τρεις: η οριστική, η υποτακτική και η προστακτική.
- Η οριστική συνήθως φανερώνει το πραγματικό, αλλά μερικές φορές μπορεί και να δηλώσει το δυνατό, το πιθανό, ευχή και παράκληση.
- Η υποτακτική φανερώνει το ενδεχόμενο, το επιθυμητό, αλλά και προτροπή, παραχώρηση, ευχή, το δυνατό, απορία, το πιθανό, προσταγή.
- Η προστακτική φανερώνει συνήθως προσταγή, προτροπή, απαγόρευση, αλλά μπορεί και να δηλώνει και παράκληση, ευχή, έντονη περιέργεια.
Να αναγνωρίσετε την έγκλιση των ρημάτων
- Αν τελειώσεις νωρίς, θα πάμε μαζί στον κινηματογράφο.
- Διάβασε καλά πριν από το διαγώνισμα.
- Οι μαθητές έγραψαν το διαγώνισμα χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία.
- Είναι πιθανό να φύγει αύριο για το νησί.
- Μην μιλάς δυνατά στην τάξη!
- Όταν τελειώνουμε την εργασία μας, νιώθουμε ικανοποίηση.
- Να φέρεις μαζί σου τη φωτογραφική μηχανή.
- Αγαπάμε πολύ το χωριό μας.
- Αν διαβάζουν κάθε μέρα, θα προοδεύσουν.
- Κλείσε το παράθυρο γιατί κάνει κρύο.
- Μακάρι να έρθεις στο πάρτι το Σάββατο!
- Περπατούσαν για ώρες στην παραλία.
- Να μην ξεχνάτε τους καλούς σας τρόπους.
- Ο Νίκος διάβασε το βιβλίο μέσα σε δύο μέρες.
- Γράψτε την άσκηση στο τετράδιό σας.
Να βρείτε τις εγκλίσεις των ρημάτων και τη σημασία τους
- Μακάρι να κερδίσεις το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό.
- Αν διαβάσεις περισσότερο, θα γράψεις καλύτερα στις εξετάσεις.
- Να προσέχεις όταν διασχίζεις το δρόμο.
- Πλύνε τα φρούτα πριν τα φας.
- Μη μιλάτε την ώρα του μαθήματος.
- Γράψε ένα γράμμα στη γιαγιά σου.
- Ήρθες ακριβώς την ώρα που σε χρειαζόμασταν.
- Ίσως πάει στο συνέδριο αν βρει εισιτήρια.
- Δώστε μου ένα λεπτό να σας εξηγήσω τι συνέβη.
- Ο Κώστας διαβάζει κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί.
- Ας περάσει πρώτος ο κύριος που περιμένει ώρα.
- Μακάρι να ήσουν εδώ μαζί μας στις διακοπές.
- Πείτε μου τι σκέφτεστε για την πρόταση αυτή.
- Αν ήμουν εγώ στη θέση σου, θα έλεγα την αλήθεια.
- Εύχομαι να πάτε καλά στο καινούριο σας ξεκίνημα.
Σχηματίστε τρεις στήλες. Στην πρώτη γράψτε τα ρήματα που γράφονται με έντονους χαρακτήρες, στη δεύτερη επισημάνετε το χρόνο τους και στην τρίτη τη χρονική βαθμίδα τους (παρόν, παρελθόν, μέλλον).
- Αύριο θα φύγουμε για το χωριό.
- Η Μαρία διάβαζε όλο το απόγευμα.
- Εγώ είχα γράψει μια επιστολή.
- Ο παππούς διηγήθηκε μια παλιά ιστορία.
- Οι μαθητές θα παρουσιάσουν τα έργα τους αύριο.
- Ο Γιάννης έτρεξε στον αγώνα δρόμου.
- Εμείς τρώμε μαζί κάθε Κυριακή.
- Το καλοκαίρι θα ταξιδέψουμε στην Ιταλία.
- Η δασκάλα εξήγησε την άσκηση με σαφήνεια.
- Κάθε μέρα σηκώνεται στις 7 το πρωί.
- Το παιδί έπαιζε στην αυλή.
