21η Μαρτίου – Διεθνής Ημέρα για την εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων και του Ρατσισμού

Η 21^η Μαρτίου είναι η Διεθνής Ημέρα για την εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων και του Ρατσισμού στην κοινωνία και την εκπαίδευση. Η μέρα αυτή θα πρέπει να είναι η απαρχή δράσεων στην εκπαίδευση για την ενίσχυση  και την προάσπιση των δικαιωμάτων όλων των παιδιών και την αποτροπή φαινομένων ρατσισμού και διακρίσεων μέσα στη σχολική κοινότητα. Η εκπαιδευτική κοινότητα οφείλει να διαμορφώνει συνθήκες που να προάγουν τις αξίες της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της ειρήνης και της ελευθερίας.

Στη Χώρα μας, σύμφωνα με το Σύνταγμα,  εξασφαλίζεται στον καθένα  το «δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη…», «[§3]:
Όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων…» (άρθρο 5 §2 και 3 του Συντάγματος).

Σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 4 του Ν. 3304/2005 «Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως [..] εθνοτικής καταγωγής [..]», απαγορεύεται ή άμεση ή έμμεση διάκριση λόγω εθνοτικής καταγωγής στον τομέα της εκπαίδευσης.

Οι διεθνείς συμβάσεις επίσης  που έχει συνυπογράψει η χώρα μας (Διεθνής Σύμβαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Ν. 2462/1997 (ΦΕΚ 25/26-02-1997, τ. Α΄ – Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, Ν. 2101/1992 (ΦΕΚ 192/02-12-1992, τ. Α΄), δίνουν τη δυνατότητα στο δημόσιο σχολείο και στους εκπαιδευτικούς να υπηρετούν καθημερινά και να προάγουν τις αξίες του σεβασμού στην ανθρώπινη ύπαρξη, στην ελευθερία, στην ισότητα και στην αλληλεγγύη για όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά που φοιτούν στα σχολεία της χώρας μας. Δίνουν τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να συμβάλλουν στη διάπλαση δημιουργικών και ενεργών πολιτών με κριτική σκέψη ικανούς να αντιμετωπίζουν φαινόμενα ρατσισμού και φυλετικών διακρίσεων και να οικοδομούν ένα σχολείο αλληλεγγύης, ανοχής και σεβασμού των δικαιωμάτων όλων των μαθητών ανεξάρτητα από σωματική, πνευματική, συναισθηματική ικανότητα, γλώσσα, φύλο, φυλή, θρήσκευμα και εθνική/εθνοτική καταγωγή.

Η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παιδιών και ενηλίκων με ποικίλους τρόπους αποτελεί μια πραγματικότητα σε πάρα πολλά μέρη του πλανήτη και στην Ελλάδα. Η έλλειψη ανοχής, οι εκδηλώσεις ρατσισμού και ξενοφοβίας, οι πόλεμοι, οι διακρίσεις, οι επιθέσεις βίας προς τον «Άλλο», η αύξηση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά μιας περιόδου καταιγιστικών αλλαγών, την οποία διανύουμε.

Οι εκπαιδευτικοί, ιδιαίτερα στις μέρες μας, πρέπει στηριζόμενοι στο θεσμικό πλαίσιο και τα Αναλυτικά Προγράμματα (ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ), να μην επιτρέπουν παρεμβάσεις από εξωθεσμικά κέντρα και παράγοντες, που καμία σχέση δεν έχουν με τα δημοκρατικά ιδεώδη και τις αξίες της ανθρωπιστικής μας παιδείας.

Ο ρόλος της εκπαίδευσης μέσα στο σύγχρονο πλουραλιστικό και πολυπολιτισμικό πλαίσιο αναδεικνύεται πρωταρχικός. Χρειάζεται να μετασχηματίσει τις δράσεις και τον προσανατολισμό της, υιοθετώντας πρακτικές  που να διέπονται από το ανθρωπιστικό ιδεώδες, ιδιαίτερα στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Το Σχολείο έχει όλα τα εχέγγυα για να βοηθήσει τους μαθητές  να ανοικοδομήσουν  τις αξιακές τους θέσεις και να τους καθοδηγήσει  ατομικά και ομαδικά:

