Του Δημήτρη Χρυσόπουλου, Φιλόλογου – Ιστορικού
Φτάσαμε, λοιπόν, και στο φετινό Πάσχα… Η αγωνία μεγαλώνει, το ίδιο και το άγχος, τα μαθήματα σταματούν για λίγο, το διάβασμα, όμως, και οι επαναλήψεις συνεχίζουν να αποτελούν το «κλειδί» στο δρόμο για τις εξετάσεις, είτε αυτές αφορούν τις προαγωγικές και ενδοσχολικές είτε τις πανελλαδικές… Στο πλαίσιο αυτό και μέσα από την πάντα φιλόξενη στήλη του «www.filologikos–istotopos.gr» θα προσπαθήσουμε να επισημάνουμε τα πιο σημαντικά σημεία στα οποία πρέπει να επικεντρώσουν οι μαθητές των Γυμνασίων ένα μήνα πριν τις φετινές εξετάσεις, ενώ σε επόμενο άρθρο μας θα εστιάσουμε σε εκείνους των Λυκείων αναφερόμενοι τόσο στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα όσο και σε αυτά των δύο πρώτων τάξεων…
Οι επαναλήψεις στο Γυμνάσιο
Φέτος, κι έπειτα από δύο σχολικά έτη κατά τα οποία οι εξετάσεις λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών της πανδημίας «απουσίασαν» από τη ζωή μας, επιστρέφουν και σίγουρα έρχονται να δημιουργήσουν «πονοκέφαλο» στους περισσότερους μαθητές… Σχεδόν ένα μήνα πριν τις εξετάσεις, χρόνος για επανάληψη και διάβασμα υπάρχει ακόμα· και αν φυσικά εκμεταλλευτεί όπως πρέπει, κάλλιστα, μπορεί να αποτελέσει το καλύτερο «παυσίπονο» και παράλληλα βασικό συστατικό της επιτυχίας… Ας τα δούμε, όμως, όλα με τη σειρά…
Αρχικά, θα ήταν παράλειψη να μην υπενθυμίσουμε ότι οι γραπτές ανακεφαλαιωτικές προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις των Γυμνασίων διεξάγονται στα μαθήματα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας, (ήτοι Γλωσσική Διδασκαλία και Νεοελληνική Λογοτεχνία), της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας (ήτοι Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Αρχαία Ελληνικά Κείμενα από Μετάφραση), της Ιστορίας, των Μαθηματικών, της Φυσικής, της Βιολογίας και των Αγγλικών. Οι εξετάσεις διεξάγονται σε εξεταστική περίοδο που διαρκεί από την 1η έως τη 15η Ιουνίου, ενώ η διάρκεια των γραπτών προαγωγικών και απολυτηρίων εξετάσεων είναι δίωρη για όλα τα εξεταζόμενα μαθήματα, εκτός από τα μαθήματα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας και της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας, των οποίων οι δύο αντίστοιχοι κλάδοι, Γλωσσική Διδασκαλία -Νεοελληνική Λογοτεχνία και Αρχαία Ελληνική Γλώσσα – Αρχαία Ελληνικά Κείμενα από Μετάφραση, συνεξετάζονται σε τρίωρη εξέταση.
Εστιάζοντας στις επαναλήψεις που πρέπει να γίνουν από εδώ και πέρα, όμως, πρέπει να τονιστεί ότι η ύλη των εξετάσεων στο Γυμνάσιο αφορά το μεγαλύτερο μέρος όσων έχουν διδαχθεί οι μαθητές κατά τη διάρκεια της χρονιάς, γεγονός που σημαίνει ότι τα περιθώρια είναι εξαιρετικά στενά και το διάβασμα πρέπει να είναι οργανωμένο και σωστά προγραμματισμένο… Εστιάζοντας στα φιλολογικά μαθήματα -πρώτιστα- πρέπει να επισημάνουμε ότι στο μάθημα της Ιστορίας είναι αναγκαίο να γίνουν επαναλήψεις στις ενότητες που έχουν διδαχθεί μέχρι τώρα, εστιάζοντας ειδικότερα σε όλα όσα τους έχουν επισημάνει οι διδάσκοντες στο σχολείο.
