| 1ο είδος: Πραγματικό |
|
Ευθύς λόγος |
Πλάγιος Λόγος |
|
Υπόθεση: εἰ + οριστική |
Υπόθεση: εἰ +οριστική , ΑΝ η εξάρτηση γίνει από αρκτικό χρόνο και συνήθως εἰ + ευκτική, ΑΝ η εξάρτηση γίνει από ιστορικό χρόνο και σπάνια εἰ + οριστική ακόμα και αν η εξάρτηση γίνει από ιστορικό χρόνο στην περίπτωση που το νόημα της δευτερεύουσας υποθετικής εκφράζει σκέψη του υποκειμένου της πρότασης και όχι του συγγραφέα ή αν τονίζεται κάτι ως βέβαιο ή με έμφαση |
|
Η απόδοση μπορεί να είναι απλή οριστική ή |
Η απόδοση μπορεί να είναι δευτερεύουσα ειδική πρόταση που εκφέρεται με απλή οριστική, αν η εξάρτηση γίνει από αρκτικό χρόνο και συνήθως με ευκτική, αν η εξάρτηση γίνει από ιστορικό χρόνο και σπάνια με οριστική , ακόμα και αν η εξάρτηση γίνει από ιστορικό χρόνo. |
|
Η απόδοση μπορεί να είναι ειδικό απαρέμφατο. |
|
|
Η απόδοση μπορεί να είναι κατηγορηματική μετοχή. |
|
|
υποτακτική ή προστακτική |
Η απόδοση είναι τελικό απαρέμφατο. |
| 2ο είδος: Το αντίθετο του πραγματικού |
|
Ευθύς Λόγος |
Πλάγιος Λόγος |
|
Υπόθεση: εἰ + οριστική ιστορικού χρόνου |
Υπόθεση: εἰ +οριστική ιστορικού χρόνου άσχετα με τον χρόνο εξάρτησης |
|
Απόδοση: Δυνητική Οριστική |
Η απόδοση μπορεί να είναι ειδική πρόταση με δυνητική οριστική ή |
|
δυνητικό ειδικό απαρέμφατο ή |
|
|
δυνητική κατηγορηματική μετοχή |
| 3ο είδος: Το προσδοκώμενο |
|
Ευθύς λόγος |
Πλάγιος λόγος |
|
Υπόθεση: ἐάν,ἄν, ἤν + υποτακτική |
Αν η εξάρτηση γίνει από αρκτικό χρόνο, τότε η υπόθεση είναι ἐάν, ἄν, ἤν + υποτακτική. Αν όμως η εξάρτηση γίνει από ιστορικό χρόνο, τότε η υπόθεση είναι συνήθως εἰ + ευκτική και σπάνια ἐάν ,ἄν, ἤν + υποτακτική, σε περίπτωση το περιεχόμενο της υποθετικής πρότασης φανερώνει γνώμη του υποκειμένου της πρότασης και όχι του συγγραφέα ή αν τονίζεται κάτι ως βέβαιο ή με έμφαση. |
|
Απόδοση: οριστική μέλλοντα ή ανάλογη έκφραση
|
Αν η εξάρτηση γίνει από αρκτικό χρόνο, η απόδοση είναι ειδική πρόταση με οριστική μέλλοντα. Αν όμως η εξάρτηση γίνει από ιστορικό χρόνο, τότε η απόδοση είναι ειδική πρόταση με ευκτική μέλλοντα. |
|
Ειδικό απαρέμφατο μέλλοντα. |
|
|
Κατηγορηματική μετοχή μέλλοντα. |
|
|
Δυνητική ευκτική |
Ειδική πρόταση με δυνητική ευκτική. |
|
Δυνητικό ειδικό απαρέμφατο. |
|
|
Δυνητική κατηγορηματική μετοχή. |
|
|
Προστακτική |
Τελικό απαρέμφατο |
| 4ο είδος: Αόριστη επανάληψη στο παρόν-μέλλον |
|
Ευθύς λόγος |
Πλάγιος λόγος |
|
Υπόθεση:ἐάν,ἄν,ἤν + υποτακτική |
Αν η εξάρτηση γίνει από αρκτικό χρόνο, τότε η υπόθεση σχηματίζεται ως εξής: ἐάν, ἄν, ἤν + υποτακτική. Όμως, αν η εξάρτηση γίνει από ιστορικό χρόνο, τότε η υπόθεση συνήθως σχηματίζεται με εἰ + ευκτική και σπάνια ἐάν , ἄν, ἤν + υποτακτική. |
|
Απόδοση: οριστική ενεστώτα ή γνωμικός αόριστος. |
Η απόδοση είναι ειδική πρόταση με οριστική Ενεστώτα, αν η εξάρτηση γίνει από αρκτικό χρόνο και με ευκτική ενεστώτα, αν η εξάρτηση γίνει από ιστορικό χρόνο. |
|
Ειδικό απαρέμφατο Ενεστώτα. |
|
|
Κατηγορηματική μετοχή Ενεστώτα. |
| 5ο είδος: Απλή σκέψη του λέγοντος |
|
Ευθύς λόγος |
Πλάγιος λόγος |
|
Υπόθεση: εἰ + ευκτική |
Άσχετα με τον χρόνο εξάρτησης, η υπόθεση σχηματίζεται με εἰ + ευκτική |
|
Απόδοση: δυνητική ευκτική |
Η απόδοση μπορεί να είναι ειδική πρόταση με δυνητική ευκτική ή |
|
δυνητικό ειδικό απαρέμφατο ή |
|
|
δυνητική κατηγορηματική μετοχή |
| 6ο είδος: Αόριστη επαναλήψη στο παρελθόν |
|
Ευθύς λόγος |
Πλάγιος λόγος |
|
Υπόθεση: εἰ + ευκτική επαναληπτική |
Άσχετα με τον χρόνο εξάρτησης η υπόθεση σχηματίζεται με εἰ + ευκτική. |
|
Η απόδοση είναι οριστική παρατατικού ή |
Η απόδοση είναι ειδική πρόταση με οριστική παρατατικού. |
|
Ειδικό απαρέμφατο Ενεστώτα. |
|
|
Κατηγορηματική μετοχή Ενεστώτα. |
|
|
δυνητική οριστική αορίστου |
Ειδική πρόταση με δυνητική οριστική αορίστου. |
|
Δυνητικό ειδικό απαρέμφατο αορίστου. |
|
|
Δυνητική κατηγορηματική μετοχή αορίστου. |
Βιβλιογραφία:
Ασωνίτη, Αναγνωστόπουλου, Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας σε 66 ενότητες, Φιλολογικές Εκδόσεις Αναστασάκη, Αθήνα, 1978.
ΜΗΤΣΗΣ ΝΑΠ. , ΖΑΜΑΡΟΥ ΕΙΡ. , ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΙΦ. ,ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ( Για την Αρχαία Ελληνική ) Α΄ Λυκείου, ΟΕΔΒ, έκδοση Α΄, 1996
ΜΟΥΜΤΖΑΚΗΣ, ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ, Α, Β, Γ, ΛΥΚΕΙΟΥ, ΟΕΔΒ, ΑΘΗΝΑ,ΕΚΔΟΣΗ Θ 1989.
Μπίλλα Πολυξένη, Α΄Β΄Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, έκδοση 2012.