- Η Ελένη θα μαγειρέψει το δείπνο απόψε.
- Εσείς λέτε πάντα την αλήθεια.
- Ο Νίκος τραγουδούσε πολύ όμορφα.
- Η ομάδα θα κερδίσει το πρωτάθλημα.
ΡΗΜΑΤΑ |
ΧΡΟΝΟΣ |
ΧΡΟΝΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Να κατατάξετε τα παρακάτω ρήματα στον πίνακα: γράφω, είχα γυρίσει, έτρεξα, θα φωνάζω, θα είχε επιστρέψει, έχω χαρίσει, χάριζα, είχα φάει, υποχώρησε, θα χαρίσω, θα χαρίζω, μίλησαν, μιλούσαν, είχαν μιλήσει.
Οι χρόνοι |
Παροντικοί |
Παρελθοντικοί |
Μελλοντικοί |
Μη συνοπτικοί |
|
|
|
Συνοπτικοί |
|
|
|
Συντελεσμένοι |
|
|
|
Τις λέξεις που ακολουθούν να τις εντάξετε στις τέσσερις κατηγορίες των συνθέτων: σκληρόκαρδος, πρασινοκίτρινος, γλυκόλογος, πρασινομάτης, ασπροδόντης, φτεροπόδαρος, βορειοδυτικός, σπανακόπιτα, σιγοψήνω, καντηλανάφτης, ξινόγαλο, κατάλευκος, μπαινοβγαίνω, καστανομάλλης, κρεοπώλης.
ENOTHTA 3 |
ΣΥΖΥΓΙΕΣ ΡΗΜΑΤΩΝ |
Όσα ρήματα κλίνονται κατά τον ίδιο τρόπο αποτελούν μια συζυγία. Οι συζυγίες είναι δύο:
- Στην πρώτη συζυγία ανήκουν τα ρήματα που τονίζονται στο α΄ πρόσωπο της οριστικής του ενεργητικού ενεστώτα στην παραλήγουσα (κατάληξη -ω) και του παθητικού ενεστώτα στην προπαραλήγουσα (κατάληξη -ομαι).
- Στη δεύτερη συζυγία ανήκουν τα ρήματα που τονίζονται στο α΄ πρόσωπο της οριστικής του ενεργητικού ενεστώτα στη λήγουσα (κατάληξη -ώ) και του παθητικού ενεστώτα στην παραλήγουσα (καταλήξεις -ιέμαι ή -ούμαι, -άμαι).
- Τα ρήματα της δεύτερης συζυγίας διαιρούνται σε δύο τάξεις:
Α΄ ΤΑΞΗ |
Β΄ ΤΑΞΗ |
|
• Ενεργητική φωνή |
-ώ, -άς, -ά |
-ώ, -είς, -εί |
• Παθητική φωνή |
-ιέμαι, -ιέσαι, -ιέται |
-ούμαι -είσαι -είται ή -άμαι, -άσαι, -άται |
ΦΩΝΕΣ ΡΗΜΑΤΟΣ |
- Τα ρήματα κλίνονται σύμφωνα με τη φωνή στην οποία ανήκουν.
- Πολλά ρήματα συναντώνται και στην ενεργητική και στην παθητική φωνή. Άλλα έχουν μόνο ενεργητική φωνή και άλλα μόνο παθητική. Αυτά που έχουν μόνο παθητική φωνή λέγονται αποθετικά.
