Μόνιμες Στήλες

Με το κείμενο αυτό οι “Λωτοφάγοι” εισάγουν μια σειρά αναρτήσεων, η οποία ελπίζουμε ότι θα φανεί χρήσιμη στους φίλους του αρχαίου θεάτρου, στους φοιτητές μας, αλλά και στους συναδέλφους που διδάσκουν αρχαία ελληνική κωμωδία και τραγωδία στη Μέση ή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Πρόκειται για τέσσερις καταλόγους, στους οποίους συγκεντρώνονται οι σύνδεσμοι προς τους ιστοτόπους εκείνους του… Διαδικτυακού Σωλήνα (του περίφημου YouTube!) αλλά και του αρχείου της Εθνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης, στους οποίους αναρτώνταιβιντεοσκοπημένες παραστάσεις αρχαίων τραγωδιών και κωμωδιών σε ολοκληρωμένη μορφή. Αρχή κάνουμε σήμερα με τον Αριστοφάνη. Ο Αισχύλος θα ακολουθήσει αύριο και έπονται Σοφοκλής και Ευριπίδης. Στον κατάλογο συμπεριλαμβάνεται μία τουλάχιστον παράσταση όλων σχεδόν των σωζόμενων κωμωδιών του, με εξαίρεση τους Ιππείς και τους Σφήκες, που δεν βρέθηκαν.

Αυτός ο κόσμος που αλλάζει…. πώς μας μοιάζει… πώς μας μοιάζει;! Προφητικό το όνομα, που επέλεξα για τη στήλη μου, σε αυτό το διαδικτυακό μου σπίτι, ένα χρόνο πριν. Τότε, που πήρα την απόφαση, να αλλάξω διαδικτυακή στέγη, για να βουτήξω σε καλύτερα – για τα δικά μου μάτια – νερά, όπως είναι αυτά του Φιλολογικού Ιστοτόπου. ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΡΕΙ (=ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΑΛΛΑΖΟΥΝ) πράγματι, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι αυτά που αξίζουν, δεν παραμένουν αμετάβλητα.

Αγαπημένη η πρωταγωνίστρια του σημερινού μου άρθρου, σε βαθμό που απασχολεί τη σκέψη μου, έστω και στιγμιαία, σχεδόν καθημερινά. Βλέπετε, ο λόγος τιμής είναι ιερός, πόσο μάλλον όταν έχει αναρτηθεί δημόσια πριν ένα χρόνο, με την υπόσχεση, ότι θα κατατεθούν τα μέγιστα απ’ την πλευρά μου, ώστε το θαύμα να συμβεί. Η ιστορία, λίγο έως πολύ γνωστή: τον Ιούλιο του 2012, ένα 15χρονο κορίτσι, κατά τη διάρκεια των διακοπών του, σε έναν ανέμελο περίπατο σε θάλασσα της Πάρου, λεηλατήθηκε και χτυπήθηκε βάναυσα από ένα ανθρωπόμορφο κτήνος, του οποίου η ψυχική νόσος… μηδαμινή σημασία έχει, μπροστά στο εύρος του κακού, που προκάλεσε.

«Παιδεία είναι αυτό που επιβιώνει, όταν όσα έχουν μαθευτεί… ξεχνιούνται» (B.F. Skinner – Αμερικανός ψυχολόγος). «Αγωγή είναι αυτό που μένει, όταν έχουμε ξεχάσει πια, αυτά που μας έχουν διδάξει» (Edward Halifax – Άγγλος πολιτικός). «Ένας μορφωμένος ηλίθιος… είναι πιο ηλίθιος… από έναν αμόρφωτο ηλίθιο» (Μολιέρος – Θεατρικός συγγραφέας). Μόρφωση – παιδεία – αγωγή: τρεις έννοιες, τόσο όμοιες φαινομενικά, αλλά και τόσο διαφορετικές, επί της ουσίας.

Η ανακοίνωσή μου θα παρουσιάσει συνοπτικά ένα θέμα στην ποίηση του Καβάφη, κυρίαρχο στη σημασία του και εξελικτικό στη διάστασή του — με την έννοια ότι εκδιπλώνεται προοδευτικά,

Ανθρώπων έργο η ευτυχία… ανθρώπων έργο κι η δυστυχία. Κάπως έτσι, θα ξεκινήσω το σημερινό μου άρθρο, καθώς η ανθρώπινη ικανότητα είναι σε τέτοιο βαθμό μεγάλη, που μπορεί να χτίσει παλάτια, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Στα ελληνικά χρονικά βεβαίως, έχουμε διαπιστώσει πολλάκις, πως όσα χτίζει ο ελληνικός μας νους και η ελληνική μας ψυχή, είθισται να τα γκρεμίζει ο ελληνικός μας χαρακτήρας. Με την πεποίθηση όμως, πως κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί αυτή τη φορά, βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση, να σας παρουσιάσω ένα έργο μοναδικό, μεγαλειώδες και αδιαμφισβήτητα όμορφο.