Του Νίκου Τσούλια
Είναι μια μαγική εικόνα! Απορείς και προβληματίζεσαι. Βρίσκεται με το διάβασμα στον κόσμο των μεγάλων ή με αυτό χάνεται και περιπλανιέται στην πλημμυρίζουσα παιδική φαντασίωσή του; Γεφυρώνει κόσμους, φαντασιακούς και πραγματικούς ή οργανώνει το δικό του πρωτόλειο στοχασμό;
Καταφεύγεις στην ποιητική γραφή, στη γραφή του μυθιστορήματος, που συναντά εύκολα τη γραφή του παραμυθιού.
– Πόσο μακριά ακόμα είμαστε! Αναστέναξε..
– Από τι;
– Από τους εαυτούς μας…
(Gabriel García Márquez)
Νιώθεις στην ίδια στιγμή ποικίλα συναισθήματα. Χαίρεσαι, γιατί νιώθεις ότι καλλιεργεί την ονειροπόλησή του. Παραξενεύεσαι με το πού μπορεί να είναι η σκέψη του. Αναρωτιέσαι: πώς ακριβώς προσλαμβάνει το περιεχόμενο του βιβλίου το εκλογικεύει, το αναπλάθει, το διαστέλλει ή μόνο το ερμηνεύει;
Όταν ένα μικρό παιδί διαβάζει, προσπαθείς να βρεθείς στη θέση του για να κατανοήσεις πως φυτρώνουν οι σπόροι της γνώσης, πως βλαστάνουν οι καταβολάδες των γραμμάτων, για να αγγίξεις την ανάλογη δική σου αφετηρία, που την έχει καταχωνιάσει η σκόνη των αλλεπάλληλων καιρών. Βλέπεις ότι το έχει συνεπάρει το παραμύθι, η μαγεία των ηρώων, η αχλή των αλλοτινών εποχών και δεν θες να το ενοχλήσεις. Φοβάσαι. Θα τρομάξει, αν το γυρίσεις στον κόσμο των αισθήσεών του.
Όταν ένα μικρό παιδί διαβάζει, δεν διαβάζει όπως ο μεγάλος. Φτιάχνει εικόνες και παραστάσεις. Γίνεται ένα με τον ήρωα της ιστορίας του. Δεν είναι αναγνώστης. Είναι δίπλα από το συγγραφέα και ξαναγράφουν μαζί την ιστορία. Διαβάζει με την ψυχή του, όχι με το λογικό του. Διαπαιδαγωγείται μέσα από τα νοήματα των λέξεων και των διαλόγων.
Καταφεύγεις στο μεγαλύτερο πνεύμα του ανθρώπου για να στοχαστείς στο βαθύ μήνυμά του για τον πραγματικό λόγο της θεσμοποίησης των γραμμάτων μέσα από την εκπαίδευση.
«Το να εκπαιδεύσεις το μυαλό χωρίς να εκπαιδεύσεις την καρδιά, δεν είναι εκπαίδευση» (Αριστοτέλης)
Όταν ένα μικρό παιδί διαβάζει, έχεις μια κρυφή επιθυμία. Να μπεις ανάμεσα σε αυτό και στον συγγραφέα, να ακούσεις τους διαλόγους τους, να συλλέξεις τα ψιθυρίσματα του παιδιού. Στοχάζεσαι. Αυτή η ανάγνωση με τις τόσες και τόσες ερμηνείες και τις φαντασιώσεις του παιδιού μήπως είναι ένας θησαυρός που χάνεται;
Καταφεύγεις σε σύγχρονους στοχαστές να σε βοηθήσουν, να βρεις ερείσματα σε αυτό που υποψιάζεσαι αλλά δεν τολμάς να το πεις.
«Ένα βιβλίο που δεν έχει γραφτεί είναι κάτι περισσότερο από μια απουσία. Συνοδεύει το έργο σου σαν ζωντανή σκιά, ειρωνική και θλιμμένη ταυτόχρονα. Είναι μια από τις ζωές που θα μπορούσαμε να έχουμε ζήσει, ένα από τα ταξίδια που δεν κάναμε» (Τζορτζ Στάινερ). Προβληματίζεσαι με τη σκέψη του Βίτγκενστάιν που επέμενε πως «το πλέον σημαντικό κομμάτι του έργου του ήταν αυτό που δεν είχε γράψει».
Αν είμαστε… οι σχέσεις μας με τους ανθρώπους που ζούμε μαζί ή που συναντάμε στη ζωή, αν είμαστε τα βιβλία που διαβάζουμε ή αυτό που ασκούμε ως επάγγελμα, αν…, τι μπορούμε να πούμε για όλο αυτό τον αθησαύριστο κόσμο των παιδικών μας φαντασιώσεων και ονειροπολήσεων, που έχει διαποτίσει το υποσυνείδητό μας, που έχει ριζώσει βαθιά στον πυρήνα της συνείδησής μας αλλά παραμένει αθέατος και ακαλλιέργητος;
Όταν ένα μικρό παιδί διαβάζει, γίνεται πιο όμορφο, πιο αυθεντικό. Είναι μια θαυμαστή παράσταση. Η εικόνα του μας καλεί να βρούμε τον μακρινό εαυτό μας, ξεχασμένους συλλογισμούς, φόβους και σχεδιασμούς, να νοσταλγήσουμε, να ονειρευτούμε…