- Η ενεργητική και η παθητική φωνή δεν ταυτίζονται πάντα με τη σημασία των ρημάτων. π.χ. σκέφτομαι: παθητική φωνή, ενεργητική σημασία
Ρήμα |
Α´ Συζυγία |
Β´ Συζυγία |
|
|
|
Α´ τάξη |
Β´ τάξη |
μισώ |
|
|
|
τρέχω |
|
|
|
περιγράφω |
|
|
|
τρίβω |
|
|
|
θυμάμαι |
|
|
|
ζητώ |
|
|
|
διαφωνώ |
|
|
|
φοβάμαι |
|
|
|
βαριέμαι |
|
|
|
κοιτάζω |
|
|
|
ρεμβάζω |
|
|
|
ενοχλώ |
|
|
|
πτοούμαι |
|
|
|
αναφέρω |
|
|
|
φιλώ |
|
|
|
γελώ |
|
|
|
πλένω |
|
|
|
ρουφώ |
|
|
|
χαλιέμαι |
|
|
|
τυραννώ |
|
|
|
ποτίζω |
|
|
|
συναντώ |
|
|
|
τραβώ |
|
|
|
φωτίζω |
|
|
|
ΤΟ Α ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ |
Ασκήσεις
- Κατατάξτε τις παρακάτω λέξεις ανάλογα με το α´ συνθετικό τους: νεροχύτης, γλυκόπικρος, ανθρωποφάγος, δεκάλογος, εξάγωνο, απόσυρση, μπαινοβγαίνω, ξαναφεύγω, αυτόφωτος, μεταδίδω, αγριάνθρωπος, δυόροφος.
- επίθετο:
- ουσιαστικό:
- αντωνυμία:
- επίρρημα:
- πρόθεση:
- ρήμα:
- αριθμητικό:
- Σχηματίστε σύνθετες λέξεις με β ́ συνθετικό -φιλος και -φιλία, π.χ. ειρηνόφιλος, ζωοφιλία.
ΕΝΟΤΗΤΑ 4 |
Η διάθεση αναφέρεται στη σημασία του ρήματος και στη σχέση που έχει με το υποκείμενό του και διακρίνεται σε ενεργητική, παθητική, μέση και ουδέτερη.
Τα ρήματα, ως προς τη διάθεσή τους, είναι:
- ενεργητικά, όταν το υποκείμενο ενεργεί
- παθητικά, όταν το υποκείμενο δέχεται ενέργεια ή παθαίνει κάτι από άλλον
- μέσα, όταν το υποκείμενο ενεργεί και η ενέργεια γυρίζει στο ίδιο
- ουδέτερα, όταν το υποκείμενο ούτε ενεργεί ούτε παθαίνει κάτι, αλλά απλώς βρίσκεται σε μια κατάσταση
Διάβασε προσεκτικά τις παρακάτω προτάσεις και προσδιόρισε τη διάθεση του υπογραμμισμένου ρήματος (ενεργητική, παθητική, μέση ή ουδέτερη).
- Ο Γιάννης έγραψε την έκθεση με προσοχή.
- Η έκθεση γράφτηκε από τον μαθητή.
- Η Μαρία ντύνεται κάθε πρωί χωρίς βοήθεια.
- Ο Πέτρος χάρηκε πολύ με το δώρο.
- Οι εργάτες έχτισαν το καινούριο σχολείο.
- Η πολυκατοικία χτίστηκε πέρυσι.
- Η μικρή πλένεται μόνη της.
- Τα ρούχα πλένονται στο πλυντήριο.
- Η Ελένη κουράστηκε μετά τη δουλειά.
- Ο παίκτης τραυματίστηκε στον αγώνα.
- Η δασκάλα δίδαξε το μάθημα.
- Το μάθημα διδάχθηκε εύκολα.
- Ο Αντώνης ξυρίστηκε το πρωί.
- Οι μαθητές διαβάζουν για τις εξετάσεις.
- Το κείμενο διαβάζεται εύκολα.
- Η Μαρίνα παντρεύτηκε τον Νίκο.
- Ο ηθοποιός θαυμάστηκε από το κοινό.
- Η Ελένη ονομάστηκε αρχηγός.
- Ο Νίκος κρύφτηκε πίσω από την πόρτα.
- Η πόρτα ανοίχτηκε με δυσκολία.
Διάβασε προσεκτικά τις παρακάτω προτάσεις και: α) χαρακτήρισε τα ρήματα(μεταβατικά/αμετάβατα, μονόπτωτα/δίπτωτα) β) προσδιόρισε το αντικείμενο στα δίπτωτα ρήματα (άμεσο ή έμμεσο).
- Ο πατέρας έγραψε ένα γράμμα στον γιο του.
- Η Μαρία κοιμάται νωρίς κάθε βράδυ.
- Ο δάσκαλος εξήγησε τον κανόνα στους μαθητές.
