Το σουηδικό εκπαιδευτικό σύστημα για ΑμΕΑ
H Σουηδία είχε αρχίσει ήδη από πολύ νωρίς σε σχέση με άλλες χώρες, τις διαπραγματεύσεις για ένα σωστό σύστημα για τα παιδιά με αναπηρία, ενώ κάποιες ενέργειες για τη αγωγή αυτών των παιδιών είχαν αρχίσει ήδη από τον 17ο αιώνα.
Οι νόμοι οι οποίοι θεσπίστηκαν για την ειδική αγωγή ήταν ο νόμος 1942: 629 ο οποίος αποτελεί έναν σπουδαίο νόμο για το σουηδικό εκπαιδευτικό σύστημα καθώς είναι καινοτόμος για την εποχή του. Εκτός από τη δομή και τη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος, αναφερόμενος σε ζητήματα ειδικής αγωγής όπως τις ώρες που θα διδάσκει ο ειδικός παιδαγωγός στην ειδική τάξη (πέντε ώρες την εβδομάδα) αλλά και τη σημασία της ειδικής τάξης ως μέρος του εκπαιδευτικού συστήματος.
Στις 12 Δεκέμβρη 1985, ο νόμος 1985:1100 αναφέρει πως όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από το φύλο, την προέλευση, τις πνευματικές τους ικανότητες έχουν δικαίωμα για ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση. Το κεφάλαιο 6 το οποίο αναφέρεται στα ειδικά σχολεία και συγκεκριμένα στην παράγραφο 2 αναφέρεται ότι η διδασκαλία θα συν- διαμορφώνεται σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό και τον μαθητή , ενώ στην παράγραφο 1 αναφέρεται ότι ο σκοπός της ειδικής αγωγής είναι να προσφέρει όσο το δυνατόν ισότιμη εκπαίδευση με αυτή των μαθητών τυπικής ανάπτυξης (Αλευριάδου, Γκαούρη, 2009). Στο κεφάλαιο 7 αναφέρεται ότι τα ειδικά σχολεία θα είναι δωρεάν (παράγραφος 4) όπως επίσης δωρεάν θα είναι τα γεύματα και τα βιβλία. Επιπλέον αναφέρει ότι όταν τα παιδιά θα λείπουν από το σπίτι και θα βρίσκονται στο σχολείο, την αποκλειστική ευθύνη την έχει η πολιτεία. Ο νόμος αυτός γενικά ανέβασε την εκπαίδευση στη Σουηδία σε ένα άλλο επίπεδο διότι εφαρμόζεται η λογική «ένα σχολείο για όλους». Για την ειδική αγωγή, είναι πολύ σημαντικός γιατί εμπλέκει στην εκπαιδευτική διαδικασία και το παιδί για να είναι πιο αποτελεσματική η όλη διδακτική δραστηριότητα.
Στις 12 Δεκέμβρη 1985, ο νόμος 1985:1100 αναφέρει πως όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από το φύλο, την προέλευση, τις πνευματικές τους ικανότητες έχουν δικαίωμα για ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση. Το κεφάλαιο 6 το οποίο αναφέρεται στα ειδικά σχολεία και συγκεκριμένα στην παράγραφο 2 αναφέρεται ότι η διδασκαλία θα συν- διαμορφώνεται σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό και τον μαθητή , ενώ στην παράγραφο 1 αναφέρεται ότι ο σκοπός της ειδικής αγωγής είναι να προσφέρει όσο το δυνατόν ισότιμη εκπαίδευση με αυτή των μαθητών τυπικής ανάπτυξης (Αλευριάδου, Γκαούρη, 2009). Στο κεφάλαιο 7 αναφέρεται ότι τα ειδικά σχολεία θα είναι δωρεάν (παράγραφος 4) όπως επίσης δωρεάν θα είναι τα γεύματα και τα βιβλία. Επιπλέον αναφέρει ότι όταν τα παιδιά θα λείπουν από το σπίτι και θα βρίσκονται στο σχολείο, την αποκλειστική ευθύνη την έχει η πολιτεία. Ο νόμος αυτός γενικά ανέβασε την εκπαίδευση στη Σουηδία σε ένα άλλο επίπεδο διότι εφαρμόζεται η λογική «ένα σχολείο για όλους». Για την ειδική αγωγή, είναι πολύ σημαντικός γιατί εμπλέκει στην εκπαιδευτική διαδικασία και το παιδί για να είναι πιο αποτελεσματική η όλη διδακτική δραστηριότητα.
Ο νόμος 1998: 628 στο κεφάλαιο 4 και παράγραφος 15 αναφέρει ότι προσφέρεται περαιτέρω υποστήριξη σε παιδιά που έχουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και έτσι αυτή θα προσφέρεται σε συνδυασμό με την φοίτηση στο τυπικό σχολείο εκτός αν υπάρχουν σαφείς λόγοι και το παιδί χρειάζεται να φοιτήσει στο ειδικό σχολείο. Επιπλέον αναφέρει ότι η ειδική αγωγή είναι μείζονος σημασίας κομμάτι της εκπαίδευσης και πως οργανώνεται σε ειδικά τμήματα ή σε συνδυασμό με την τυπική τάξη, ή εξ΄ ολοκλήρου σε ειδικά σχολεία. Η απόφαση για την ειδική στήριξη των μαθητών θα πρέπει να περάσει από ειδικό έλεγχο, δηλαδή από ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, φορείς του σχολείου, γιατρό και ο παιδί να επανεξετάζεται τουλάχιστον κάθε δύο χρόνια πριν περάσει το παιδί στην έβδομη τάξη.