1. Στην ειρηνική συνύπαρξη των ατόμων που ζουν σε μια χώρα, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους, το χρώμα του δέρματος, τη γλώσσα που μιλούν, την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμά τους, τον πολιτισμό τους.
2. Στην αλληλοκατανόηση και αλληλοεκτίμηση των ανθρώπων.
3. Στην αποδοχή και το σεβασμό της πολιτισμικής ετερότητας, γιατί η διαφορά είναι δικαίωμα και όχι προνόμιο.
4. Στην καταπολέμηση ρατσιστικών τάσεων και προκαταλήψεων, ώστε οι διαφορετικές κοινωνικές ομάδες που ζουν σε μια χώρα, να μπορούν να επικοινωνούν απρόσκοπτα μεταξύ τους και να συμβάλλουν για την πρόοδο και την ευημερία της.
5. Στην αμοιβαία επίδραση των πολιτισμών των χωρών προέλευσης και υποδοχής των μεταναστών, που ζουν σε μια χώρα.
6.  Στην παροχή ίσων ευκαιριών σε όλα τα άτομα για εργασία, εκπαίδευση και κοινωνική και οικονομική ανέλιξη και πρόοδο.

• Με αφορμή την ημέρα αυτή καλούνται όλες οι σχολικές μονάδες Α/θμιας & Δ/θμιας Εκπαίδευσης  να αφιερώσουν δύο ή περισσότερες διδακτικές ώρες με απόφαση του συλλόγου διδασκόντων σε δράσεις, συζητήσεις και εκδηλώσεις κατά του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων. Σε ότι αφορά στη  Δ/θμια Εκπ/ση θα πρέπει για τη διάθεση διδακτικών ωρών να συνεκτιμάται η κάλυψη της ύλης.
• Καλούμε τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές  καθημερινά να σχεδιάζουν και να υλοποιούν εκπαιδευτικές δράσεις, προωθώντας και υλοποιώντας την επίσημη εκπαιδευτική πολιτική της χώρας που έχει ως στόχο την ένταξη και εκπαιδευτική στήριξη  όλων των μαθητών, χωρίς εξαιρέσεις και περιορισμούς, αποκρούοντας κάθε ρατσιστική πρόκληση με σεβασμό σε κάθε ιδιαιτερότητα σωματική, πνευματική, συναισθηματική και κάθε διαφορά γλώσσας, φυλής, θρησκείας, χρώματος.

 Οι Περιφερειακοί Διευθυντές Α/θμιας & Δ/θμιας Εκπ/σης καλούνται να δώσουν σχετικές οδηγίες και κατευθύνσεις  στους Προϊσταμένους Επιστημονικής & Παιδαγωγικής Καθοδήγησης  Π.Ε. & Δ.Ε, στους Σχολικούς Συμβούλους, στους Διευθυντές Π.Ε. & Δ.Ε. και τους Διευθυντές των σχολικών μονάδων όλης της χώρας προκειμένου να συμβάλουν ενεργά στην αποτελεσματική προετοιμασία και υλοποίηση δράσεων, ώστε η 21^η  Μαρτίου να είναι η απαρχή μιας συντονισμένης παρέμβασης στο χώρο των σχολείων με στόχο  την αντιμετώπιση φαινομένων του ρατσισμού και των διακρίσεων.

Οι Σχολικοί Σύμβουλοι οφείλουν να δώσουν κάθε δυνατή βοήθεια στα σχολεία και στους Εκπαιδευτικούς όλης της χώρας, προκειμένου να γίνουν ουσιαστικές παρεμβάσεις με αφορμή την 21η Μαρτίου, ώστε να προωθούνται τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και να κατοχυρώνονται στην πράξη, να ενισχύεται ο σεβασμός στην ετερότητα, να εμπεδώνεται η αλληλεγγύη, να καλλιεργείται η ενσυναίσθηση και να απομακρύνονται τα φαινόμενα ρατσισμού, διακρίσεων, στερεοτύπων και προκαταλήψεων από το χώρο του σχολείου.

Οι  Εκπαιδευτικοί μπορούν επίσης να ανατρέχουν στις ακόλουθες ιστοσελίδες για αναζήτηση σχετικού υλικού :

http://www.unicef.gr/reports/symb.php#2  ( Unicef)

http://amnesty.org.gr (Διεθνής Αμνηστία –Ελληνικό τμήμα)

http://www.ministryofjustice.gr (Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων)

http://www.kepad.gr  (Κέντρο Προάσπισης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων)

www.imepo.gr    (Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής)

http://www.nchr.gr  (Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου)

http://www.0-18.gr (Συνήγορος του Παιδιού)