- Η Ελένη μαγειρεύει κάθε μέρα.
- Ο σκύλος τρέχει στο πάρκο.
- Ο Νίκος χάρισε ένα βιβλίο στη φίλη του.
- Ο καθηγητής δίδαξε το μάθημα στους φοιτητές.
- Το παιδί φώναξε δυνατά.
- Η Άννα διάβασε το βιβλίο.
- Ο παππούς έλεγε παραμύθια στα εγγόνια του.
- Ο Πέτρος καθαρίζει το δωμάτιό του.
- Το μωρό γελάει με τη μητέρα του.
- Ο γιατρός έδωσε φάρμακα στον ασθενή.
- Η δασκάλα ζωγράφισε έναν ήλιο στον πίνακα.
- Ο Γιώργος αγόρασε ένα παιχνίδι στο παιδί του.
- Η Σοφία τραγουδάει όμορφα.
- Ο αδερφός μου έφερε δώρα στους γονείς μας.
- Ο Κώστας άνοιξε την πόρτα.
- Η μαμά σιδέρωσε τα ρούχα.
- Το παιδί έριξε την μπάλα στον φίλο του.
Ενότητα 5 |
- Οι βαθμοί των επιθέτων είναι τρεις: θετικός, συγκριτικός, υπερθετικός. Από αυτούς, ο συγκριτικός και ο υπερθετικός λέγονται παραθετικά των επιθέτων και σχηματίζονται μονολεκτικά ή περιφραστικά.
α. Επίθετο θετικού βαθμού: Φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει κάποιο γνώρισμα:
Το χρώμα είναι σημαντικό για τα παιδιά.
β. Επίθετο συγκριτικού βαθμού: Φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει κάποιο γνώρισμα σε μεγαλύτερο βαθμό από ένα άλλο:
Το χρώμα είναι πιο σημαντικό (ή σημαντικότερο) για τα παιδιά παρά για τους μεγάλους.
γ. Επίθετο υπερθετικού βαθμού:
- σχετικό υπερθετικό: Φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει κάποιο γνώρισμα σε μεγαλύτερο βαθμό από όλα τα όμοιά του:
Το χρώμα είναι το πιο σημαντικό στοιχείο σε μια ζωγραφιά.
- απόλυτο υπερθετικό: Φανερώνει ότι ένα ουσιαστικό έχει κάποιο γνώρισμα σε πολύ μεγάλο βαθμό, χωρίς να γίνεται σύγκριση με άλλα ουσιαστικά:
Το χρώμα είναι πολύ σημαντικό (ή σημαντικότατο).
■Παραθετικά μετοχών: Όσες μετοχές σχηματίζουν παραθετικά, τα σχηματίζουν περιφραστικά: θυμωμένος, πιο θυμωμένος, πολύ θυμωμένος.
■ Επίθετα χωρίς παραθετικά: Δε σχηματίζουν παραθετικά τα επίθετα που σημαίνουν: ύλη (ξύλινος), καταγωγή ή συγγένεια (πατρικός), τόπο (ορεινός), χρόνο (καθημερινός), κατάσταση που δεν αλλάζει
(αντρικός), κάποια σύνθετα με πρώτο συνθετικό α- (άγνωστος).
- Όπως τα επίθετα, έτσι και τα επιρρήματα έχουν τρεις βαθμούς.
- Όσα επιρρήματα προέρχονται από επίθετα σχηματίζουν περιφραστικά και μονολεκτικά παραθετικά από τον πληθυντικό του ουδετέρου: π.χ. ωραίος → ωραία – ωραιότερα /πιο ωραία – ωραιότατα/πολύ ωραία
ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΩΝ
Θετικός έντονος |
Συγκριτικός εντονότερος / πιο έντονος |
Υπερθετικός εντονότατος / πολύ έντονος ο εντονότερος / ο πιο έντονος |
ταχύς |
ταχύτερος / πιο ταχύς |
ταχύτατος / πολύ ταχύς ο ταχύτερος / ο πιο ταχύς |
επιμελής |
επιμελέστερος / πιο επιμελής |
επιμελέστατος/πολύ επιμελής ο επιμελέστερος/ο πιο επιμελής |
Να γράψετε τους άλλους βαθμούς των επιθέτων:
Θετικός |
Συγκριτικός |
Υπερθετικός |
έντονος |
|
|
|
ταχύτερος |
|
|
|
|
σημαντικός |
|
|
|
πιο ωραίος |
|
|
|
|
καλός |
|
|
|
νεότερος |
|
|
|
ευγενικότατος |
δυνατός |
|
|
θυμωμένος |
|
|
λυπημένος |
|
|
Σύγκριση |
α΄ όρος σύγκρισης + συγκριτικό + β΄ όρος σύγκρισης
Ο α΄ όρος σύγκρισης μπορεί να είναι ουσιαστικό, αντωνυμία, επίθετο, ρήμα, πρόταση κ.ά.