Με βάση τον νόμο 2002:121 στο ζήτημα της ειδικής αγωγής ορίζει ότι σε περίπτωση που ο μαθητής δε μπορεί να παρακολουθήσει τα μαθήματα στο σχολείο, τότε η διδασκαλία μπορεί να πραγματοποιηθεί στο σπίτι ή σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο. Σύμφωνα με τον νόμο 2010: 800ο οποίος δημοσιεύθηκε στις 23 Ιουνίου, γίνεται μια αναφορά στη δομή της εκπαίδευσης αλλά και στα αναλυτικά προγράμματα που ισχύουν στη χώρα. Για τα ειδικά σχολεία , τα πιο σημαντικά σημεία είναι : αναφέρει ότι αυτά θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες αλλά και τις ικανότητες των μαθητών και μαζί με αυτούς να διαμορφώνουν το ημερήσιο διδακτικό πρόγραμμα (κεφάλαιο 12, παράγραφος 2), όπως επίσης το ειδικό σχολείο θα έχει δέκα τάξεις (παράγραφος 3), θα περιέχει μαθήματα όπως νοηματική, μαθηματικά, σουηδική γλώσσα και άλλα ενώ η επιτυχία στα τεστ δεν αποτελεί αναγκαίο όρο για τη συνέχιση των σπουδών (παράγραφος 9). Επίσης, η εκπαίδευση είναι δωρεάν, με δωρεάν βιβλία, υλικά και άλλα γεύματα (παράγραφος 10) και η μόνη επιβάρυνση ίσως να είναι κάποια σχολική εκδρομή. Τέλος μια φορά ανά τρεις μήνες, θα κανονίζεται συνάντηση με το ειδικό εκπαιδευτικό και τους γονείς ώστε να κάνουν απολογισμό της πορείας του απιδιού και να βλέπουν πώς μπορούν να βελτιώσουν περαιτέρω την υποστήριξη. Το σχολείο θα είναι υπό την αιγίδα του Specialpedagogiska Skolmyndigheten. Σε αυτό το νόμο εύκολα μπορεί να διακρίνει κανείς πολλές κοινωνικές και εκπαιδευτικές ευκαιρίες. Ο νόμος 2011: 185 που δημοσιεύτηκε στις 24/2/2011 ορίζει το Specialpedagogiska Skolmyndigheten ως το υπεύθυνο όργανο για την ειδική αγωγή στο κεφάλαιο 11 παράγραφος 2 και το ορίζει υπεύθυνο για την αλλαγή σχολείου σε άλλη πόλη ή αλλαγή τύπου σχολείου, από ειδικό σε τυπικό (κεφάλαιο 11, παράγραφος 13-14). Από την άλλη, ο νόμος 2015: 938 που δημοσιεύθηκε στις 10/10/2015 έχει ως σκοπό την ανάπτυξη και την ενίσχυση της ειδικής αγωγής ορίζοντας τα προσόντα του ειδικού παιδαγωγού (παράγραφος 5)με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση του ειδικού σχολείου.
Το σουηδικό εκπαιδευτικό σύστημα στη σημερινή του μορφή αποτελεί πρότυπο του εκπαιδευτικού συστήματος στον κόσμο και βασίζεται στη φιλοσοφία «ένα σχολείο για όλους» που δεν εξαιρεί κανένα παιδί από το δικαίωμα στην εκπαίδευση. Τα παιδιά με αναπηρία σήμερα στο σουηδικό εκπαιδευτικό σύστημα παρακολουθούν στην πλειοψηφία τους το τυπικό σχολείο με επιπλέον βοήθεια η οποία μπορεί να είναι ειδικά ακουστικά, ειδικός παιδαγωγός για παράλληλη στήριξη, ειδικά διαμορφωμένο μέρος που κάθεται το παιδί, ειδικά υλικά και μέσα τεχνολογίας ή ενισχυτική διδασκαλία πριν και μετά το σχολείο. Οι εκπαιδευτικοί οργανώνουν επιπλέον δραστηριότητες για παιδιά ώστε να αναπτυχθούν περαιτέρω οι ικανότητές τους. Αυτό δύναται να συμβεί μέσα στην τάξη αλλά και σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο όπου τα παιδιά δουλεύουν ατομικά ή ομαδικά. Ο στόχος των σχολείων αυτών είναι η παροχή ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση έτσι ώστε τα παιδιά με αναπηρία να μη μένουν πίσω στην εκπαίδευσή τους αλλά να συμπορεύονται με τους τυπικής ανάπτυξης συνομήλικούς τους.
