Αδίδακτο κείμενο: Δημοσθένους, Κατ’ Ἀριστογείτονος, Α, 15-16
Ο λόγος του Δημοσθένη εναντίον του Αριστογείτονα αποτελεί στην πραγματικότητα μια καταγγελία των συκοφαντών, πραγματικής πληγής για την Αθήνα της εποχής. Στο συγκεκριμένο χωρίο τονίζεται η σημασία του νόμου.
Ἅπας ὁ τῶν ἀνθρώπων βίος, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, κἂν μεγάλην πόλιν οἰκῶσι κἂν μικράν, φύσει καὶ νόμοις διοικεῖται. τούτων δ’ ἡ μὲν φύσις ἐστὶν ἄτακτον καὶ κατ’ ἄνδρ’ ἴδιον τοῦ ἔχοντος, οἱ δὲ νόμοι κοινὸν καὶ τεταγμένον καὶ ταὐτὸ πᾶσιν. ἡ μὲν οὖν φύσις, ἂν ᾖ πονηρά, πολλάκις φαῦλα βούλεται· διόπερ τοὺς τοιούτους ἐξαμαρτάνοντας εὑρήσετε. οἱ δὲ νόμοι τὸ δίκαιον καὶ τὸ καλὸν καὶ τὸ συμφέρον βούλονται, καὶ τοῦτο ζητοῦσιν, καὶ ἐπειδὰν εὑρεθῇ, κοινὸν τοῦτο πρόσταγμ’ ἀπεδείχθη, πᾶσιν ἴσον καὶ ὅμοιον, καὶ τοῦτ’ ἔστι νόμος. ᾧ πάντας πείθεσθαι προσήκει διὰ πολλά, καὶ μάλισθ’ ὅτι πᾶς ἐστι νόμος εὕρημα μὲν καὶ δῶρον θεῶν, δόγμα δ’ ἀνθρώπων φρονίμων, ἐπανόρθωμα δὲ τῶν ἑκουσίων καὶ ἀκουσίων ἁμαρτημάτων, πόλεως δὲ συνθήκη κοινή, καθ’ ἣν πᾶσι προσήκει ζῆν τοῖς ἐν τῇ πόλει.
Λεξιλόγιο
- ἄτακτος = ακανόνιστος
- δόγμα = άποψη, απόφαση
- συνθήκη = συμφωνία
- Να μεταφράσετε το παρακάτω απόσπασμα (οἱ δὲ νόμοι… τοῖς ἐν τῇ πόλει.)
Μονάδες 20
- Από τι καθορίζεται η ζωή ενός ανθρώπου, σύμφωνα με το κείμενο;
Μονάδες 10
- α) Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:
εὑρήσετε: β´ ενικό προστακτικής αορίστου β
ζητοῦσιν: το ίδιο πρόσωπο στον παρατατικό
ἔστι: γ´ ενικό οριστικής μέλλοντα
διοικεῖται: απαρέμφατο στον ίδιο χρόνο
ἀπεδείχθη: β´ πληθυντικό υποτακτικής στον ίδιο χρόνο
β) ὦ ἄνδρες: η ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
μεγάλην: συγκριτικός βαθμός
τοῦτο: ο ίδιος τύπος στον άλλο αριθμό
πόλιν: δοτική ενικού
πονηρά: υπερθετικός βαθμός
Μονάδες 10
- α) Ἅπας, τούτων, πᾶσιν, πείθεσθαι, ἀκουσίων. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου και να δηλώσετε τον όρο που προσδιορίζουν.
β) τοῦ ἔχοντος. Να αναγνωρίσετε τη μετοχή και να την αναλύσετε στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση.
Μονάδες 10