Ο β΄ όρος εκφέρεται:
α. με από + αιτιατική, π.χ. από τους ευρισκόμενους σε ώριμες ηλικίες.
β. με τα συγκριτικά επίθετα μεγαλύτερος, μικρότερος, ανώτερος, κατώτερος, καλύτερος, με τον αδύνατο τύπο της γενικήςτης προσωπικής αντωνυμίας, π.χ. είναι μικρότερος σου.
γ. με παρά + ομοιότροπα με τον α΄ όρο, π.χ. Περισσότερο σκέφτομαι με κείμενα παρά με εικόνες.
δ. βραχυλογικά, δηλαδή παραμένει μόνο ο προσδιορισμός του, όταν είναι ίδιος με τον πρώτο, π.χ. Αυτό είναι μικρότερο από το μέσο συνολικό (ενν. ποσοστό ανεργίας).
Παραλείπεται όταν εννοείται εύκολα, π.χ. Τα νεαρότερα άτομα είναι περισσότερο εξοικειωμένα με τις νέες τεχνολογίες(ενν. από τους μεγαλύτερους σε ηλικία).
Το συγκριτικό είναι επίθετο ή επίρρημα συγκριτικού βαθμού.
Να εντοπίσεις σε κάθε πρόταση τον α΄ όρο της σύγκρισης, το συγκριτικό (επίθετο ή επίρρημα) και τον β΄ όρο της σύγκρισης.
- Η μουσική αυτή είναι πιο δυνατή από την προηγούμενη.
- Ο αδερφός μου είναι καλύτερός μου στα μαθηματικά.
- Περισσότερο μαθαίνω με παιχνίδι παρά με διαλέξεις.
- Το σημερινό άρθρο είναι συντομότερο από το χθεσινό.
- Αυτός ο πίνακας είναι πιο εντυπωσιακός.
- Οι λύσεις που προτείναμε είναι πρακτικότερες από όσες ακούστηκαν.
- Είναι νεότερος της κατά δύο χρόνια.
- Η καταιγίδα αυτή ήταν χειρότερη από κάθε άλλη.
- Αυτή η άσκηση είναι δυσκολότερη από την προηγούμενη.
- Το παιδί τρέχει γρηγορότερα από τον σκύλο.
- Η απάντησή σου ήταν ευγενικότερη της δικής μου.
- Δουλεύει πιο αποδοτικά.
- Αυτό το έργο ήταν σημαντικότερο όλων.
- Εκφράζεται περισσότερο γραπτά παρά προφορικά.
- Ο Στέλιος είναι πιο ευχάριστος στην παρέα (ενν. από τον Νίκο).
Για κάθε σύνθετη λέξη, να εντοπίσεις τι μέρος του λόγου είναι η ίδια η λέξη και τι μέρος του λόγου είναι το β΄ συνθετικό της.
Σύνθετη λέξη |
Σύνθετη λέξη |
Β΄ συνθετικό |
εικονολήπτης |
|
|
αλληλογραφία |
|
|
υπερκαλύπτω |
|
|
κατοικήσιμος |
|
|
ανύπαρκτος |
|
|
διαφεντεύω |
|
|
ανασχηματισμός |
|
|
συμπάσχω |
|
|
αποθεωτικός |
|
|
πρόβλεψη |
|
|
ανατινάζω |
|
|
Ακολουθείστε μας και στο Tik Tok