Το «κλειδί» στο μάθημα της ιστορίας είναι τόσο η γνώση της ιστορικής αφήγησης όσο φυσικά και η κατανόηση αυτής… Το να μαθαίνει, άλλωστε, κανείς ιστορία δίχως να την κατανοεί θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «δώρο – άδωρο». Επίσης, σκόπιμο κρίνεται να υπογραμμιστεί ότι μια καλή επανάληψη – υπενθύμιση σχετικά με τον τρόπο που πρέπει να γίνεται η επεξεργασία των ιστορικών παραθεμάτων (εστιάζοντας σ’ αυτά του σχολικού βιβλίου) καθότι κι αυτά με τη σειρά τους διαδραματίζουν το δικό τους ρόλο στις εξετάσεις, θεωρείται αναγκαία από κοινού με την εξάσκηση πάνω σ’ αυτές…
Στο μάθημα της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας οι μαθητές πρέπει να επικεντρώσουν στην κατανόηση των αρχαίων κειμένων, στις λεξιλογικές παρατηρήσεις καθώς και στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που έχουν διδαχθεί. Στον κλάδο των Αρχαίων Ελληνικών Κειμένων από Μετάφραση η προσοχή πρέπει να δοθεί στην κατανόηση των κειμένων, σε όσα αφορούν τη δομή αυτών καθώς και σε χαρακτηρισμούς προσώπων, αξίες, ιδέες, στοιχεία πολιτισμού και όσα ακόμη έχουν επισημανθεί κατά τη διάρκεια της χρονιάς και θα αποτελούν την ύλη των εξετάσεων.
Τέλος, στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στη μεν Γλωσσική Διδασκαλία οι μαθητές πρέπει να εστιάσουν στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα κάθε ενότητας που θα αποτελέσει εξεταστέα ύλη, όπως επίσης και στα θέματα τα οποία συζητήθηκαν μέσα στην τάξη προκειμένου να ανταποκριθούν στην παραγωγή λόγου. Στη δε Νεοελληνική Λογοτεχνία η βαθύτερη κατανόηση και ερμηνεία των κειμένων σίγουρα θα βοηθήσει τα μέγιστα στις τελικές εξετάσεις από κοινού με όσα αφορούν τις ιδέες, το πλαίσιο, τη δομή, τους χαρακτήρες, τα εκφραστικά μέσα και τους αφηγηματικούς τρόπους αυτών…
Κλείνοντας, ας μην ξεχνάμε ότι το διάβασμα αυτών των κρίσιμων ημερών σίγουρα πρέπει να χαρακτηρίζεται από μεθοδικότητα και σωστή οργάνωση του χρόνου, διότι και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά συνδέονται άμεσα με την επιτυχία και δη το να αποδώσουν οι μαθητές τα μέγιστα όταν έρθει η ώρα των εξετάσεων. Ανεξάρτητα από το πόσο ουσιαστικά έχει προετοιμαστεί κάποιος, αυτό που έχει σημασία είναι να οργανώσει την επανάληψή του με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορέσει να αξιοποιήσει στο έπακρο την προσπάθεια που έχει κάνει…
Εύχομαι ολόψυχα Καλό Πάσχα σε όλο τον κόσμο με υγεία, ευημερία και ειδικότερα σε όλους τους μαθητές καλή πρόοδο και σταδιοδρομία! Ο Θείος λόγος και η θυσία της Σταύρωσης ας καθοδηγούν την κάθε σκέψη μας για να βλέπουμε πίσω με κατανόηση, μπροστά με ελπίδα, γύρω μας με αγάπη! Καλή Ανάσταση!
